De cast van de Sex Worker's Opera bestaat grotendeels uit internationale sekswerkers. Verhalen uit 17 landen zijn in de show verwerkt. Beeld: Judith Tielemans
Identiteit

Sekswerkers: “We willen rechten, geen redding”

In de theatervoorstelling de Sex Worker’s Opera nemen sekswerkers je met luide protesten, paaldansacts en humoristische seksscènes mee achter de schermen van hun beroep. OneWorld sprak met enkele acteurs voorafgaand aan de première, en was erbij.

activisme film Kunst & cultuur protest Seks & gender sekswerk stigma Theater voorstelling
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Als de eerste sekswerkers in netpanty’s en korsetten het podium van het Amsterdamse Compagnietheater betreden, klinkt er een zacht gegiechel uit de zaal. Dat iedereen een mening heeft over het oudste beroep ter wereld, is geen geheim. De Sex Worker’s Opera maakt daar slim gebruik van. In de uitnodiging voor de show is te lezen: “Of je ons nu wilt redden, veroordelen, zin in ons hebt of medelijden voelt.. Wij nodigen je uit voor een diverse avond gevuld met opera tot hip-hopera.”
Sekswerkers strijden voor legalisering van hun beroep in de voorstelling ‘Sex Workers Opera’. Beeld: Judith Tielemans

Onderbuikgevoel

De rode draad door de voorstelling vormt het verweer van een paniekerige anti-sekswerk feministe. Aan het begin van de show stormt zij vanuit het publiek het podium op. Ze roept naar de theaterbezoekers: “Verlaat de zaal! Vraag je geld terug! Jullie dragen bij aan uitbuiting!” Als bezoeker ben je even verward: is dit echt, of gescript?

Ze speelt de ongeruste zus van een van de optredende sekswerkers, die gedurende de show terugkomt met bezwaren en daarmee het onderbuikgevoel van velen vertegenwoordigt. Dit kun je toch niet willen! En mensenhandel dan? En de seksualisering en objectificering van vrouwen? De Sex Worker’s Opera gaat slim om met die vooroordelen: elk bezwaar wordt door de sekswerkers ontleed en ontkracht. Zo word je als kijker continu geschoold.

In de voorstelling zijn de anti-sekswerk feminist, links afgebeeld (tevens de regisseuse van de show), en een van de sekswerkers, rechts afgebeeld, zussen van elkaar. Beeld: Judith Tielemans

Speciale behandeling

Eén van de sekswerkers die in de opera meespeelt en vaak te maken krijgt met dit soort vooroordelen, is de 28-jarige Portugese Melina. Zij verdient haar brood met escortwerk in Engeland en is als actrice aangesloten bij de Sex Worker’s Opera. Melina: “Niet alleen in sekswerk worden vrouwen als objecten gezien, maar ook daarbuiten. Als ik over straat loop, ben ik net zo goed getuige van seksisme. Dan maakt het niet uit wat voor kleding ik aan heb.” Begrip voor de weerstand tegen betaalde seks heeft ze wel, al vindt ze het zonde dat het vaak uitmondt in negatieve gevolgen voor sekswerkers. “De moraal van anderen mag niet in de weg staan van mijn veiligheid. Dát is geen feminisme. Beschouw me alsjeblieft als een mens.”
“

De moraal van anderen mag niet in de weg staan van mijn veiligheid. Dát is geen feminisme

Ook de Britse stripper Stacey Clare heeft moeite met de stigma’s rondom het beroep. Vooral de manier waarop mensen haar aanspreken zou Clare graag anders zien. “Ik krijg alleen maar slechte reacties van mensen die nooit, of misschien één keer naar een stripclub zijn geweest. Zij nemen niet eens de moeite om mij of mijn baan te begrijpen, maar hebben direct hun mening klaarstaan. Velen reageren ook nog eens enorm hysterisch. Dat vind ik best gek. Hoe kun je nou iemand zo snel veroordelen?”, vraagt Clare zich af. “Daarvoor moet je echt eerst in de scene hebben gewerkt, om ons te kunnen begrijpen.”
In deze scène worden verschillende porno-scenes gedemonstreerd, die onder de nieuwe wetgeving in Amerika, FOSTA-SESTA worden verbannen. Melina is vooraan afgebeeld, Stacey rechts achterin.Beeld: Judith Tielemans
De keer dat de Portugese Melina het hardst werd afgerekend om haar beroep, was in een vorige relatie. “Mijn ex wilde niet dat ik de moeder van zijn kind zou worden, zo lang ik dit werk bleef doen. Dat vond ik enorm pijnlijk om te horen. Het bevestigt het vooroordeel dat sekswerkers slechte moeders zijn.”

Stigma en vooroordelen

Op 1 oktober 2000 werd in Nederland het bordeelverbod opgeheven. Daarmee werd sekswerk gelegaliseerd. Hoewel sekswerk hier legaal is, hebben sekswerkers met barrières en stigma te maken. Erkend worden als sekswerker, dat wil zeggen met een specifieke vergunning, is ingewikkeld. Sekswerkers worden niet bepaald enthousiast geholpen door beleidsmakers, banken of verzekeraars, schreef sekswerker Hella eerder. Recent onderzoek toont aan dat veel sekswerkers met geweld te maken krijgen.

In Engeland wordt momenteel gedebatteerd over de criminalisering van sekswerk. Parlementslid Sarah Champion geeft aan het Zweedse model toe te willen passen: een wet die de klanten van sekswerkers criminaliseert. Alhoewel het model als doel heeft misstanden in de prostitutiebranche te voorkomen, levert het volgens sekswerkers juist méér problemen op.

In de show zijn stereotypes uit populaire cultuur (o.a. Pretty Woman, Moulin Rouge) verwerkt waarin sekswerkers gered worden. Beeld: Judith Tielemans
Protestscènes zijn dan ook volop aanwezig in de Sex Worker’s Opera (getuigen de kreten “Rights, not rescue”, “No bad whores, just bad laws” en “Nothing about us, without us”). Daarmee geven de sekswerkers aan dat het criminaliseren van het beroep juist leidt tot meer onveiligheid. Clare: “Als sekswerk gecriminaliseerd wordt, is er minder keuze uit klanten. Om financieel rond te komen, zal een sekswerker sneller akkoord gaan met vreemde verzoeken en onveilige situaties.” Een van die onveilige situaties is bijvoorbeeld het toestemmen met seks zonder condoom. Sekswerkers zijn dan ook een van de risicogroepen bij hiv- en aidsbesmetting.

Op het einde van de show lijkt de ongeruste zus nog niet helemaal enthousiast over het beroep sekswerker. Toch groeien de twee gedurende de show meer naar elkaar toe, en besluit de anti-sekswerk feministe haar zus te helpen bij haar sekswerk-‘coming-out’ voor hun familie. Dit symboliseert de boodschap van de Sex Worker’s Opera: je hoeft ons beroep niet fantastisch te vinden, maar luister naar ons – en sta in ieder geval garant voor onze mensenrechten.

Beeld: Judith Tielemans
De Sex Worker’s Opera is nog tot en met donderdag 2 augustus te zien in het Compagnietheater in Amsterdam.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons