IS: de grootste oorlogsvervuiler ooit in Irak

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Stond IS tot nu toe synoniem met extremisme en geweld; ze is ook de grootste milieuvervuiler waar Irak nog lang last van zal hebben. Judit Neurink woont in Irak en maakt het allemaal van dichtbij mee. 

Kaart Irak met omvang zwaveldampenDeze kaart van NASA toont de enorme zwavelwolk die boven Irak en omringende landen hangt.

 

De slag om Mosul wordt tientallen kilometers van mij vandaan uitgevochten, maar de donkere wolken die ermee gepaard gaan bereiken ons ook in de Koerdische hoofdstad Erbil. Als de wind onze kant op staat krijgen ook wij wat mee van de luchtvervuiling die de islamitische organisatie IS inzet als een wapen in de strijd.

Ze heeft oliebronnen en autobanden in brand gestoken om de vijand vanuit de lucht het zicht op haar strijders te ontnemen, en zwavelvelden als chemisch wapen tegen het oprukkende Iraakse leger.

De roetwolken kunnen vanuit satellieten boven Irak worden waargenomen, maar doen volgens het Amerikaanse leger weinig om bommenwerpers van hun doelen af te houden; die opereren immers op basis van gps-coördinaten die vanaf de grond worden doorgegeven.

Brandende olievelden

Het is een oude strategie, die de Romeinen al gebruikten, en ook de Iraakse dictator Saddam Hoessein toen de Amerikanen en Britten in 2003 naar de Iraakse hoofdstad Bagdad marcheerden. Zoals hij toen olie in greppels rondom de stad in brand stak, doet IS dat nu bij Mosul. 

En IS volgt ook zijn voorbeeld door olievelden in brand te steken, net zoals hij in Koeweit deed toen hij zich daar moest terugtrekken in 1991. Tientallen daarvan branden nog, vooral bij de Iraakse stad Qayyara. En hoewel het Amerikaanse leger dat daar de vliegbasis repareert die IS op de uittocht beschadigde er last van heeft, treft de vervuiling toch vooral burgers.

Je ziet foto’s van schapen die zwart zijn van het roet, van de dikke teerachtige olie die tot in de straten van de stad in brand staat. Van apocalyptische luchten. Van de beroete gezichten van kinderen – en soldaten met gasmaskers.

Kinderen in Irak ademen zwavel in

 

Gevluchte kinderen en volwassen zitten in de open lucht en kunnen niks anders dan de zwaar verontreinigde zwaveldampen in te ademen. 

Burgers hebben die niet, en zouden ze wel moeten hebben vanwege de giftige zwaveldampen die ook overwaaien; twee mensen stierven al na de inademing ervan, een duizendtal anderen meldde zich met ademhalingsklachten bij de ziekenhuizen.
De combinatie van de walmen levert een gevaarlijke mix op, bedoeld voor de troepen maar vooral burgers zijn er slachtoffer van. IS, die uitgaat van het adagium dat wie niet met haar is, tegen haar is, heeft daar geen moeite mee.

Ze maakt mosterdgas in Mosul, en heeft al met chlorine gevulde granaten gebruikt tegen de Koerdische peshmerga-troepen. De legers treffen in de dorpen die ze bevrijden voorraden aan van chemische wapens; wie gaat dat veilig vernietigen?

Bermbommen en boobytraps

Het is duidelijk dat IS Irak ernstige schade toebrengt. Kijk naar de kapotgeschoten dorpen en steden, maar ook naar de enorme hoeveelheden explosieven die ze achterliet in de vorm van bermbommen en boobytraps. Een deel ervan brengen het Iraakse leger en de peshmerga tot ontploffing, maar wat blijft achter in de grond waar straks wellicht weer gewassen groeien?

Irak kampt al met ernstige gevolgen van de oorlogen van de afgelopen dertig jaar. In Basra en Falluja is meer kanker door het gebruik door de Amerikanen van met verarmd uranium (DU) verharde munitie. Uit Falluja gevluchte vrouwen vertelden me eerder dit jaar dat ze zich afvroegen of ze na de bevrijding van hun stad van IS eigenlijk daar nog wel veilig kinderen zouden kunnen krijgen.

Voor de platgeschoten hoofdstad van de Yezidi-provincie Sinjar is het plan geopperd om die ernaast te herbouwen; niet alleen vanwege al die oorlogsvervuiling maar ook omdat IS enorme tunnelnetwerken onder de stad groef – wat geldt voor vrijwel alle steden en dorpen die nu worden bevrijd.

Was de naam IS tot nu toe synoniem met extremisme en geweld; ik zou er een benoeming aan toe willen voegen. Ze is de grootste oorlogsvervuiler van Irak ooit, en daar zullen dit al zo beschadigde land nog jaren de gevolgen van ondervinden.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons