De wet, die op 30 januari werd ondertekend door de Ugandese president Yoweri Museveni, bevat volgens de activisten bepalingen die “vaag en niet nader gedefinieerd zijn en daardoor misbruikt kunnen worden.”
Officiële bronnen stellen dat de wet bedoeld is om een omgeving te creëren waarin ngo’s goed kunnen functioneren en om “de capaciteit van ngo’s en hun wederzijdse partnerschap met de overheid te versterken en stimuleren.”
Antihomowet opnieuw introduceren
Adrian Juuko, directeur van de Ugandese ngo Human Rights Awareness and Promotion Forum (Hrapf), zegt zich zorgen te maken over bepalingen die naar schatting ongeveer 11.000 ngo’s verbieden iets te ondernemen dat “ingaat tegen de belangen van Uganda” en “de waardigheid van de Ugandezen”.
“Het gebruik van de term ‘waardigheid’ kan gevolgen hebben voor organisaties die werken op het gebied van homorechten”, zegt hij. Volgens hem kan de clausule suggereren dat Uganda “liever zijn waardigheid behoudt dan homoseksualiteit accepteert.”
Het gebruik van de term ‘waardigheid’ kan gevolgen hebben voor organisaties die werken op het gebied van homorechten
Juuko noemt de passage “mogelijk een andere manier om de vernietigde Antihomowet opnieuw te introduceren”, omdat hij betrekking heeft op organisaties die zich inzetten voor homo’s, biseksuelen, lesbiennes en transgenders, of die pleiten voor decriminalisering van seksuele relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht.
Levenslang
De antihomowetgeving, die levenslange gevangenisstraf voor homoseksualiteit mogelijk maakte, werd in december 2013 aangenomen door het Ugandese parlement. Museveni ondertekende de wet op 25 februari 2014, maar het Constitutioneel Hof verklaarde de wet zes maanden later ongeldig wegens procedurefouten.
De Ngo-wet stelt op overtreding een maximale gevangenisstraf van drie jaar, een boete van 392 euro of allebei voor wat de activisten noemen “vage overtredingen”. Voor het toegang weigeren van of niet meewerken aan een verzoek van een inspecteur van het Ngo-Bureau, staat een maximale gevangenisstraf van een jaar.
Nicholas Opiyo, directeur van de Ugandese burgerrechtenbeweging Chapter Four, zegt dat de wet de sector ten onrechte afschildert als een “veiligheidsdreiging in plaats van een ontwikkelingssector”. Ngo’s hebben een vergunning van de overheid nodig om te mogen functioneren.
Bedreigingen en intimidatie
“Deze wet kon niet op een slechter tijdstip komen”, zegt Asia Russell, directeur van het Health Global Access Project. “De bedreigingen vanuit de overheid en de intimidatie van Ugandese burgerbewegingen, de media en de oppositie nemen toe. President Museveni gooit olie op het vuur, vlak na de bekritiseerde verkiezingen.”
In februari werd Museveni, die al dertig jaar aan de macht is in het Oost-Afrikaanse land, herkozen. De verkiezingen werden door de oppositie afgedaan als een “schijnvertoning” en internationale waarnemers waren kritisch over het gebrek aan transparantie.
De bedreigingen vanuit de overheid en de intimidatie van Ugandese burgerbewegingen, de media en de oppositie nemen toe
De activisten bereiden zich voor op een nieuwe gang naar de rechter, zoals eerder ook gebeurde met de omstreden antihomowet. “Als de overheid probeert misbruik te maken van een van de problematische clausules, zullen we naar het Constitutionele Hof stappen om de geldigheid ervan aan te vechten”, zegt Anthony Masake, programma-assistent bij Chapter Four.
