Vrouwen en kinderen die gevlucht zijn uit Syrië zijn erg kwetsbaar voor seksueel geweld. Deze groep moet vaak zonder geld of sociale contacten moeten zien te overleven. Alleenstaande vrouwen moeten de huur vaak in natura betalen, seksueel misbruik komt veel voor. Maar omdat families bang zijn dat de eer van hun vrouwelijke familieleden, en daarmee de familie-eer, geschaad wordt, blijft alles achter gesloten deuren . “Veel adolescente meisjes vertelde me dat ze seksueel geweld niet zouden rapporteren”, vertelt Jihane Latrous van Unicef Libanon. “Ze zijn bang voor de reactie van hun familie en de gemeenschap.”
In elke ‘Dignity Kit’ zit een hoofddoek, maandverband, een zaklamp en een fluitje
Andere verantwoordelijkheden
Cijfers van de UNHCR laten zien dat een kwart van de slachtoffers van seksueel geweld onder de 18 is. Om te voorkomen dat meisjes slachtoffer worden van geweld worden ze op steeds jongere leeftijd uitgehuwelijkt. De ouders hopen dat hun kind op deze manier veilig is bij hun, vaak oudere, man. Dit overkwam de 15-jarige Reem. Twee jaar geleden trouwde ze met een oudere man. Inmiddels is ze moeder van een zoontje. “Ik kan niet meer terug naar school”, vertelt het meisje. “Ik ben nu moeder en heb andere verantwoordelijkheden”.
Dignity Kit
Unicef Libanon heeft speciaal voor kwetsbare meiden en vrouwen, zoals Reem, buurtcentra opgezet. Hier kunnen ze samenkomen om hun problemen te bespreken en informatie te krijgen. Deze buurtcentra worden gepresenteerd als plekken waar tienermeiden en vrouwen een cursus kunnen volgen. Maar naast het leren van een taal, het volgen van een cursus make-up of haarstyling, leren de meisjes hier vooral hoe ze voor zichzelf op kunnen komen.
Maatschappelijk werkers gaan de wijken in om actief naar kwetsbare meisjes en vrouwen te zoeken. Tijdens het eerste gesprek ter plaatse krijgt iedereen een zogenaamde ‘Dignity Kit’. In dit pakket zit onder andere een hoofddoek, maandverband, een zaklamp en een fluitje. De laatste twee items zijn belangrijk voor wanneer meisjes en vrouwen in het donker naar buiten moeten om bijvoorbeeld naar het toilet te gaan. Ze zijn dan extra kwetsbaar voor aanranding en verkrachting.
Nieuwe vaardigheden
Veel mannelijke familieleden zien in eerste instantie de gevaren van de buurtcentra voor meisjes en vrouwen. Moeten ze hun vrouwen, zussen en dochters wel zonder begeleiding het huis uit laten gaan? Unicef en partners zorgen er daarom voor dat er vervoer is geregeld naar de buurtcentra zodat meisjes niet alleen over straat hoeven. Ook is er kinderopvang zodat de vrouwen hun kinderen mee kunnen nemen. Uiteindelijk geeft het idee dat de meisjes een vak leren en zo wat bij kunnen verdienen vaak de doorslag om haar toch te laten gaan.
En de mannen dan?
De meisjes en vrouwen hebben dankzij de buurtcentra een veilige plek om heen te gaan en hulp te krijgen. Een stuk moeilijker is het om jongens en jonge mannen te bereiken. Door de oorlog is hun sociale status vaak enorm verlaagd, met onmacht en frustratie tot gevolg. Het komt voor dat ze dit afreageren op hun vrouwen of dochters. Om seksueel geweld aan te pakken is het daarom hard nodig om ook jongens en mannen te betrekken.
De trainingen zijn een belangrijk doel van het programma. Doordat de meisjes een vak leren, kunnen ze zelf een inkomen bij elkaar sprokkelen. Bijna de helft van de meisjes die een training hebben gevolgd, kunnen met hun nieuwe vaardigheden wat geld verdienen. Omdat ze financieel bijdragen aan hun familie, zijn ouders minder snel geneigd om hun dochters op heel jonge leeftijd uit te huwelijken.
“Ik droomde er altijd al van om schoonheidsspecialiste te worden”, vertelt de 32-jarige Layal. Met haar man en kinderen vluchtte ze naar Libanon. Na jaren van onzekerheid durft Layal nu weer een beetje te dromen. “Voor de training zat ik altijd thuis, maar nu heb ik weer een doel”, vertelt Layal. Ze heeft de make-up training in het buurtcentrum bijna afgerond. Haar volgende doel is om een schoonheidssalon bij haar thuis te openen.
