Somalische man komt op voor de vagina

De Somalische Hussein Kowfurow (28) heeft het lef om als man het taboe rondom vrouwenbesnijdenis te doorbreken. Hij reist door Nederland om voorlichting te geven aan Somalische vluchtelingen in asielzoekerscentra. Een plek waar hijzelf ook 2,5 jaar heeft gewoond. Wat drijft Hussein?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Je was journalist in Somalië. Waarom ben je gevlucht?
“Somalië is een gevaarlijk land, zeker voor journalisten. Oorzaken hiervan zijn de terroristische organisatie Al-Shabaab en de corrupte regering. Ik werkte als verslaggever voor een onafhankelijk radiostation, Radio Shabelle, in Mogadishu. De regering en islamitische militanten hebben een bloedhekel aan dit radiostation, omdat het een uitgesproken mening heeft en ook nog eens erg populair is. Enkele van mijn collega’s zijn gedood omdat ze het lef hadden om politieke zaken te bekritiseren. Het werd te onveilig voor mij, daarom heb ik in 2009 politiek asiel aangevraagd in Nederland.”

Radio Shabelle
Radio Shabelle is onderdeel van Shabelle Media Network (SMN), in 2002 opgericht door een Somalische groep intellectuelen. Tussen 2007 en 2012 zijn er in totaal zeven medewerkers vermoord door onbekende militanten.  Deze acties waren bedoeld om SMN de mond te snoeren. De dappere strijd van de journalisten is in 2010 door Reporters Without Borders beloond met de Media of the Year Prize.

Tegenwoordig geef je in Nederlandse asielzoekerscentra voorlichting over genitale verminking.
“Ik ben opgegroeid met het idee dat vrouwenbesnijdenis de normaalste zaak van de wereld is. De vrouwen in mijn familie zijn allemaal besneden. Ik was mij alleen nooit bewust van de psychische en fysieke gevolgen van deze verminking. Tijdens mijn journalistieke carrière in Somalië ging ik er steeds meer over lezen en kwam ik erachter dat het een traditie was die los staat van religie – in dit geval de islam. Ik vroeg mij af waarom ze in Saudi-Arabië, de bakermat van de islam, niet aan vrouwenbesnijdenissen doen. Ik realiseerde mij toen dat het om een mythische traditie ging. Met andere woorden: een gebruik dat losstaat van religie en dat van de ene generatie op de andere is doorgegeven. Waar de traditie vandaan komt, weet ik niet. Ik heb in Somalië vaker over dit onderwerp geschreven en dat werk wilde ik voortzetten in Nederland.”

98 procent verminkt en meestal in Afrika, of toch niet?
Volgens Unicef worden meisjes in Somalië meestal tussen hun vierde en twaalfde jaar besneden. In totaal is 98 procent verminkt. Nergens in de wereld is dit percentage zo hoog.

Wat voor boodschap geef je de mensen mee?
“Dat religie niets met vrouwenbesnijdenis te maken heeft. Oudere generaties en laagopgeleiden zijn zich hier niet van bewust. Die denken juist dat het ondergaan van zo’n verminking een onderdeel is van het leven van een goede moslima. De jongere generatie is veel verder. Ik geef toehoorders inzicht in de feiten en cijfers, maar het merendeel van de tijd zijn we gewoon met elkaar in gesprek. Ik wil ze niet de les lezen. Ik wil samen op nieuwe ideeën komen. Belangrijk om te weten is dat ik de focus op de Somalische mannen leg. Somalië is een patriarchale maatschappij. Voor mannen is praten over de vagina een taboe. Daarom verwijt ik ze niks, ik motiveer ze juist om hun gedachten hierover te delen. De reacties die ik krijg zijn verschillend. Leeftijd en opleidingsniveau spelen hier een belangrijke rol in. Jonge mannen reageren overwegend open en nieuwsgierig. Als ik een of twee van de tien mensen weet te overtuigen, dan is zo’n bijeenkomst voor mij al geslaagd.”

Vinden Somalische vrouwen het niet ongemakkelijk om dit onderwerp met jou – een vreemde man – te bespreken?
“Nee, ik heb vrouwelijke collega’s met wie ik voorlichting geef. Zij zijn ook van Somalische komaf. Vaak splitsen we de groep op. We creëren graag een sfeer waarin ze zich prettig voelen om het over zoiets intiems te hebben.”

Het kan de jonge Somalische man weinig schelen of een vrouw besneden is of niet

Waarom is het emanciperen van mannen volgens jou een effectieve aanpak?
“Ik vind besnijdenis geen vrouwenprobleem. Het is een maatschappelijk probleem waar de mannen een grote rol in spelen. Een voorbeeld: Somalische vrouwen vinden trouwen heel belangrijk en zullen er alles aan doen om deze levenstaak te volbrengen. Grootmoeders, oma’s, tantes en moeders zijn allemaal besneden en zien deze rituele verminking als een belangrijk criterium voor het vinden van een echtgenoot. Als een vrouw ongetrouwd achterblijft, dan leidt het complete gezin gezichtsverlies. Er zal vast iets mis zijn met haar, denkt men dan.
Vrouwen doen daarom alles om dit te voorkomen, ook al weten ze dat vrouwenbesnijdenis een achterlijke traditie is. Ik ken de mentaliteit van de jonge Somalische man: het kan ze weinig schelen of een vrouw besneden is of niet. Ik pleit daarom voor een maatschappij waarin mannen hun mond opentrekken. Hiermee kunnen we gezamenlijk het lijden van veel jonge vrouwen preventief aanpakken. Maar goed, dan moeten de mannen wel over hun schaamte heen komen en open over het onderwerp praten. Dat lijkt nog een stap te ver. Ik hoop dat er nieuwe niet-westerse rolmodellen opstaan, zowel mannen als vrouwen.”

[[{“fid”:”24902″,”view_mode”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Journalist Hussein”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Journalist Hussein”},”type”:”media”,”attributes”:{“class”:”styles file-styles artikel_halve_breedte media-element file-file-styles-artikel-halve-breedte”,”id”:”styles-4-0″}}]]Hussein Kowfurow is aangesloten bij OnFile, een associatie van gevluchte journalisten en schrijvers. Hij doet International Studies aan de Universiteit van Leiden en helpt via de Federatie Somalische Associaties Nederland (FSAN) journalisten in Nederland bij het analyseren van ontwikkelingen in Somalië.

Jouw voorkeur gaat uit naar niet-westerse campagnes tegen vrouwenbesnijdenis. Hoe zou een ideale campagne er volgens jou uit moeten zien?
“De westerse campagnes zijn vaak afkomstig van niet-gouvernementele organisaties, veelal gesubsidieerd door de Verenigde Naties. Een geloofwaardigere campagne, met Somalische mannen en vrouwen, in combinatie met een grondwet waarin is vastgelegd dat vrouwelijke genitale verminking illegaal is en bestraft mag worden, zou ideaal zijn. En er moet meer benadrukt worden dat het een achterlijke traditie is die niks met religie te maken heeft. Maar goed, daar is de regering nog niet toe in staat, omdat ze hun handen vol hebben aan het terroristische Al-Shabaab.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons