Veel Venezolanen die hun thuisland ontvluchten vanwege een gebrek aan eten en medicijnen vinden in Brazilië een veilige haven. Het grootste land van Latijns-Amerika probeert de Venezolanen een perspectief op een beter leven te bieden, hoe moeilijk het ook is.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Het dagelijkse leven in het kleine Braziliaanse grensstadje Pacaraima is sinds de uittocht van Venezolanen uit Venezuela grote vormen aannam, drastisch veranderd. Negenduizend inwoners telt Pacaraima. Ze vallen bijna niet meer op tussen de luide en expressieve Venezolanen met hun ruwe Spaanse klanken. Het heeft wrevel gewekt en er zijn incidenten geweest, waarbij een Braziliaanse winkelier gewond raakte. Een woedende Braziliaanse menigte viel vervolgens Venezolanen aan. Zo’n duizend Venezolanen besloten daarop terug te keren naar hun land.
“Het zijn geen echte vluchtelingen”, foetert Iris da Silva (44), die op een straathoek eten verkoopt. Die lui hebben helemaal geen honger, die komen hier om te stelen en te dealen. Je kunt niet eens de was meer buiten hangen. Alles jatten ze onder je vandaan.”
“
Anders dan in Europa kunnen Venezolanen in Brazilië gaan en staan waar ze willen
Rafael Levy, chef van de plaatselijke eenheid van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR, snapt de gevoelens van de bevolking van Pacaraima wel. Een kleine gemeenschap die tot voor kort dagelijks duizend vluchtelingen uit Venezuela te verwerken kreeg en nu nog zo’n vierhonderd per dag, en zelf óók te kampen heeft met armoede. “We proberen de Braziliaanse bevolking tegemoet te komen door bijvoorbeeld een extra leslokaal voor de te kleine school te financieren.”
Minder streng dan in Europa
Ondanks lokale onrust zoals in Pacaraima is van fort Brazilië geen sprake. Venezolanen kunnen net zoals voordat de problemen in eigen land begonnen, Brazilië gewoon in en eenmaal binnen kunnen zij gaan en staan waar ze willen. Verschil met eerder is dat door de crisis in hun land de situatie zo nijpend geworden dat velen zich tot de UNHCR en de Braziliaanse autoriteiten wenden om een langdurig verblijf in Brazilië mogelijk te kunnen maken. Van die mensen vraagt 60 procent asiel aan.
De criteria voor asiel zijn minder streng dan in Europa, legt Levy uit. “Europa houdt het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties uit 1951 aan, dat bepaalt dat niemand kan worden teruggestuurd naar een land waar hij of zij gevaar loopt, maar Brazilië baseert zich op het Akkoord van Cartagena (1984), dat inhoudt dat iedereen die in humanitaire nood verkeert, als vluchteling aangemerkt kan worden.”
Hulpgeld
Volgens de Braziliaanse regering hebben tussen juni 2017 en juni 2018 ongeveer 128.000 Venezolanen hun toevlucht in Brazilië gezocht. Sinds vorig jaar heeft de regering ruim 40 miljoen euro aan hulpgeld uitgegeven. Onder andere voor onderkomens, begeleiding en extra financiële steun aan de deelstaat Roraima, waar de meeste Venezolaanse vluchtelingen de grens oversteken. In augustus is er na een uitbarsting van geweld een legereenheid naar het gebied gestuurd om de orde te handhaven. Woedende Brazilianen joegen toen een duizendtal Venezolanen terug de grens over. Volgens de UNHCR steken nu nog zo’n vierhonderd Venezolanen per dag de grens over.
Op straat slapen
Vlak achter de Venezolaans-Braziliaanse grens heeft de UNHCR samen met de Internationale Organisatie voor Migratie IOM haar bivak opgeslagen. Daar kunnen Venezolanen zich aanmelden als vluchteling of een verblijfsvergunning aanvragen. Er zijn kamertjes ingericht waar de aanvragers onder vier ogen met functionarissen kunnen praten. De aanvraag neemt maximaal 48 uur in beslag, waarna mensen een tijdelijk document krijgen in afwachting van een definitieve beslissing.
Levy: “Een van de redenen waarom het in Pacaraima een paar weken geleden zo uit de hand liep is dat de mensen op straat sliepen. We hebben nu een ruimte ingericht waar de mensen kunnen verblijven terwijl ze wachten op hun tijdelijke document.”
Daarna zijn de Venezolanen vrij om te gaan en staan waar ze willen. Ze komen in aanmerking voor gratis gezondheidszorg en hun kinderen kunnen onderwijs volgen. En, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland, mogen de asielaanvragers in Brazilië gewoon vanaf dag één werken.
Illegale geldwisselaars in de buurt van de grens in Pacaraima.
Levy is vol lof over de Braziliaanse regering en hoe die de grote stroom mensen uit Venezuela in goede banen probeert te leiden. Ze heeft flink in de buidel getast voor de logistiek in Pacaraima en ze probeert het stadje te ontlasten door mensen elders in het land een onderkomen te bieden. De Braziliaanse overheid noemt dat ‘interiorisering’. In samenspraak met werkgevers in alle delen van het land kijkt de overheid waar Venezolanen daadwerkelijk een perspectief op werk geboden kan worden. Mensen die belangstelling hebben voor overplaatsing naar een ander gebied, worden daar in militaire vliegtuigen naartoe gevlogen. De laatste vlucht vertrok op 12 september en vervoerde tweehonderd mensen. Volgens cijfers van de regering zijn in totaal zo’n tweeduizend Venezolanen vanuit de noordelijke grensstaat Roraima naar andere delen van Brazilië overgebracht.
Banden versleten
Timmerman Óscar Salazar (63) is de deelstaat Guárico, gelegen in het noorden van Venezuela, met zijn twee jonge kinderen en vrouw ontvlucht. Hij heeft geen beroep op de autoriteiten gedaan en is op eigen kracht beland in Boa Vista, de hoofdstad van deelstaat Roraima, op een kleine drie uur rijden ten zuiden van Pacaraima. Daar huurt hij met zijn gezin een kamertje.
“
De situatie in Venezuela is hopeloos: mensen die nooit roofden, stelen nu, noodgedwongen, om te eten
Salazar staat met zijn zoontjes bij een stoplicht , in zijn hand een bord met daarop zijn mobiele nummer. Zo probeert hij zijn diensten als klusjesman aan te bieden. “De situatie in Venezuela is door de gierende inflatie hopeloos geworden. Alles is schreeuwend duur. Mensen die nooit roofden, stelen nu, noodgedwongen, om te eten. Ik was behalve timmerman ook taxichauffeur. Toen de banden van de auto versleten waren, de olie niet meer ververst kon worden en andere onderdelen niet meer te krijgen waren, hield het voor mij op.”
Tegen de klippen op probeert de goedlachse Salazar de moed erin te houden. “Godzijdank eten we iedere dag. We krijgen aardige reacties van de mensen. De jongens hebben allebei een speelgoedautootje gekregen, zomaar van voorbijgangers.”
Het is al de tweede keer dat Salazar op de vlucht moest slaan omdat het leven in zijn land onleefbaar was geworden. “Ik ben Peruaan! Veertig jaar geleden kwam ik in Venezuela, waar het leven toen makkelijk was. Overal werden baantjes aangeboden.” Nu hoopt hij met hulp van zijn Peruaanse familie met zijn gezin terug te gaan naar zijn geboorteland. Een busreis van zeven dagen zou het zijn, van Noord-Brazilië naar Peru. “We zijn in permanent contact. Zodra mijn familie en ik genoeg geld bij elkaar kunnen krijgen, gaan we.”
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden
