Koral Noori (40) schudt met haar hoofd. Het is duidelijk wat zij denkt over de fotoreportage die hoofdredactrice Brigitte Sins (43) net liet zien. Op die beelden is een prachtig bruidje in het wit te zien, zittend op een marmeren trap. Tranen rollen over haar wangen, haar make-up is uitgelopen. Reden om deze foto’s te bekijken is inspiratie opdoen voor het thema van het nieuwe nummer: het huwelijk. Daarbij moet niet alleen het ideaalbeeld aan bod komen, maar ook de keerzijden van de verbintenis. Maar dit gaat Noori te ver. “Als we zoiets doen, koopt niemand ons blad.”
Wat kan wel, en waarmee gaan we te ver?
Op de redactie van Zhin te Sulaymaniyah, Koerdisch Noord-Irak, is het dagelijks wikken en wegen. Wat kan wel, waarmee gaan we te ver? In het blad is ruimte voor mode en beauty, sociaal maatschappelijke verhalen en interviews met vrouwelijke rolmodellen. Daarnaast praat een beetje zichzelf respecterende glossy natuurlijk over relaties en seks. Maar in een maatschappij waar het huwelijk de enige mogelijke relatievorm is en je daar als maagd aan moet beginnen, is dat nog niet zo gemakkelijk.
Rode lijn tussen publiek en privé
“Er is hier een rode lijn tussen publiek en privé, daar kan je niet overheen,” omschrijft Noori het. “Je eigen leven is voor jou alleen. Daarover praat je niet”, vertelt ze. Ook niet met beste vriendinnen, om jezelf en hen te beschermen. Want alles draait hier om eer. Met hun gedrag dragen vrouwen verantwoordelijkheid voor die van de hele famille. Al met je kledingkeuze kan je ’m schaden en dan zijn broers, neven en vaders gerechtvaardigd in actie te komen. In het gunstigste geval met een – vaak fysieke – reprimande, in het slechtste met moord. Exacte cijfers ontbreken, maar iedereen kent wel een verhaal. “Het is een angst waar vrouwen altijd mee leven,” aldus Noori.
Zo waren er felle discussies over het wel of niet afbeelden van de pil, tampons en champagne..
Stoppen met Facebook, niet meer werken, een nieuw telefoonnummer. Het zijn maar wat voorbeelden van zaken die vrouwen na hun huwelijk veranderen, blijkt tijdens een brainstorm. Noori’s research naar vrouwen die relaties hebben met getrouwde mannen loopt nog niet zo vlotjes. Niemand wil haar vragen beantwoorden, ook niet anoniem. Terwijl ze erover vertelt, krijgt Noori twijfels. Wat als mensen denken dat Zhin dit soort relaties promoot? “Wij geven toch geen oordeel? Wij vertellen slechts hoe het is voor vrouwen in zo’n situatie. Je weet dat die er zijn,” reageert Sins.
Wel of niet afbeelden van de pil
Sins begon zelf als journaliste in conflictgebieden en werkt nu al jaren op het gebied van media en ontwikkeling. Dit blad maakt ze met steun van het Deense International Media Support, in Zuid-Soedan produceerde ze een vergelijkbaar zelf gefinancierd magazine. Noori knikt, maar ogen zeggen nog lang geen ja. Afwachten dus voor Sins of hier nog een verhaal uitkomt „Ik probeer te sturen en kom met ideeën, maar de redactie voelt aan wat kan. Dit zijn heel moderne meiden, als zij het al te ver vinden gaan, weet ik dat we moeten wachten.”
Zo waren er felle discussies over het wel of niet afbeelden van de pil, tampons en champagne – de eerste twee niet eens verkrijgbaar in Koerdistan, het laatste ongepast om te kopen. Alleen de pil kwam erdoor in het tweede nummer met een foto in de rubriek ’verlegen om te kopen’, met producten waar een taboe op rust. „We laten het alleen zien, zonder mening”, licht Sins toe. „Voor nu is dat genoeg. We moeten aftasten waar de grenzen liggen. Belangrijk is dat we mainstream blijven. We willen geen feministisch blad zijn dat alleen preekt voor eigen parochie.”
Het blad maken is èèn ding, het aan de vrouw krijgen is een tweede
Getraumatiseerd en monddood gemaakt
Ook het vrouwelijk perfectief op de oorlog komt terug in het blad. Ala Lattif (32) interviewde voor het eerste nummer Yezidi-vrouwen in een vluchtelingenkamp. Vaak zijn ze verkracht door leden van IS, maar dat zullen ze nooit direct zeggen. “Ze zijn geen maagd meer en dat is een schande voor de familie”, vertelt Lattif. “Zij zijn dus èn getraumatiseerd èn kunnen daar niet over praten. Mij vertelden ze – natuurlijk anoniem – hoe ze verder proberen te leven. Daarbij belicht ik hoe ze amper mentale hulp krijgen.”
Het blad maken is één ding, het aan de vrouw krijgen een tweede. Op de bazaar, waar het blad in een kiosk ligt, zijn amper potentiële kopers te zien. Publieke ruimtes, straten en pleinen zijn het domein van mannen. Sins’ idee om met een promoteam de straat op te gaan, komt niet van de grond. Weinig vrouwen willen zo’n publieke job of krijgen geen goedkeuring van het thuisfront. Maar Sins en haar team laten zich hier niet door tegenhouden. „Om als land vooruit te kunnen, moeten we meer gelijkheid krijgen,” zegt Lattif stellig. „Daar doe ik alles aan wat in mijn macht ligt.”
