Ik buig diep voor Chanceline. Ze is een moeder, net als ik. En wat voor een. Ze trekt de deur achter zich dicht en gaat te voet naar de dokter in Burhale, 27 kilometer verderop. Zeven maanden zwanger, sterker dan de stekende zon, dan de regen, dan de plotse storm, dan wegen die geen wegen zijn maar gaten. Emmanuel, haar man, blijft thuis bij hun twee jonge kinderen.
Daar gaat ze, slippers aan de voeten, handtas met flesje water om de schouder, parasol in de ene hand, een beker met cassavepap in de andere. De motortaxi? Te duur, te gevaarlijk. Lopen dus, met een schuin oog op het klokje van haar mobiel. Om vijf uur sluit de gezondheidspost. Ze moet op tijd komen. Is de baby gezond, klopt het hartje, gaat alles goed?
Niet lang geleden woonden ze nog in Bukavu, een grote stad in Oost-Congo. De huur, het eten, alles was te duur. Nee, de stad was niets voor hen. Dan maar naar Mulamba, een dorpje, ook in Oost-Congo. Ze bouwden er een huisje, verbouwen er hun eten, drinken gratis regenwater. Chanceline en Emmanuel zijn beiden 26 jaar. Samen met hun kinderen redden ze het net in Mulamba. Maar één mislukte oogst en de honger duikt weer als een gier naar beneden.
Een still uit de film over de tocht die Chanceline moet afleggen naar haar dokter.
In de wereld zijn 400 miljoen mensen verstoken van medische basiszorg. Te duur, te ver weg. Of er is nergens een dokter te vinden, ook niet na dagen lopen. Of er staat wel een gebouw met een rood kruis, waar alleen de wind in woont.
Even rusten…
En dan weer terug.
Na vier en een half uur lopen komt ze aan, ruim op tijd. Het is half vijf, Chanceline heeft het gehaald. Een halve marathon op een halve liter water. Twee pauzes onderweg, twee checkpoints, een loden zon, plenzende regen en een plotse stormwind. Haar voeten zijn zwaar van de modder als ze aankomt. Ze worden gewassen voor ze naar binnen mag. Het consult duurt amper vijf minuten. Het baby’tje ligt goed, het hartje klopt. Opluchting. Blijdschap. Even rusten. En dan weer terug.
Wat als ik Chanceline was geweest? Had ik nog geleefd? Hadden mijn kinderen geleefd? Ik denk het niet. Willem, mijn eerste, lag in een stuitligging en kwam met een keizersnede. Zonder veilige, adequate en snelle zorg had hij het niet gehaald. Liselotte, mijn tweede, moest worden ingeleid en kwam maar net op tijd, met een vacuümpomp. Ik had de beste zorg van de wereld, om de hoek.
De saaiste film ooitOp 12 december volgt Cordaid Chanceline, een jonge zwangere Afrikaanse vrouw, op weg naar de dokter. Stap voor stap, minuut na minuut. Een film van vijf uur. ‘The most boring video ever’ noemen we het. Want wie kijkt er nu vijf uur lang naar een video van een vrouw die loopt? Maar geloof me, saai wordt het niet. En vind je het te lang duren? Onthoud dan: jij kunt stoppen met kijken, maar zij kan niet stoppen met lopen.
De film over de tocht van Chanceline is te zien op 12/12 om 12.12 uur op de website van Cordaid.
Over twee maanden moet Chanceline weer naar Burhale, voor de bevalling. Bij haar vorige zwangerschappen vertrok ze pas toen de weeën begonnen. Te vroeg gaan is geen optie: dan wordt het verblijf te duur. Of het goed zal gaan? Aan Chanceline zal het niet liggen. Het wordt hun laatste kind, hebben zij en Emmanuel besloten.
Universal Health Coverage Day
12 december is Universal Health Coverage Day. Dag waarop wereldwijd honderden organisaties extra hard pleiten voor betaalbare, bereikbare en adequate gezondheidszorg voor iedereen. Want gezondheid is een recht, geen privilege. Niemand zou voor een bezoekje aan de dokter 27 kilometer moeten lopen. U niet, ik niet. Niet in Oost-Congo. En helemaal niet als je zwanger bent.
Deze gastblog werd voor OneWorld geschreven door Simone Filippini. Zij is sinds oktober 2013 algemeen directeur van Cordaid. Hiervoor werkte zij als Consul-Generaal voor het zuidoosten van de VS, met het kantoor in Miami, en als Nederlandse ambassadeur in Macedonië.
