Vergeet blauw en roze

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Not he, not she, but me. Het definiëren van gender in de hokjes ‘man’ en ‘vrouw’ is in de toekomst misschien wel passé. In plaats daarvan spreken we dan over genderneutraal, een term die steeds vaker opduikt. 

Waarom zou je de scheiding tussen de seksen zo rigide maken? Genderneutraal is je zoontje een jurkje aan doen als hij daar zin in heeft en plassen op een genderneutraal toilet, waar iedereen welkom is. En wat is de overeenkomst tussen de nieuwste voorjaarsmode en  hedendaagse iconen als Miley Cyrus en Jayden Smith? Allemaal genderneutraal. OneWorld neemt de trend onder de loep en zet wat voorbeelden op een rijtje.

Eén toilet voor iedereen

gender toilet transgender

Op het Amsterdam University College zijn vorige week genderneutrale toiletten geïntroduceerd. Het idee is dat deze toiletten toegankelijk zijn voor mensen van alle seksen. Deze maatregel is genomen nadat sommige studenten hadden aangegeven zich niet comfortabel te voelen gedwongen te moeten kiezen tussen het mannen- of vrouwentoilet. In mei vorig jaar werden de genderneutrale toiletten als eerste in Nederland geïntroduceerd in het kantoor van COC Eindhoven. De toiletten zijn voorzien van een inclusiever pictogram dan het traditionele man- en vrouwicoontje. In Amsterdam is er simpelweg voor gekozen om het man- en vrouwicoontje te vervangen door een bordje met ‘wc’ erop. Op het toilet in COC Eindhoven hangt daarentegen een speciaal ontworpen genderneutraal pictogram dat het man- en vrouwicoontje combineert. OneWorld Data-journalist Adriana was vorig jaar bij het Chaos Communication Congres en ontdekte de voordelen van een all-inclusive toilet.

‘Hij’, ‘zij’ en ‘nij’

voornaamwoord hem haar

Begin maart publiceerde het onderzoeksteam The Innovation Group de resultaten van een studie naar de geaardheid van Amerikaanse jongeren. De resultaten lieten onder andere zien dat meer dan de helft van de jongeren geboren na 1995 aangaf iemand te kennen die genderneutrale voornaamwoorden gebruikt (zoals ‘them’ of ‘they’ als persoonlijk voornaamwoord). Deze taalvernieuwing vindt ook plaats in andere talen zoals het Noors en Zweeds. Waar aanvankelijk werd gedacht dat het gebruik van genderneutrale voornaamwoorden niet zou aanslaan bij het grote publiek, laat de studie van The Innovation Group andere resultaten zien. In Nederland speelt deze discussie ook. Hiervoor zijn verschillende oplossingen geopperd. Het gebruiken van ‘nij komt binnen’ in plaats van ‘hij/zij komt binnen’ is een veelgenoemde mogelijke vervanging.

Geen ‘jongens en meisjes’, maar ‘vriendjes’ 

genderneutraal opvoeding speelgoed

Een genderneutrale opvoeding; in Zweden zijn ze er al een tijdje mee bezig. Op Zweedse scholen worden leerlingen genderneutraal benaderd. In plaats van aangesproken te worden als ‘jongens’ en ‘meisjes’ worden kinderen aangesproken met  ‘vriendjes’ of ‘kinderen’. Daarnaast wordt er specifiek gekozen voor speelgoed, activiteiten en boeken die niet gender-stereotyperend zijn. Het uiteindelijke doel is om seksisme en homofobie tegen te gaan. In Nederland laait de discussie over genderneutraal opvoeden ook op. Zo zijn veel speelgoedwinkels gestopt met het maken van genderspecifieke reclame. Daarnaast wordt er steeds vaker gekozen om speelgoedwinkels in te delen volgens type speelgoed of leeftijd, in plaats van een onderscheid te maken tussen jongens- en meisjesspeelgoed.

Wie hip is kleedt zich genderneutraal

genderneutrale mode

De trendwatchers zijn het erover eens: de afgelopen modeweken in Parijs, London en New York stonden in het teken van genderneutrale mode. Het belangrijkste kledingstuk in de mannencollectie van Gucci was een vrouwelijke zijde blouse, Marc Jacobs liet zijn vrouwelijke modellen verschijnen in masculiene outfits en Maison Margiela stuurde zowel mannen en vrouwen de catwalk op gekleed in de androgyne stijl van David Bowie. Kleding die de grenzen tussen man en vrouw doet vervagen lijkt hiermee de grote modetrend van 2016 te worden. Geïnspireerd door deze trend heeft de populaire modeketen Zara een ‘ungendered’ collectie uitgebracht, dat genderneutrale kleding makkelijk verkrijgbaar en betaalbaar maakt voor een groot publiek.

De genderneutrale iconen van nu

celebrity genderneutraal

Miley Cyrus, Jaden Smith en Ruby Rose zijn beroemd, populair én genderneutraal. Deze jonge sterren komen openlijk uit voor hun fluïde identiteit en weigeren zichzelf vast te pinnen aan traditionele gender normen. Daarnaast dragen deze beroemdheden actief bij aan de bewustwording van genderneutraliteit onder hun veelal jonge publiek. Hun boodschap is dan ook dat iedereen de mogelijkheid moet hebben om te bepalen waarmee zij zich identificeren op het gebied van gender.

Meer dan een trend?

Is genderneutraliteit dan het nieuwe normaal? Journalist Alex Macpherson schrijft in een blog in The Guardian dat genderneutraliteit absoluut niet gezien moet worden als slechts een tijdelijke trend. Positieve veranderingen zijn gaande, schijft hij, maar die kunnen alleen maar voortgezet worden als er aandacht voor blijft. In de jaren 70 en 90 werd genderneutraliteit ook omarmd, maar werd nooit mainstream. Maar niet iedereen het eens over al die genderneutraliteit. Tegenstanders verwerpen het als tegennatuurlijke indoctrinatie. In een interview met het Australische Channel 7’s Sunday Night zei psychologe Bettina Arndt dat men de natuur zijn gang moet laten gaan en dat kinderen zich zo vanzelf tot ‘echte’ mannen en ‘vrouwen’ ontwikkelen.

In een artikel in Trouw schrijft Lies Wesseling, directeur van het Centrum voor Gender en Diversiteit aan de Universiteit Maastricht, dat genderneutraal opvoeden een effectieve manier is om kinderen te leren dat mensen en gedragsmodellen niet kunnen worden gereduceerd tot twee hokjes. Volgens haar worden de vele verschillen tussen mensen vaak nog op twee hopen geharkt, en wordt alles wat niet past onder de noemer ‘man’ of ‘vrouw’ als afwijkend gezien. “De menselijke variëteit reduceren tot twee is niet onschuldig,” schrijft ze. “Genderneutraal opvoeden confronteert met de vraag: Mag er ook iets meer te kiezen zijn?”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons