Achtergrond

Hulpsector mag na 65 jaar met pensioen

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

CORRECTIE: Eind 2015 is OneWorld overgeschakeld naar een beveiligde HTTPS-verbinding. Daardoor is de teller voor Facebook gereset en zijn de meeste likes voor dit artikel weggevallen. 

Kent u dat gevoel? Na een gezellig feestje tóch met een kater wakker worden. Terwijl u aan het eind van de avond nog dacht dat het gepast gezellig was, dat u het rustig aan had gedaan, want er is tenslotte best wat aan de hand in de familie…

Afgelopen donderdag vierde de ontwikkelingssector feest. Feest omdat ontwikkelingssamenwerking 65 jaar bestaat en níet met pensioen gaat. En feest omdat Partos, de brancheorganisatie, tien jaar bestaat. De hele goegemeente was aanwezig in Pakhuis De Zwijger.

Politiek niet haalbaar
In de uitnodiging stond namelijk dat minister Ploumen van ontwikkelingssamenwerking zou komen, en dan komen ze allemaal. Zeker nu, want er liggen 65 aanvragen van ontwikkelingsorganisaties voor subsidie bij minister Ploumen op haar bureau, waarvan veertig de prullenbak ingaan en slechts 25 gehonoreerd worden. Er staat nogal wat op het spel dus. De 25 uitverkoren allianties gaan strategisch samenwerken met de minister in een hecht partnerschap vanaf 1 januari 2016. Overigens zitten er tussen de aanvragen ook een paar individuele ontwikkelingsorganisaties, want het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de eis van gezamenlijk aanvragen laten vallen.

Kent u dat gevoel? Na een gezellig feestje tóch met een kater wakker worden

De meeste organisaties hebben het overigens toch niet aangedurfd om alléén aan te vragen, omdat samenwerken nog steeds gestimuleerd en gewaardeerd wordt, al levert het formeel geen extra punten meer op. Cordaid, een van de grote ontwikkelingsorganisaties, voelt zich sterk en heeft als een van de weinige organisaties alleen aangevraagd en vertrouwt erop dat er ook na 2015 financiering van de overheid zal blijven komen. En dat schat Cordaid goed in. Tijdens een rondvraag geeft iedereen aan dat Ploumen het zeker niet aandurft om een van de grote gevestigde organisaties geen geld meer te geven na 2015. Ze krijgen allemaal minder, maar geen geld, dat is "politiek niet haalbaar". Ondertussen krijgt de buitenwereld te horen dat alleen de kwaliteit van de aanvragen doorslaggevend is.

Eigen koers
Wellicht dat Simone Filippini (directeur Cordaid) er toch niet helemaal gerust op is. Nadat we maanden hebben moeten horen dat de Nederlandse ontwikkelingsorganisaties níet het beleid van de overheid gaan uitvoeren, maar uiteraard een eigen agenda hebben, bevestigde ze wat iedereen natuurlijk allang weet: “Wij [de sector] zijn een integraal onderdeel van het Nederlandse buitenlandbeleid.” Waarvan akte. Toen ik dat maanden geleden al opschreef in een van mijn artikelen, en Colin Powell, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van de VS,  quootte die precies hetzelfde zei over Amerikaanse ngo’s, kreeg ik iedereen nog over me heen. Maar nu is het veiligstellen van de subsidie kennelijk belangrijker dan het beeld overeind houden dat de Nederlandse ontwikkelingssector "haar eigen koers vaart".

Zichtbaar maken
De allianties/organisaties hebben hun aanvragen helemaal níet naar het subsidiekader toegeschreven, dat werd afgelopen donderdag nog maar eens diverse keren stevig herbevestigd. Neuh, eigenlijk deden de meeste organisaties allang aan advocacy (beïnvloeden van beleid, red.), waar Ploumen nu subsidie voor beschikbaar stelt, maar dat zag de buitenwereld alleen niet. Het "enige" wat de organisaties nu hebben gedaan is "zichtbaar" gemaakt dat ze al jaren aan advocacy doen, en dat dat altijd al hun core business is geweest. Wederom een rondvraag, maar nu langs de consultants die afgelopen zomer fors hebben verdiend aan het zichtbaar maken het feit dat de meeste organisaties altijd al aan advocacy deden, geeft toch nét een iets ander beeld.

Assertief
Zelf vroeg ik voor de zoveelste keer, nadat de sector zich had geprofileerd als "georganiseerde burgers", of de sector wel de burgers vertegenwoordigt en of die wel iets te zeggen hebben binnen deze burgerorganisaties. Maar ja, mijn timing was ronduit slecht, want Greenpeace-directeur Sylvia Borren zat op dat moment ook in het panel en die reageerde uiteraard als door een wesp gestoken. Hoe haalde ik het in m’n hoofd om dat te suggereren. Greenpeace heeft wel degelijk een grote achterban, stelde ze fel. Mijn naamgenoot Frenk van der Linden, die steeds zichtbaarder geïrriteerd de avond aan elkaar moest praten, reageerde assertief door te stellen dat de achterban van Greenpeace dan wellicht wel bestaat, en zeker ook haar mond open doet, maar dat de directie daar vervolgens helemaal niets mee doet.

Vermogende organisatie
Voor diegenen die het gemist hebben: een van de directeuren van Greenpeace vloog regelmatig van zijn thuisadres in Luxemburg naar zijn werkplek op het hoofdkantoor in Amsterdam. Het feit dat hij dat deed is nog tot daar aan toe, maar vooral de manier waarop hij zich verdedigde (door onder andere zijn schamele salaris van ruim zesduizend euro in de strijd te gooien) zette kwaad bloed bij het personeel, dat vervolgens informatie begon te lekken naar de Volkskrant. Daarna zegde de achterban massaal haar financiële bijdrage aan de organisatie op. Niet dat dat vooralsnog tot enige verandering leidde. Dat hoeft ook niet, want ondanks dat andere schandaal, waardoor Greenpeace miljoenen kwijtraakte vanwege verkeerde valutaspeculatie, is Greenpeace nog steeds een zeer vermogende organisatie die wel een stootje kan hebben.

Opgelucht ademhalen
Journalist Han Koch, die jarenlang voor Trouw de ontwikkelingssector kritisch in de gaten hield, stond er bij en keek er naar. Even mocht hij van Frenk van der Linden nog een keer stevig uithalen, zonder illusie dat het enig effect had. Toen hij iets anders ging doen binnen Trouw haalde de sector opgelucht adem. Nu zou er, dacht men, wellicht weer een wat positiever geluid over de sector in de krant verschijnen. Wat er vervolgens vooral gebeurde, is dat er helemaal niets meer over de sector werd geschreven.

Geef de overgebleven subsidie en donaties aan nieuwe initiatieven, of boek het gewoon integraal over aan de Verenigde Naties

Herkauwen
Onderzoeker Sara Kinsbergen, die enig gezag heeft opgebouwd binnen de sector, aanschouwde de dag met lede ogen. Ze bedacht een list. Ze had geen zin om een bijdrage te leveren aan het herkauwen van alles dat al tien jaar wordt herkauwd. Dus ging ze niet in op de vragen die haar gesteld werden en vertelde ze een off-topic verhaal om onze aandacht te vangen. Haar uiteindelijke indirecte boodschap: "Neem jezelf als sector niet zo serieus." Het werd met gemengde gevoelens ontvangen. Ik zou er vooral aan toe willen voegen: buitenwereld, neem de sector niet meer serieus. Geef de overgebleven subsidie en donaties aan nieuwe initiatieven, of boek het gewoon integraal over aan de Verenigde Naties, maar verlos deze sector uit haar lijden. Alsjeblieft, doe het nu en snel, want het is een in en in trieste en zielige vertoning. Opdat de sector zich zelf niet nog belachelijker maakt.

En Sara, laat mij alsjeblieft niet zaklopen met Farah Karimi (directeur Oxfam Novib –  wie ik veel bekritiseerd heb) in het kader van de teambuilding die je voorstelde. Donderdagavond vertelde ik je nog vurig na een paar biertjes dat ik het een gewéldig idee vond. Maar doe het niet. Beste sector, maak jezelf niet verder belachelijk. Ga inderdaad na 65 jaar met pensioen. Word niet die oude man waar iedereen nog lief tegen lacht, maar waar niemand meer naar luistert.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons