Achtergrond

‘In Afrika ben ik Europeaan geworden’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Arne Doornebal woonde bijna zeven jaar in Uganda en Zuid-Sudan en beseft nu echt de waarde van de Europese Unie. 

“Ausweis bitte!” Wanneer je vlak voor 4/5 mei met die woorden wordt wakker gemaakt denk je in eerste instantie dat je droomt over lang vervlogen tijden. Het blijkt echter geen nachtmerrie, maar de realiteit voor reizigers die anno 2016 in de nachtbus naar Berlijn zitten en die door de douane is gesommeerd om bij een parkeerplaats te stoppen.

In gedachten reis ik terug naar Afrika, waar ik bij elkaar opgeteld honderden uren in bussen heb gezeten

Eén voor één worden de reisdocumenten van de passagiers gecontroleerd. Allervriendelijkst, het moet gezegd worden. Maar toch. In gedachten reis ik terug naar Afrika, waar ik bij elkaar opgeteld honderden uren in bussen heb gezeten, met 30 uur aan één stuk als record. En die grenzen, die eindeloze grenzen. Ik zie weer de lange rijen reizigers aan de grens tussen Uganda en Zuid-Sudan, murw geslagen wachtend in de genadeloze zon. Nog geen simpel zonneschermpje kan er bij één van de landen vanaf om het voor de reiziger enigszins dragelijk te maken. Een transfertijd van twee uur, één aan beide kant van de grens, was standaard. Alles korter telde als winst. 
Voor vrachtwagenchauffeurs is twee uur wachten niets, die rekenen in dagen.

Tergend langzaam schuift de rij op, een rij die kilometers kan duren. Chauffeurs en ‘turnboys’ liggen op matjes onder hun truck, op zoek naar verkoeling. Zo gaat het niet alleen hier. Ook op een economisch vitale grenspost als tussen Uganda en Kenia staan lange rijen, en moet je je best doen om opdringerige mannetjes die je komen ‘helpen’ met het papierwerk van je af te slaan. Ai, geen pen bij je voor de eindeloze formulieren. Maar gelukkig staat er altijd wel een jochie met lokaal geproduceerde balpennen paraat. Voor een dollar per stuk. 

Terug in Europa verbaas ik me over het feit dat we zo licht denken over de vrijheid die vrij reizen in Europa ons biedt

Wat heb ik me, terwijl ik als vee gedirigeerd werd door mannen met petten en een stok waarmee indien nodig een ferme tik uitgedeeld kon worden, vaak blij gevoeld over het feit dat dit soort taferelen in Europa al lang verleden tijd zijn. Dat we niet meer bij iedere grenspost, elke paar honderd kilometer weer opnieuw opgelicht worden door mannetjes die met grote stapels bankbiljetten lopen zwaaien, bij elkaar gehouden door een elastiekje. 

Terug in Europa verbaas ik me over het feit dat we zo licht denken over de vrijheid die vrij reizen in Europa ons biedt. Over die grote groep mensen die nog steeds denkt dat het allemaal beter wordt als we weer lange rijen aan de grens gaan neerzetten, en terugkeren naar een munt die nergens in de wereld enige impact heeft. Vroeger moest je guldens in dollars omzetten, voordat je naar Afrika kon. Twee keer koersverlies. Nu trek je wat extra euro’s uit de muur en je reis kan beginnen. 

Iedere Europeaan zou eens verplicht door Afrika moeten gaan reizen. En dan bij terugkomst zien wat er overblijft van zijn of haar kritiek op de Europese integratie

Terwijl veel Europese landen bezuinigen op diplomatieke posten, zie je ook daar een toegenomen Europese samenwerking. Ook Nederland heeft de afgelopen jaren de nodige ambassades in Afrika gesloten. Europese ambassades zijn in opkomst en verkleinen de noodzaak van 25 Europese ambassades per hoofdstad in Afrika. Tel uit je winst. Alleen het aanvragen van visa gebeurt op die ‘EU-ambassades’ nog niet – dat is een noodzakelijke volgende stap.  

Jarenlang in Afrika wonen heeft van mij een Europeaan gemaakt. Alsof het zien van alle nadelen die een ongeorganiseerd en vooral weinig samenwerkend continent heeft ten opzichte van de EU je beter doet beseffen wat die unie waard is. Of zoals de EU-Ambassadeur in Gambia – van Hongaarse afkomst- het onlangs tegen me zei: “Iedere Europeaan zou eens verplicht door Afrika moeten gaan reizen. En dan bij terugkomst zien wat er overblijft van zijn of haar kritiek op de Europese integratie.”  

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons