Sinds 18 oktober is de 'lustpil' verkrijgbaar in Amerika. Deze 'viagra voor vrouwen' zou lustopwekkend werken en daarmee het seksleven van vrouwen met weinig zin verbeteren. OneWorld Love ging op onderzoek en wat blijkt? De pil heeft een dubieuze historie die verwikkeld is met de financiële belangen van de farmaceutische industrie, heeft ernstige bijwerkingen en is maar beperkt effectief.
De pil die verkocht gaat worden onder de naam Addyi is bedoeld voor vrouwen die lijden onder HSDD, Hypoactive Sexual Desire Disorder. Deze benaming voor ‘verminderde seksuele interesse’ is nu officieel bestempeld als seksuele stoornis in de categorie psychiatrische aandoeningen. Een ontzettend handige bijkomstigheid voor de farmaceutische industrie, die op deze manier een doelgroep heeft om hun nieuwe middel aan te verkopen.
De FDA specificeert dat Addyi alleen mag worden voorgeschreven door artsen en apothekers die training hebben gekregen over het gebruik van het middel. Voor de gebruiksters mag de verminderde lust geen gevolg mag zijn van ziekte, relatieproblemen of bijwerkingen van andere medicijnen. Iets dat moeilijk te beoordelen is.
Gemiddeld 0,7 keer meer bevredigende seks per maand
Viagra, de bekende lustpil voor mannen, wordt eenmalig ingenomen. Het stimuleert direct de bloedtoevoer naar de genitaliën en veroorzaakt daarmee de mannelijke erectie. Addyi daarentegen moet dagelijks worden geslikt. Het werkt op de hormoonhuishouding in de hersenen door de balans van dopamine en serotonine te veranderen.
De bijwerkingen? Lage bloeddruk, duizeligheid, flauwvallen, vermoeidheid en misselijkheid. Het slikken van Addyi gaat niet samen met alcohol en de combinatie met bepaalde andere medicijnen (waaronder anticonceptie…) kan gevaarlijk zijn. Het pilletje leverde voor 9 tot 15 procent van de vrouwen gemiddeld een half tot één keer meer bevredigende seksuele ervaringen per maand op (in vergelijking met 2 tot 3 keer bevredigende seks per maand vóór het onderzoek). Hun seksuele verlangen zou groeien met 0,3 % op een schaal van 1 tot 6. De vraag is, is dat het waard?
Een mislukte antidepressiva pil
De werking van flibanserin werd ontdekt in mislukte antidepressiva pillen. Duitse Boehringer Ingelheim deed vervolgens pogingen het middel als vrouwelijke lustpil te verkopen. Na de tweede afwijzing van de FDA in 2010 kocht Sprout Pharmaceuticals flibanserin van hen over en investeerde in onderzoek met 11.000 vrouwen. Sprout, die eerder testosteronpleisters voor mannen met seksuele disfunctie verkocht, gooide vervolgens haar marketingstrategie over een ‘vrouwvriendelijke’ boeg. Ze gebruiken zogenaamd feministische argumenten, benadrukkend dat het niet kan dat er 26 middelen op de markt zijn voor mannelijke seksuele disfunctie tegenover (nu) 1 voor vrouwen.
Ze werken mee aan ‘Even the Score’, een campagne die strijd voor gerechtigheid in vrouwelijke seksuele gezondheid. Na eerdere waarschuwingen van de FDA voor onjuiste en misleidende reclame hebben ze nu moeten beloven de eerste 18 maanden Addyi niet te promoten. Sprout is inmiddels gekocht door Valeant Pharmaceuticals voor 1 miljard dollar.
Ze gebruiken zogenaamd feministische argumenten, benadrukkend dat het niet kan dat er 26 middelen op de markt zijn voor mannelijke seksuele disfunctie tegenover (nu) 1 voor vrouwen
Seksuele medische problemen: big business
Sinds de jaren ‘90 verdient farmaceut Pfizer miljarden aan Viagra. Ze investeerden zonder succes jarenlang in onderzoek om te bewijzen dat Viagra ook voor vrouwen werkt. Een door Pfizer gefinancierd onderzoek naar 'female sexual dysfunction' concludeerde dat 43% van de Amerikaanse vrouwen aan sexual dysfunction lijdt. Bij 1 keer ja antwoorden, gebaseerd op een vragenlijst met 7 ja-/neevragen, werd sexual dysfunction geconstateerd. Een nauwelijks serieus te nemen onderzoek dus, maar de cijfers werden door de Amerikaanse media klakkeloos overgenomen.
De auteurs van dit artikel bleken ook nog financiële banden te hebben met Pfizer. Terwijl Europese journals het over 8-10% hadden, werd in Amerika de suggestie gewekt dat grote groepen vrouwen een medisch probleem hadden. De farmaceutische industrie had dus een vinger in de pap bij het creëren van een enorme doelgroep voor hun medicijnen. Dit proces heet Disease Mongering, of Selling Sickness.
In de documentaire Orgasm Inc. (2009) wordt de manier waarop de farmaceutische industrie in Amerika marketing inzet voor het verkopen van ziektes haarfijn uitgelegd. In Zembla's documentaire “Sex op Recept”, wordt de medicalisering van seksualiteit die ook in Nederland plaatsvindt aan de kaak gesteld. Ook leggen zij gevallen van belangenverstrengeling van de farmaceutische industrie met academisch onderzoek bloot.
Geen zin = ziek?
Meer dan 80 Nederlandse en Vlaamse seksuologen deden in juli een beroep op de FDA om Addyi af te wijzen. Hun zorg ging over de kwaliteit en simplistische opvattingen over seksualiteitsbeleving. De Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seksuologie juicht toe dat er gewerkt wordt aan nieuwe behandelmethodes voor seksueel functioneren. Maar ze benadrukken in hun standpunt van 2 juli 2015: ‘Seksualiteitsbeleving en seksueel verlangen zijn bio-psycho-sociale fenomenen en als het gaat om de behandeling van verminderd seksueel verlangen zal altijd aandacht nodig zijn voor de context, communicatie en seksuele prikkels’.
Het debat over de lustpil is deel van een grotere maatschappelijke discussie over vrouwelijke seksualiteit. Wat is een gezonde of normale vrouwelijke seksualiteit en lustbeleving? Is het een probleem als een vrouw geen seksuele lust heeft? Als vrouwelijke seksualiteit wordt afgeschilderd als van nature passief lijkt medicatie een logische oplossing, maar is medicatie wel het antwoord op zo’n complex vraagstuk? Als er aandacht zou zijn voor de vrouwelijke lustbeleving in al haar facetten zou er een breder scala aan mogelijkheden en oplossingen ontstaan.
Ongecontroleerde vrouwelijke seksualiteit
Aan de andere kant is het goed dat er een optie komt voor vrouwen om te kiezen. De campagne 'Even the Score' stelt terecht de vraag: was er niet eerder een lustopwekkende pil voor vrouwen omdat vrouwelijke seksualiteit niet belangrijk wordt gevonden? Het feit dat er wordt gewerkt aan een middel dat vrouwen seksueel stimuleert is an sich baanbrekend. Vrouwelijke seksualiteit is historisch gezien gekenmerkt door onderdrukking, beheersing en iets dat gecontroleerd moest worden.
Mannelijke seksualiteit daarentegen werd afgeschilderd als actief en potent. Niet gek dus dat er 26 middelen bestaan voor stimulatie van die mannelijke seksualiteit tegenover 1 voor vrouwen. Het stimuleren van seksuele gevoelens in vrouwen is in die zin een geëmancipeerde keuze. Alleen of Addyi hierop antwoord is, is zeer de vraag.
Addyi is sinds 17 oktober verkrijgbaar in Amerika. De prijs is wordt geschat op ongeveer 400 dollar voor een maandvoorraad. De verwachting is dat het binnen de kortste keren illegaal verkrijgbaar zal zijn.
