De nieuwe uitbarsting van protest werd gevoed door een aantal opmerkingen vanuit de katholieke conservatieve regeringspartij ‘Recht en Rechtvaardigheid’. De partijleider en ‘grote baas van Polen’, Jaroslaw Kaczynski zei: ‘Wij zullen ons ervoor inzetten om zelfs de moeilijkste zwangerschap toch te laten eindigen in een bevalling, zodat het kind gedoopt kan worden, een naam kan krijgen en begraven kan worden.’
De Poolse vrouwenorganisaties reageerde verbolgen; blijkbaar is het enige wat in Polen telt dat de katholieke kerk geld kan verdienen, desnoods ten koste van vrouwen. Voor zowel het dopen als het begraven eist de kerk in Polen namelijk van de mensen een stevige bijdrage. Natuurlijk kent de kerk geen prijslijst maar het is algemeen bekend hoeveel de diverse in de kerk georganiseerde feestelijkheden kosten in giften aan de kerk.
Het Pools episcopaat, de feitelijke regering van Polen, dringt aan op strengere abortuswetgeving.
Episcopaat
De pitbull van de Poolse conservatieve katholieke beweging Krystyna Pawlowicz gaf aan dat de strijd zeker nog niet gestreden is. ‘Recht en Rechtvaardigheid’ is bezig met de voorbereiding van een eigen wetsvoorstel dat opnieuw een totaalverbod op abortus zal betekenen.
In haar statement op Facebook liet ze doorschemeren dat de hoogste raad van de bisschoppen, het episcopaat, de regeringspartij opdracht had gegeven om het eerdere voorstel van de anti-abortus organisaties weg te stemmen. Dit was mogelijk omdat het episcopaat aangaf geen gevangenisstraf te wensen voor het plegen van illegale abortus. Maar dat het doel van de regering blijft om abortus praktisch onmogelijk te maken in Polen. De oppositie vindt het tegelijkertijd maar vreemd dat in Polen tegenwoordig blijkbaar de bischoppen regeren.
“Waarom sluiten we onze parapluus niet?” “Omdat er een middeleeuwse herfst aan komt.”
Geen couveuses
Alles bij elkaar was dat natuurlijk olie op het vuur van protesten in de samenleving. Maar dat neemt niet weg dat de huidige wetgeving al een feitelijk abortusverbod is. Abortus is in Polen alleen toegestaan als de vrucht zwaar gehandicapt ter wereld zal komen of het leven van de moeder in gevaar is.
Als de zwangerschap het resultaat is van verkrachting is abortus ook mogelijk als de officier van justitie vindt dat dat evident zo is. Die laatste optie is eigenlijk niet effectief, van de 744 abortussen in Polen in 2015 waren er slechts 3 gevallen het resultaat van een verdenking van verkrachting.
De vrouwen die nu demonstreren, demonstreren dan ook vooral om de wetgeving te liberaliseren en om het statement te maken dat vrouwen geen couveuses zijn. Het protest trok als verwacht minder mensen dan het eerdere protest, maar de onrust in de Poolse samenleving lijkt zeker nog niet afgelopen.
#repealthe8th folks in Brussels in solidarity with #CzarnyProtest Polish women fighting for abortion rights pic.twitter.com/8UXSplxIjc
— John Hyphen (@JohnHyphen) 24 oktober 2016
Inspiratie
Ondertussen inspireert het Poolse protest niet alleen vrouwen in Polen, maar ook in Argentinië, Korea en Ierland. In Ierland begon de Repeal 8 campagne die probeert abortus in Ierland uit de illegaliteit te krijgen, in Korea werd gedemonstreerd voor lichtere straffen voor het plegen van illegale abortus en in Buenos Aires werd gedemonstreerd tegen een golf van geweld tegen vrouwen.
Concrete aanleiding voor de protesten in Argentinië was een brute moordpartij en verkrachting waarbij een 16-jarig meisje om het leven kwam. Solidariteitsdemonstraties vinden overal op de wereld plaats, zoals in Montevideo, Mexico city en Brussel. De paraplu is door de regen tijdens het protest uitgegroeid tot het symbool van vrouwenprotesten.
