Achtergrond

De vrouw die Nederland in de spiegel liet kijken

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Nederland commotie-land, gefeliciteerd met je nieuwe zondebok: AD-columniste Hanina Ajarai. Je noemde haar een ‘diarree’, ’slechte columnist’ en ‘schaamteloos’. Simpelweg omdat ze  jou in haar hart liet kijken. Ruimhartig gaf zij toe dat de MH17-tragedie weinig met haar deed, terwijl zij intens meeleefde met het lot van de jonge Ajax-voetballer Abdelhak Nouri.

Je had ook ontsteld kunnen zijn over de extreme stijgende prijzen voor huur- en koopwoningen. Of over ons vermogen om CO2-reductie te realiseren. Maar nee. Je vond het nodig om een vrouw die zich open en kwetsbaar naar jou opstelde te demoniseren. Je luisterde niet naar wat zij te zeggen heeft.

Bloed van Congolezen

Er is een verschil tussen slachtoffers. Het kwaadaardig bewind van de Belgische koning Leopold II heeft in de 19de eeuw naar schatting 10 miljoen Congolezen het leven gekost. Als je de schoonheid van het Antwerpse station of de imponerende straten en parken van Brussel aanschouwt, besef dat ze gebouwd zijn met het bloed van deze Congolezen. In hetzelfde Congo vond een van de grootste massamoorden van de 20ste eeuw plaats. Minstens vijf miljoen Congolezen verloren hun leven als gevolg van een ingewikkelde oorlog. 

De kans is groot dat je met deze feiten niet bekend bent. Dat is niet vreemd, want het leed en de pijn van sommigen boeien ons Nederlanders niet. Wij besteden nu eenmaal meer aandacht aan andere historische trauma’s en actuele vraagstukken dan het lot van Congolezen. Terwijl je dit leest verliezen tientallen mensen hun leven Congo door toedoen van het Congolese leger en het duurste VN-leger dat in dat land al jaren gestationeerd is. Maar het boeit ons niet.

Marokkaanse komaf

Ajarai was tenminste open over de beperkingen in haar inlevingsvermogen. Zij vond het raar dat zij wel empathie had voor het lot van een jonge Ajax-voetballer terwijl zij weinig emotionele binding had met MH17 slachtoffers en nabestaanden. Ze begreep niet waarom het leed van één slachtoffer meer impact op haar had dan dat van honderden. Zou het komen omdat de jonge voetballer net als zij van Marokkaanse komaf is? Zijn er andere verklaringen?

Ajarai schrijft haar columns zoals de meeste (AD-)columnisten: direct. Ze maakte een disclaimer: “Deze bekentenis is niet bedoeld om te provoceren of iemand te kwetsen, ook al kan ik de scheldkanonnades die zullen volgen op deze column wel vast uittekenen.” Waar zij bang voor was, gebeurde. Men vond het vooral belangrijk om haar als smakeloos te bestempelen zonder stil te staan bij wat ze met ons wilde delen.

Gevoelige snaar

De hypocriete en selectieve omgang met de vrijheid van meningsuiting is juist smakeloos. Columnisten als Theodor Holman en Ebru Umar in Het Parool en Metro die hele bevolkingsgroepen bij voorbaat veroordelen, worden onder de mom van vrijheid van meningsuiting verdedigd. Een gerespecteerd journalist als Olaf Koens brandt Ajarai af op het prominente podium ‘RTL Summer Night’.

Nederland is nog niet klaar voor je Hanina

Niet Ajarai maar deze hypocriete ‘ridders van het vrije woord’ moeten zich schamen. De zogenaamde allochtonen die met hun oordelende tweets en posts Ajarai de mes in de rug steken mogen zich ook schamen. Ze doen alsof Ajarai op een andere planeet leeft terwijl zij dondersgoed weten dat zij een gevoelige snaar raakt. Ik kan mij de opvallende stilte van allochtone zijde herinneren na de MH17-crash. In mijn directe omgeving werd er nota bene geklaagd dat de Nederlandse media wekenlang te veel aandacht aan het incident hebben besteed. Het conflict in Syrië en het vluchtelingenvraagstuk zouden door MH17 overschaduwd worden. Dit werd schaamteloos op Facebook gedeeld. Mensen uit diezelfde hoek hadden nu wel de ballen om wel #StayStrongNouri te zeggen, om vervolgens Ajarai te verketteren.

Collectieve trauma’s

De waarheid is pijnlijk en wij moeten de moed hebben om haar onder ogen te zien. Student en columnist Nesrine Benyaklaf verwoordt het op Voorbeeld-allochtoon.nl als volgt: ‘Je kan gevoelens nooit en te nimmer afdwingen. En als je dat niet kan accepteren ligt het probleem vooral bij jezelf en niet bij diegene die deze gevoelens uit.’ In haar column stelt Benyaklaf dat wij in Nederland nog meer vrouwen als Ajari nodig hebben. ‘Nederland is nog niet klaar voor je, Hanina.’ Ik ben het roerend met haar eens.

Nederland commotie-land is liever op zoek naar zondebokken. Maar hebben wij door dat die zondebokken ons confronteren met onze eigen demonen? Ajarai wilde ons vanuit haar eigen ervaring laten nadenken over onze collectieve trauma’s. Ze wilde haar selectieve empathie met ons delen.

Ik hoop dat wij in Nederland  zo moedig zijn om het monster in ons zelf te zien in plaats van de ander als smakeloos te bestempelen. Ik hoop dat wij het gesprek kunnen voeren over onze selectieve empathie – over slachtoffers bij ons om de hoek zowel als aan de overkant van de wereld. Ajarai laat ons in een verborgen spiegel kijken. Kunnen wij de waarheid aan? 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons