De ‘stille ramp’ van vrouwen in Myanmar

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Huiselijk geweld, mishandeling, seksuele intimidatie in bussen of treinen, verkrachting en vrouwenhandel: een greep uit de veel voorkomende uitingen van geweld tegen meisjes en vrouwen, ook wel gendergerelateerd geweld genoemd. In Myanmar worden ze ook wel de ‘stille ramp’ genoemd: het geweld wordt vaak genegeerd, sociaal geaccepteerd en er is geen wet die vrouwen tegen dit soort praktijken beschermt. Een voorbeeld is verkrachting binnen het huwelijk. Dit wordt niet als misdaad beschouwd en echtgenoten die hun vrouw misbruiken hoeven dan ook geen straf te verwachten. Bovendien is dit land een van de weinige landen in Azië dat geen cijfers registreert van geweldsdelicten tegen vrouwen.

Stress door conflicten

Met name in gebieden die getroffen zijn door gewapende conflicten, zoals de staat Kachin in het noorden van het land, zijn vrouwen extra kwetsbaar. Hier staan veel families onder grote druk: ze hebben hun huizen en banen verloren en ervaren een grote mate van stress. In Kachin, waar een geschatte 100.000 mensen ontheemd zijn door gewapende conflicten (zie box), heeft UNFPA, het bevolkingsfonds van de Verenigde Naties, de ‘Vrouwen en Meisjes Centra’ geopend.

Het conflict in Kachin
De staat Kachin ligt in het noorden van Myanmar en grenst in het oosten aan China in het westen aan India. Het Kachin-conflict is een van de vele burgeroorlogen in Myanmar die gezamenlijk aangeduid worden als het ‘interne conflict’.

Gevechten tussen het Leger van de Onafhankelijkheid Kachin en regeringssoldaten werden hervat in juni 2011, na een 17-jarige wapenstilstand, en hebben de jaren daarna vele slachtoffers gekost. Het recente geweld heeft geleid tot de dood van duizenden mensen en de verplaatsing van meer dan 100.000 burgers.

Wijdverbreid gebruik van landmijnen, kindsoldaten, systematische verkrachting en marteling zijn door beide partijen gemeld.

Bron: www.centrepeaceconflictstudies.org

Bij deze centra, acht in totaal, kunnen vrouwen en meisjes terecht die te maken hebben gehad met geweld. De vrouwen, die veelal in opvangkampen voor ontheemden wonen, worden in de centra geholpen en wanneer nodig begeleid naar ziekenhuizen voor medische zorg. Noodbehandelingen zijn cruciaal in gevallen van verkrachting, omdat die – als deze binnen 72 uur na het incident plaatsvinden – zwangerschap en infecties zoals hiv kunnen voorkomen. De centra bieden ook psychosociale zorg aan de vrouwen, als ze vanwege het misbruik met een trauma kampen. Vanwege de kleine kans op een eerlijk proces, maar ook door het stigma van afkeuring van de gemeenschap, kiezen weinig vrouwen ervoor om aangifte te doen. Maar in de gemeenschappen waar een centrum geopend is, kunnen vrouwen die hier wél voor kiezen, rekenen op steun, ook als hun zaak voor de rechter komt.

adviseurs wgc

Medewerkers van het Vrouwen en Meisjes Centrum in Waing Maw, Kachin. Foto: Yenny Gamming/UNFPA

Counseling voor echtparen

In het centrum voor vrouwen en meisjes in Waingmaw Township in Kachin, werken medewerkers samen met vrijwilligers en managers van de opvangkampen voor ontheemden, de zogenaamde IDP (Internally Displaced Persons)-kampen. Hulpverlener Daw Lu Bu (‘Daw’ wordt gezegd tegen een gerespecteerde vrouw) woont in de hoofdstad Myitkyina, een paar kilometers van Waingmaw. Ze heeft hier geleerd om te gaan met gendergerelateerd geweld in haar eigen gemeenschap. “In mijn buurt zie ik ook huiselijk geweld. Ik probeer altijd te helpen. Laatst kwam een vrouw bij mij, die vertelde dat haar man heel agressief tegen haar deed omdat ze samen drie dochters hadden en geen zoon”.

Het moeilijkste aan mijn werk zijn de gevallen waarin het de vrouw niet lukt om weg te gaan wanneer ze keer op keer mishandeld wordt

Lu Bu is met deze vrouw en haar man gaan praten en heeft hen verteld over de verschillende aspecten van vruchtbaarheid, en dat het geslacht van de baby ook samenhangt met het sperma van de man. “Ik vond gelukkig een manier om dit te zeggen zonder de schuld te leggen bij de man of hem kwaad te maken. In dit soort situaties is het belangrijk om geen oordelen uit spreken, maar om te benadrukken dat mannen en vrouwen een gedeelde verantoodelijkheid hebben voor hun kinderen. De man werd kalmer. Ik hoop dat dat zo blijft”, zegt Lu Su.

Toegang tot rechtvaardigheid 

Onderzoek wijst uit dat de meeste gevallen van huiselijk geweld niet een eenmalige gebeurtenis zijn, maar juist herhaaldelijk voorkomen. Daarbij zal een man die een voorgeschiedenis van misbruik heeft, vaker terugvallen in dit gedrag, al heeft hij hiervoor therapie gehad. “Het moeilijkste aan mijn werk zijn de gevallen waarin het de vrouw niet lukt om weg te gaan wanneer ze keer op keer mishandeld wordt. Maar ik heb voor dit werk gekozen omdat ik zelf een vrouw uit Kachin ben, en omdat ik zie wat er in deze provincie gebeurt: vrouwen worden verhandeld naar China, misbruikt door hun echtgenoten, verkracht door vreemden. Ik wil deze vrouwen medische zorg en counseling geven. Maar niet alleen dat, ik wil ze ook toegang tot rechtvaardigheid geven. Dat is namelijk de enige manier om meer geweld te voorkomen”, aldus Bu Lu.

Dit artikel is gebaseerd op een eerder verschenen artikel in Frontier Myanmar, ‘The unspoken issue of violence against women’ geschreven door Yenny Gamming, Media Specialist bij UNFPA Myanmar. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons