Een scene uit de film Verna

Verkrachte Pakistaanse vrouwen brengen familie schande

2017 was het jaar waarin vrouwen wereldwijd met hun #MeToo-campagne seksueel geweld aan de orde stelden. In Pakistan bracht cineast Shoaib Mansoor met zijn film Verna, waarin een jonge moderne vrouw wraak neemt nadat ze door de zoon van een machtige politicus voor straf is verkracht, een flinke discussie op gang.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Vrouwenactivisten zijn heel blij met de boodschap van Verna; als je het lef hebt, kunnen zelfs invloedrijke verkrachters in het oerconservatieve, patriarchale Pakistan hun straf niet ontlopen. Niet de verkrachte vrouw, maar de dader moet zich schamen.

De film begint met een portret van de mooie, jonge Sara. Een hoog opgeleide onafhankelijke vrouw, die onlangs met de liefde van haar leven trouwde. Ze leidt een leven waar andere Pakistaanse vrouwen slechts van kunnen dromen. Tot ze tijdens een romantische uitstapje in het park door drie mannen wordt ontvoerd en verkracht. De gebeurtenissen daarna halen niet alleen haar leven, maar ook dat van haar familie compleet overhoop.

Verkrachting als machtsmiddel

Filmmaker Shoaib Mansoor wil met zijn film verschillende taboes doorbreken. De verkrachter is niet een ‘simpele pummel’ die zich aan een passerende vrouw op straat vergrijpt. De dader blijkt de zoon van een lokale bestuurder te zijn. “Ik koos voor het onderwerp verkrachting omdat het in Pakistan niet gebeurt uit seksuele frustratie. Het is een machtsmiddel om vrouwen onder de duim te houden”, aldus Mansoor. De seksuele wandaad in de film is een vorm van eerwraak, omdat Sarah de vader van de dader publiekelijk had beledigd.

Dat voorval vond enkele weken eerder plaats, toen Sara genoeg had van de urenlange verkeersfile waar zij en honderden weggebruikers in verzeild waren. Ze wilde een daad stellen. Er moest maar eens een einde komen aan al die onnodige ‘vip’-behandelingen: de politie die voor iedere ‘omhooggevallen bestuurder’ doorgangswegen in de hoofdstad laat blokkeren, waardoor mensen vast komen te zitten.

Verkrachting is een machtsmiddel om vrouwen onder de duim te houden

Sara stapte op de auto af waarin deze lokale gouverneur met zijn vrouw zat en vroeg hem op de man af of hij het werkelijk nodig vond om al die mensen op hem te laten wachten. Wie dacht hij wel wie hij was!

In het oerconservatieve islamitische Pakistan laat geen man zich door een vrouw op deze toon aanspreken. De politicus zou haar wel eens een lesje leren. Zijn bodyguards krijgen de opdracht haar te ontvoeren. Zijn zoon mag zich drie dagen vergrijpen aan deze ‘heks’.

Vrouwen zijn een gebruiksvoorwerp

Met een stel Pakistaanse vriendinnen zit ik in de bioscoop, ik kan mijn ogen niet geloven. Verward vraag ik ze of dit soort eerwraak-verkrachtingen werkelijk op dit niveau in de samenleving plaatsvinden. “Oh, ja. Dit soort praktijken zijn heel gewoon, zelfs in een stad als Islamabad”, zeggen zij tot mijn stomme verbazing.

Uit de media ken ik de verhalen van meisjes in dorpen op het platteland die op gezag van de Jirga – de raad van ‘wijze mannen’ – voor straf worden verkracht omdat hun broer vreemdging of zich aan vrouw vergreep. Hele groepen mogen zich aan de zus vergrijpen, of ze moet naakt door de straat paraderen. “Vrouwen zijn niet meer dan een gebruiksvoorwerp”, hoor ik vrouwenactivisten te vaak zeggen.

Aangetaste eer

In de film leveren handlangers van de politicus Sara na drie dagen thui afs. Ze is niet gebroken. Haar man, ouders en schoonouders daarentegen wel: die hangen uitgeblust op de bank. Sara is vol vechtlust en wil de dader bij de politie aangeven. Haar moeder drukt haar op het hart om te zwijgen. “Het verkrachten van een vrouw is een machtsspel. Begrijp je dat niet, dom meisje. Laat Allah deze zaak oplossen.” Haar man weigert zijn bezoedelde vrouw nog langer aan te raken en ligt dagenlang verslagen op bed.

Hele groepen mogen zich aan de zus vergrijpen, of ze moet naakt door de straat paraderen

Met deze scenes legt regisseur Mansoor uit waarom in Pakistan verkrachtingen nauwelijks bij de politie worden gemeld. Niet alleen de eer van het slachtoffer, maar die van de hele familie is aangetast. Daarom willen zij het vergrijp liever stilhouden voor de buitenwereld. “De dochter zal er zelf wel om gevraagd hebben”, is de algehele opvatting.

Maar Sara laat het er niet bij zitten: ze gaat wél naar de politie. Er is aanvankelijk geen arts die haar inwendig wil onderzoeken. “Waarom zou ik mijn tijd aan jou verspillen? Ik heb zo vaak verkrachte vrouwen onderzocht. Maar als ze werkelijk voor de rechter moeten verschijnen, laten ze zich door de ouders van de dader omkopen. Of ze zijn te bang om door te zetten”, zegt de arts cynisch. Sara houdt vol.

Wraak

Als het uiteindelijk tot een rechtszaak komt verliest Sara het van de machtige politicus en pleegt haar vader uit schaamte zelfmoord. Dan besluit ze wraak op haar verkrachter te nemen. Ze lokt hem in de val en sluit hem thuis bij haar in de kelder op waar hij een langzame dood sterft. Vanaf zijn telefoon verstuurt ze een bericht aan zijn ouders waarin hij schrijft naar Afghanistan te zijn vertrokken.

De makers en de acteurs van Verna hopen met deze film vrouwen aan te moedigen ten alle tijden de daders aan te geven. Elke vier uur wordt er een vrouw in Pakistan verkracht. Nog geen 27 procent doet aangifte bij de politie. Achthonderd verkrachte vrouwen pleegden het afgelopen jaar uit schaamte zelfmoord.

Elke vier uur wordt er een vrouw in Pakistan verkracht

Hoofdrolspeelster Mahira Khan, zelf een uitgesproken vrouwenactiviste, verzet zich tegen deze praktijk. “Het is de verkrachter die een misdaad heeft gepleegd. Hij zou zich moeten schamen en dat is wat de film Verna wil uitleggen.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons