Het Indiase parlement heeft een historische wet goedgekeurd die moeders recht geeft op 26 weken betaald verlof, in plaats van de huidige 12 weken. Maar van een echte revolutie is geen sprake: slechts een klein deel van de vrouwen zal ervan kunnen profiteren, en aan de vaders is niet gedacht.
Wet 1961 maakt ook thuiswerk gemakkelijker voor moeders die na hun verlof nog borstvoeding geven, en verplicht een vorm van kinderopvang in bedrijven met vijftig of meer werknemers. Wat het aantal weken moederschapsrust betreft, doen enkel Noorwegen (44 weken) en Canada (50 weken) het nog beter.
Groot deel vrouwen werkt in informele sector
Critici waarschuwen dat de nieuwe wet slechts een miniem percentage vrouwen ten goede komt. Een groot deel van de Indiase vrouwen werkt namelijk in de informele sector, als contractarbeider, boerin, gelegenheidsarbeider, zelfstandige of huisvrouw. Zij vallen buiten de boot.
Wanneer een vrouw zwanger raakt, wordt ze als een last beschouwd door haar werkgever
Volgens Sudeshna Sengupta van de Right to Food Campaign worden elk jaar 29,7 miljoen vrouwen zwanger in India. "Uit studies blijkt dat slechts 1,8 miljoen van hen officieel werk hebben en dus in aanmerking komen. Dat is toch discriminatie?"
Kavita Krishnan, secretaris van de All India Progressive Women's Association, vindt dat moederschapsrust universeel zou moeten gelden, voor alle vrouwen. "Er werd geen rekening gehouden met het feit dat meeste vrouwen geen officiële baan hebben en enorm worden uitgebuit. Wanneer een vrouw zwanger raakt, wordt ze als een last beschouwd door haar werkgever. De nieuwe wet is duidelijk niet ontworpen om die mindset te veranderen."
Sakshi Mehra, een manager bij een kledingexportbedrijf in Delhi, kan erover meepraten. Aanvankelijk waren haar werkgevers opgetogen over haar werk, en kreeg ze al na een jaar een dubbele promotie. "Maar de zaken veranderden drastisch toen ik zwanger werd. Mijn baas suggereerde voortdurend dat ik beter een 'eenvoudiger' baan kon zoeken – alsof ik plots gehandicapt was geworden."
Geen vaderschapsverlof
Een ander gemis van de nieuwe wet is dat er geen sprake is van vaderschapsverlof. Zo komt de zorg van de baby volledig op de schouders van de moeder terecht, hekelen activisten. Studies wijzen echter op een lagere kindersterfte en hogere gendergelijkheid in samenlevingen waar de beide ouders instaan voor het kind.
Er is geen enkele reden waarom vaders zich niet met de zorg van hun kinderen moeten bezighouden, vindt gynaecologe Mansi Bhattacharya van het Fortis-ziekenhuis in deelstaat Uttar Pradesh. "Dankzij ouderschapsverlof kan de vader zijn echtgenote steunen op een kritiek moment, namelijk wanneer zij overweldigd wordt door haar nieuwe verantwoordelijkheden als ouder. Bovendien leidt een hechtere band tussen vader en baby later tot een gezondere relatie tussen vader en kind."
Vaderschapsverlof is bovendien een krachtig middel om de genderdiversiteit op de werkvloer te verhogen, vooral in combinatie met flexibele uren of de mogelijkheid voor kersverse vaders om van thuis uit te werken, menen analisten.
Genderkloof
Deepa Pallical, coördinator van de National Campaign on Dalit Human Rights, meent dat ouderschapsrust voor beide ouders de kansen verhoogt dat vrouwen terugkeren naar hun baan met een grotere gemoedsrust en betere vooruitzichten.
Laagste participatiegraad bij vrouwen ter wereld
Dat is niet onbelangrijk in India, dat de laagste participatiegraad bij vrouwen ter wereld heeft. Slechts 21,9 procent van alle Indiase vrouwen en 14,7 procent van de stedelijke vrouwen zijn aan het werk. Het economische verlies door deze 'niet-participatie' is erg groot.
Volgens een studie van de Wereldbank getiteld Women, Business and the Law (2016) hebben meer dan tachtig landen al het vaderschapsverlof ingevoerd, waaronder IJsland, Finland en Zweden. Het loon tijdens die periode wordt in Scandinavië doorgaans gedeeltelijk door de regering betaald.
Dichter bij huis voor India geven Afghanistan, China, Hong Kong en Singapore enkele dagen vaderschapsrust. Sommige Indiase bedrijven moedigen hun mannelijke werknemers aan om een kort, betaald vaderschapsverlof te nemen. Werknemers van staatsbedrijven en sinds kort ook banken in de publieke sector krijgen zelfs vijftien dagen ouderschapsrust.
In de VS geven bedrijven als Netflix, Facebook en Microsoft zelfs enkele maanden betaald vaderschapsverlof.
