Het is definitief. Nederland heeft de Europese doelstelling voor 14 procent hernieuwbare energie in 2020 niet gehaald. Het Centraal Bureau voor de Statistiek liet deze week weten dat we op 11,1% zijn blijven steken.
Voor het ‘groenste kabinet ooit’ is dat iets om je voor te schamen. Helemaal omdat ze het al een tijdje zagen aankomen. Om het doel op papier wél te halen, sloot voormalig minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes (VVD) vorig jaar een deal met Denemarken.
De Denen doen het een stuk beter op gebied van hernieuwbare energie – ze zitten sinds de laatste meting in 2018 zelfs ver bóven hun EU-doelstelling van 30 procent, namelijk op 36% hernieuwbare energie. Dus, slim als wij Nederlanders zijn, sloten wij een deal voor precies de juiste hoeveelheid Deense hernieuwbare energie om ons tekort mee op te hogen tot 14%. Koppie-koppie.
“Jaren te weinig doen en op het laatste moment alles uit de kast te trekken werkt op school, maar niet bij een energietransitie
Stel jezelf voor bij je eindexamen. Je hebt er met de pet naar gegooid en een onvoldoende gehaald, terwijl een klasgenoot, die wel haar huiswerk heeft gedaan, een tien binnensleept. “Psst, mag ik een paar puntjes pakken?” Je schuift wat geld toe, en voilà: jouw 4 wordt omgetoverd tot een voldoende! Dat het officieel volgens de Europese regels mag, maakt nog niet dat het in orde is. De Algemene Rekenkamer geeft in haar controle van het ministerie van EZK deze maand dan ook aan dat deze voldoende een ‘papieren werkelijkheid’ is.
Dat de minister het al een tijdje zag aankomen is overigens nog zacht uitgedrukt. Al in 2015 waarschuwde de Algemene Rekenkamer dat het beleid rond de hernieuwbare energie tekortschoot. Toch was Wiebes’ houding lange tijd: komt wel goed. Pas vlak voor de deadline in 2019 schrok hij wakker.
Jaren te weinig doen en op het laatste moment alles uit de kast te trekken. Het is een tactiek die op de middelbare school misschien werkt, maar niet bij een energietransitie. Het bouwen van extra zonnepanelen op daken of windturbines op zee kost veel tijd. Begin daarom op tijd en stel een hoger doel dan nodig is, is het recente advies van de Algemene Rekenkamer. Op die manier vang je eventuele tegenvallers op.
Over 2 jaar is er een nieuw examen en moet Nederland een aandeel van 16 procent hernieuwbare energie van het totale energieverbruik opwekken. Dat betekent dat de nieuwe staatssecretaris van Klimaat en Energie, Dilan Yesilgöz-Zegerius (VVD), wél iets moet gaan doen. Ondanks haar demissionaire status. Want wachten op een nieuw kabinet, vergroot de kans dat we weer met een onvoldoende thuiskomen. En een tweede keer zo’n wisseltruc met een klasgenoot uithalen, daar zou zelfs een scholier zich voor schamen.
