Vrouwenemancipatie ondermijnd door gebrek aan landrechten

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Waarom worden vrouwen zo vaak uitgesloten van grondbezit? Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste hebben de meeste vrouwen in delen van Afrika nog geen eigendomsrechten waar het gaat om land. De vooruitgang op het gebied van betere rechtsbescherming en constitutionele positie van vrouwen gaat langzaam. Kenia en Ethiopië hebben al een wet die stelt dat mannen en vrouwen gelijke rechten hebben op eigendom. Tanzania en Rwanda zijn daarmee bezig, en hebben gelijke eigendomsrechten voor vrouwen opgenomen in concept grondwetsherzieningen.

Vrouwenemancipatie in Nederland

Nog niet zo lang geleden hadden getrouwde vrouwen in Nederland weinig rechten. Pas in 1956 werd de Wet Handelingsbekwaamheid ingevoerd. Voor die tijd kon een gehuwde vrouw geen wettelijke handelingen verrichten zonder schriftelijke toestemming van haar man, zoals het kopen van een huis of auto of het openen van een bankrekening. Gehuwde vrouwen waren handelingsonbekwaam en werden in het wetboek in een adem genoemd met misdadigers, zwakzinnigen en kinderen. In 1971 kwam er meer verandering in de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. ‘De man is het hoofd van de echtvereniging’ werd uit het wetboek geschrapt, wat voor meer gelijkheid tussen man en vrouw zorgde.

Culturele barrière

Het tweede probleem is dat, als er al wetten bestaan, ze vaak niet worden nageleefd. Dit komt voornamelijk door lokale tradities. Neem bijvoorbeeld het patriarchale systeem in India. De weerstand tegen de eigendomsrechten van vrouwen is even sterk als de pas ingevoerde wet die vrouwen juist moet beschermen. Zo zijn de instellingen en de mensen in India, die de wetten uitvoeren, verweven met een patriarchale  cultuur, die barrières creëert voor vrouwenemancipatie, schrijft Shipra Deo voor The Hindu. Iets vergelijkbaars geldt voor meer dan de helft van de landen ter wereld.

In Kenia is bijvoorbeeld maar 1 procent van het land in het bezit van vrouwen, ondanks de nieuwe en verbeterde grondwet, en is het aandeel mannen en vrouwen die gezamenlijk een stuk land bezitten maar vijf procent.

Een cultuur kan barrières  voor de onafhankelijkheid van vrouwen opwerpen, omdat mensen opgevoed zijn om op een bepaalde manier te denken. Zo zijn mensen in landen waar gelijke landrechten niet van kracht zijn of niet worden nageleefd, opgegroeid met normen en waarden waarbij vrouwen als ‘mindere mensen’ worden gezien en als ondergeschikt aan de man.

Een beter leven

Verschillende studies hebben aangetoond dat het belangrijk is dat vrouwen wereldwijd landrechten krijgen. Een studie van het Massachusetts Instituut van Technologie (MIT) in Kenia in 2014 laat bijvoorbeeld zien dat de wettelijke erkenning van erf- en eigendomsrechten van vrouwen op een stuk land een positieve invloed heeft op de onderhandelingspositie van vrouwen in hun huishoudens.

Volgens deze studie hadden vrouwen met sterke landrechten in Tanzania drie keer meer kans om buiten de landbouw te werken dan vrouwen die deze rechten niet hadden. Dat komt doordat de vrouwen door het vastgelegde eigendomsrecht minder risico lopen hun land te verliezen en niet meer door hun man gedwongen kunnen worden alleen op het land te werken. Daarnaast verdienden ze bijna vier keer zoveel inkomen en hadden ze 35% meer kans eigen spaargeld opzij te zetten.

Een recent onderzoek van Habitat For Humanity International geeft aan dat veiligheid en eigendom van land het risico van huiselijk geweld voor vrouwen vermindert, omdat hun economische onafhankelijkheid betekent dat ze kunnen weglopen uit een ​​gewelddadige relatie.

Andere studies laten zien dat een stuk land waarvan een man en vrouw samen eigenaar zijn, productiever is, schrijft Monique Villa voor Thomson Reuters. Dit omdat vrouwen dan meer gemotiveerd zijn om te investeren in het eigen land.

Cruciale veranderingen

Het invoeren van wetten voor gelijke landrechten is belangrijk, maar deze wetten moeten ook worden nageleefd. “Er is nog een lange weg te gaan”, zegt landbouwexpert Jemimah Njuki tegen Place. Volgens haar moeten de man-vrouwverhoudingen en tradities die vrouwen belemmeren om land te bezitten, worden veranderd. “Dit moet van onderaf gebeuren, waarbij lokale gemeenschappen centraal staan.”

Volgens Njuki is het creëren van bewustzijn en het verstrekken van juridische kennis aan vrouwen om hun rechten te begrijpen cruciaal. Meer voorlichtingscampagnes en het vergroten van de toegang tot juridisch advies voor vrouwen kunnen hiervoor zorgen. Uiteindelijk kan dat ervoor zorgen dat vrouwen hun rechten opeisen en weten welke juridische procedures ze moeten volgen wanneer hun rechten worden geschonden.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons