In het kader van de Internationale Dag om Seksueel Geweld tegen Vrouwen uit te bannen (25 november), een verslag over de manier waarop Nederlandse organisaties proberen het probleem van kindhuwelijken in de wereld aan te pakken.
Deze week werd ook bekend dat de VN, naar aanleiding van een Nederlands-Frans initiatief, een resolutie heeft aangenomen om vrouwen in conflictgebieden beter te kunnen beschermen tegen seksueel geweld.
Kinderprostituee en chief
Onder toeziend oog van Charlie Chaplin aan de muur (die zelf op zijn 54ste een 18-jarige trouwde), warmen twee studenten van Girls Rights Watch het publiek op met een rollenspel. Een grijzende dame kruipt in het hoofd van een Cambodjaanse kinder-prostituee, terwijl een 17-jarige deelneemster een chief speelt die zich inzet voor de seksuele rechten van de vrouw.
Niger (75 %), Chad (72%) en Mali (71%) zijn de dubieuze aanvoerders van de landen met het hoogste percentage kindbruiden. De oorzaken zijn legio: armoede, vroeg schoolverlaten en de minderwaardige positie van vrouwen.
Vervolgens frist Sarah Spronk van het ministerie van Buitenlandse Zaken het geheugen van de zaal nog even op met wat harde feiten. Voor het ministerie zijn seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van de vrouw (SRHR) speerpunt van beleid. Spronk: ‘Wie jong trouwt, krijgt vaak jong kinderen. Baby’s van vrouwen onder de 18 hebben 60 % meer kans om dood te gaan voor hun eerste levensjaar, een verhoogd risico op onderontwikkeling en hun moeders hebben 5 x zoveel kans om te sterven in het kraambed dan moeders boven de twintig jaar.’
Gezondheid, onderwijs, bescherming en participatie
Maar wat is er aan te doen? Hoe stel je rechten van meisjes veilig en kan je ze sterken in het maken van hun eigen keuzes? In vier brainstormgroepjes buigen de deelnemers zich over mogelijke oplossingen. Elke tafel behandelt een ander basisrecht uit het VN Kinderrechtenverdrag: het recht op gezondheid, op onderwijs, op bescherming en op participatie. De door Plan Nederland geleide workshop over participatie gaat van start met een ronde cappuccino en een uitwisseling van best practices. Een deelnemer van Oxfam legt uit dat ze vroeger teveel namens de jeugd spraken, maar dat hun programma’s er nu juist op gericht zijn jongeren zelf bij oplossing te betrekken.
‘In Niger identificeren we leiders onder ‘hanggroep jongeren’ bijvoorbeeld. Zij krijgen empowerment training. We benaderen zowel jongens al meisjesgroepen, die gescheiden van elkaar optrekken.’ Concrete oplossingen blijken nog lastig te definiëren, maar over een ding is iedereen het eens: begin vroeg met het betrekken van jongens. Het veranderen van hun mentaliteit ten opzichte van vrouwen en trouwen is essentieel.
Voor jongens én voor meisjes
De praatsessie worden even onderbroken met schalen witte bolletjes en een virtuele reality-bril van the Girls Right Watch. Wie wil kan even in het leven van een Indonesisch meisje kruipen en navoelen voor welke keuzes ze dagelijks staat. Dan is het tijd voor de eerste tussenstand: net als bij de participatie brainstorm, komt ook uit de andere sessies naar voren dat een holistische benadering essentieel is: gedragsverandering en het doorbreken van traditionele patronen moeten op allerlei niveaus plaatsvinden. Kijk dus naar economische empowerment, identificeer changemakers, zorg voor kwalitatief goed onderwijs. Voor meisjes én voor jongens.
Esther van Duin (22 jaar), VN-Jongerenvertegenwoordiger voor UNESCO, vertelt na afloop van de tweede workshopsessie – waarin oplossingen voor het ondersteunen van jong getrouwde meisjes werden besproken – dat een brede aanpak essentieel is. Esther voegt toe: ‘Onderwijs is enorm belangrijk. Je moet meisjes op school houden en ze daar kwaliteitsonderwijs bieden, ook over SRGR. Maar ook de omgeving moet op een non-formele manier onderwezen worden hoe schadelijk kindhuwelijken zijn. Dus ook vaders, moeders, sjeiks, broers, stamhoofden en grootouders moet je betrekken, omdat zij mede verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van de cyclus van armoede en kansloosheid.’
