Sterilisatieschandaal achtervolgt presidentsverkiezingen Peru

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Wij zijn de kinderen, van de dorpelingen, die je niet gesteriliseerd hebt gekregen!” Vanuit honderden kelen tegelijk klonk dit protestlied afgelopen dinsdagavond 5 april over het San Martín-plein in Lima, Peru. Tienduizenden demonstranten waren op de been om hun onvrede te uiten over presidentskandidate Keiko Fujimori, die volgens de peilingen de verkiezingen deze zondag 10 april zal winnen.

Keiko Fujimori is de dochter van Albert Fujimori, die Peru van 1990 tot 2000 regeerde. Momenteel zit hij een gevangenisstraf van 25 jaar uit vanwege corruptie en schending van de mensenrechten tijdens zijn ambstperiode. Aan de achternaam van Keiko kleeft dus veel narigheid. De vrees is dat als Keiko gekozen wordt, ze haar vader uit de gevangenis zal krijgen.

Aan de naam Fujimori – die kandidate Keiko subtiel heeft weggelaten in haar verkiezingscampagne – kleeft het enorme schandaal van geforceerde sterilisaties. Ruim 270.000 vrouwen in de arme gebieden in de bergen van het land zijn in de jaren negentig gesteriliseerd, tijdens een door USAID en de VN gefinancierd project tegen rurale armoede. Echter, 2.074 van hen hebben getuigd daar geen toestemming voor te hebben gegeven.

Gedwongen sterilisatie

Vooraan in de protestmars loopt één van deze vrouwen: de 54 jarige Victoria Vigo. In 1996 was Vigo zwanger van haar derde kind. Ze voelde zich niet goed en ging naar een dokter, maar in het ziekenhuis werd ze direct doorgestuurd naar de operatiekamer. Haar kind werd via een keizersnede gehaald en stierf enkele uren later. Later die dag ving ze in de wandelgangen van het ziekenhuis een gesprek tussen twee dokters op, waaruit bleek dat ze gesteriliseerd was. Vigo klaagde het ziekenhuis aan in een zaak die zij vier jaar later won.

We moesten 250 vrouwen steriliseren in drie dagen

Maar tijdens die zaak kwam ze erachter dat haar verhaal één uit velen was. Onderzoekers van een plaatselijke universiteit vertelden Vigo vijf maanden na de operatie dat ze haar naam op een lijst hadden gezien. Intussen spraken steeds meer vrouwen zich uit: sommigen zeiden geld aangeboden te hebben gekregen voor een sterilisatie, anderen waren net als Vigo voor andere redenen naar het ziekenhuis gekomen of zelfs met geweld de operatiekamer in gesleurd. “We moesten 250 vrouwen steriliseren in drie dagen,” herinnert dokter Rogelio del Carmen zich. “Het was een absurd verzoek, technisch onmogelijk. Wij waren een team van vier man, met één kleine operatiekamer.”

Niemand heeft ooit een mea culpa uitgesproken, terwijl dat eigenlijk het enige is dat voor ons echt belangrijk is

Geen verantwoording

Meerdere ziekenhuizen in de bergen bleken een verplichting gekregen te hebben om een bepaald quotum aan vrouwen te behandelen. Minstens 18 vrouwen stierven vanwege complicaties bij de operaties in het landelijke sterilisatieproject. “Voor wat er gebeurd is zijn nooit mensen ter verantwoording geroepen”, zegt slachtoffer Vigo tijdens de protestmars. “Niemand heeft ooit een mea culpa uitgesproken, terwijl dat eigenlijk het enige is dat voor ons echt belangrijk is. Straffen zijn van ondergeschikt belang.”

Er was veel politie op de been tijdens de protesten, omdat clashes tussen voor- en tegenstanders van Fujimori werden gevreesd

Tijdens de protesten is veel riot-police in touw. Foto: Eline van Nes

Vigo, en de duizenden protesterende Peruanen, houden de presidentskandidate verantwoordelijk voor wat haar vader in het verleden aangericht heeft. Jonge studentes die rode verf op hun handen en dijen hebben gesmeerd om de verwondingen van de gehaaste sterilisaties te symboliseren, oudere dames met grote protestdoeken. Keiko Fujimori zelf legt de schuld van de sterilisaties bij doktoren die het opgegeven protocol verkeerd geïnterpreteerd zouden hebben. De zaak is in mei vorig jaar opnieuw geopend, nadat deze tot drie keer toe al is geseponeerd.

Belofte

Toch zien veel Peruanen in de naam Fujimori toch ook nog altijd de persoon die, ook al was het met ijzeren vuist, de guerrilla’s van Sendero Luminoso bevocht en het land bevrijdde van terroristische aanslagen. De belofte van Keiko Fujimori om te investeren in infrastructuur, maar ook om stevig op te treden tegen criminaliteit, spreekt één derde van de bevolking zo sterk aan dat zij tijdens de peilingen aangaven op haar te zullen stemmen deze zondag. Daarmee zal zij een ruime meerderheid behalen.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons