Subhashini (midden) van actiegroep Pinjra Tod tijdens het protest voor een interne klachtencommissie op de universiteit. Beeld: Ruhani Kaur

#MeToo in India: Pinjra Tod ofwel ‘Breek de kooi’

Op Delhi University protesteert de actiegroep Pinjra Tod (‘Breek de kooi’) tegen seksueel geweld in India. OneWorld sprak met hen. Heerst #MeToo ook in India?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Stop seksueel geweld, stop, STOP, STOP”, roept een groep vrouwen op de noordelijke campus van Delhi University. Ze zijn van de actiegroep Pinjra Tod, wat Hindi is voor ‘Breek de kooi’. Een aantal van hen slaat op trommels, terwijl anderen posters vasthouden. De teksten op de posters roepen op tot eerlijke verkiezingen voor interne klachtencommissies om seksueel geweld binnen de universiteit aan te pakken.

Een stuk of vijf vrouwen nemen één voor één het woord. Avneet, klein van stuk, kortgeknipt zwart haar en een bril, vertelt de groep over een studiegenoot van haar, die wekenlang werd lastiggevallen door een professor. “Hij zei dat ze sexy was, raakte haar aan en drong aan op een afspraakje. Toen ze weigerde dreigde hij haar een onvoldoende te geven.” Het meisje kreeg geen gehoor bij het bestuur van haar college en deed uiteindelijk aangifte bij de politie, waarna de professor begin februari werd gearresteerd.

Ze is zelf ook aanwezig bij het protest, maar wil haar identiteit niet onthullen. De autoriteiten van de universiteit zouden hebben gedreigd haar te schorsen als ze dat zou doen. Juist die houding, waardoor studenten vaak helemaal niet klagen wanneer ze te maken hebben met seksueel geweld, maakt de demonstrerende vrouwen, en een enkele man, zo boos.

Omgekeerde wereld

“Het is niet alleen deze zaak”, zegt Subhashini, die kort daarvoor op een trommel sloeg en gekleed in een roze tuniek vol passie slogans riep. “Dit is slechts het topje van de ijsberg. De machtsverhoudingen moéten anders.” Ze vertelt na afloop dat er vorig jaar een vergelijkbare zaak speelde. Een studente werd aangerand door een medewerker van een bank binnen de campus.

Toen ze klaagde bij het bestuur kreeg ze te horen dat deze het personeel vertrouwde. Ze besloot daarop naar de politie te stappen, maar werd door het bestuur onder druk gezet haar verklaring aan te passen. De ongewenste aanrakingen van de bankmedewerker zouden ‘vriendelijk bedoeld’ zijn geweest. De aangifte werd ingetrokken en de studente werd niet geschorst, maar wel uitgesloten van een aantal examens.

De ongewenste aanrakingen van de bankmedewerker zouden ‘vriendelijk bedoeld’ zijn geweest

“Het is denk ik makkelijker om naar de politie te gaan wanneer er iets gebeurt, dan om binnen de universiteit te klagen”, zegt doctoraalstudente Vehotoli Sema (31). Sema liep toevallig voorbij en hoort niet bij de actiegroep, maar blijft vol interesse staan om te luisteren. “Hoewel er veel vrouwelijke studenten zijn, zijn de meeste docenten man, en ze zijn meestal goed bevriend met het bestuur.”
Devika van Pinjra Tod protesteert voor interreligieuze liefde op een bijeenkomst op 15 februari jongstleden.Beeld: Ruhani Kaur
Dat deze zaken inderdaad het topje van de ijsberg zijn, zoals Subhashini zegt, bleek eind vorig jaar. Toen werd via sociale media een lijst verspreid met de namen van meer dan tachtig Indiase professoren aan verschillende universiteiten, waarvan negen aan Delhi University, die zich schuldig zouden hebben gemaakt aan seksuele intimidatie en erger van studenten.

De lijst werd opgesteld naar aanleiding van de wereldwijde #MeToo­-beweging. Samenstelster was Raya Sarkar, een in de Verenigde Staten studerende Indiase. De vrouwen die namen toevoegden aan de lijst bleven grotendeels anoniem. Het idee was om de aandacht te verplaatsen van de slachtoffers naar de daders – #HeToo – vooral vanwege de beperkte mogelijkheden om binnen universiteiten te klagen.

“Ik heb zelf gezien hoe interne klachtencommissies werken”, vertelt Sarkar per e­mail. “Slachtoffers moeten excuses van de daders accepteren, hun identiteit wordt bekendgemaakt waarna ze worden lastiggevallen, en er wordt geen enkel onderzoek gedaan. Het komt vaak voor dat slachtoffers moreel de les wordt gelezen en dat hen wordt gevraagd of ze liegen. Hopelijk moedigt mijn lijst mensen aan om kwetsbare studenten te geloven wanneer ze het risico nemen seksueel geweld te rapporteren.”

Te digitaal

De vrouwen van Pinjra Tod zijn het met Raya Sarkar eens dat de interne klachtencommissies, waar aanwezig, nog lang niet altijd functioneel zijn, maar ze hebben gemengde gevoelens bij de #HeToo­lijst en de #MeToo­-beweging in het algemeen. “Het blijft grotendeels virtueel”, zegt de 24­jarige Avantika, die liever niet haar achternaam vertelt. “Toen wij rond het thema #MeToo een bijeenkomst organiseerden, kwamen daar maar weinig mensen op af. De meeste mensen hier voelen zich nog niet genoeg op hun gemak om hun ervaringen te delen en ik geloof niet dat #MeToo dat heeft veranderd. En ik weet ook niet of het wel een eerlijke last op de schouders van slachtoffers zou zijn om dat te verwachten. Hun stilte is geen falen en maakt hen niet medeplichtig.”

De stilte van slachtoffers is geen falen en maakt hen niet medeplichtig

“Het is ook erg individualistisch”, zegt Devangana Kalita, een opvallende verschijning met lang, krullend haar en een dikke laag zwart kohlpotlood onder haar ogen. Samen met Avantika drinkt ze na afloop van het protest Indiase chai op een bankje op de campus. Ze studeerde vorig jaar al af, maar is nog steeds actief in Pinjra Tod. “#MeToo is nooit uitgegroeid tot een collectieve beweging met duidelijke eisen. Ondertussen zijn er mensen die al jarenlang vechten voor structurele veranderingen, zoals simpele klachtencommissies.”

India's #MeToo-moment

De strijd tegen seksueel geweld kreeg een nieuwe stimulans in 2012. Dat jaar werd Delhi opgeschrikt door een brute groepsverkrachting van een studente. De gebeurtenis wordt nu beschreven als India’s eigen #MeToo­-moment. De misdaad bracht seksueel geweld dichterbij de hoger opgeleiden, die vervolgens en masse overging tot protest. De collectieve woede had effect: het protest leidde tot de invoering van een nieuwe wet tegen seksueel geweld in 2013, en naar aanleiding van die wet werden interne klachtencommissies in 2016 verplicht op alle universiteiten en hogere onderwijsinstellingen in heel India.
Pinjra Tod heeft de campagne voor interne klachtencommissies binnen de universiteit na #MeToo wel een duwtje gegeven door met trommels, slogans en manifesten langs elk college te gaan. De groep staat vooral bekend om nachtelijke protesttochten tegen de avondklok en kledingvoorschriften die in veel studentenhostels alleen voor vrouwelijke studentes gelden. In sommige hostels moeten de vrouwen al om 19.00 uur binnen zijn. “Onder het mom van veiligheid worden we opgesloten”, zegt Kalita.

Kaste, gender en moraal

Hoe bizar het ook klinkt, voor veel Indiase studentes betekent het leven op de universiteit vrijheid, ondanks de avondklok. Tijdens een eerder protest van Pinjra Tod vertelde de 20­jarige Hishma, derdejaars studente Sociale Wetenschappen: “Thuis moet ik ’s avonds al rond zes uur thuis zijn”, legde ze uit. Ze toonde zich erg bewust van het enorme culturele gat tussen haar geboortedorp en de universiteit. “We krijgen hier allerlei progressieve en feministische ideeën voorgeschoteld, maar wanneer ik straks ben afgestudeerd, moet ik gewoon terug naar huis en snel trouwen. Ik hoop dat ik iets van wat ik hier leer, kan toepassen thuis.”

Wanneer ik straks ben afgestudeerd, moet ik gewoon terug naar huis en snel trouwen

Het feit dat Hishma, net als veel andere deelneemsters aan de protesten van Pinjra Tod, bang was om haar volledige naam te geven, is tekenend voor die relatie met de universiteit en thuis. Ongeacht de afstand van hun ouders, in India soms wel duizenden kilometers, en het feit dat de vrouwen volwassen zijn, worden ze niet als zelfstandige mensen gezien. “De universiteit vertelt het aan je ouders, wanneer je meedoet met dit soort dingen”, zei Hisma.
Een bijeenkomst voor interreligieuze liefde, rechts, in het paars gekleed, zit Devangana Kalita.Beeld: Ruhani Kaur
Activiste Avantika reageert fel wanneer ik haar vraag of dit inderdaad normaal is. “De universiteit werkt zo samen met de staat en familie om conservatieve normen en waarden wat betreft kaste en gender in stand te houden en te versterken”, legt Avantika uit. “Een vrouw zou volgens die ideeën eigenlijk haar hele leven onder controle van een man moeten staan: eerst haar vader en dan haar echtgenoot. Maar wanneer je het privilege hebt naar de universiteit te gaan, is er dus een korte periode in je leven waarin je van bepaalde vrijheden kunt genieten. Daar zijn ze bang voor. Want wat als je teveel mengt met de mannelijke studenten en verliefd wordt buiten je kaste, of op iemand van je eigen geslacht? Dan is de sociale orde verstoord.”

Wanneer je het privilege hebt om naar de universiteit te gaan, is er een korte periode waarin je van bepaalde vrijheden kunt genieten

 

Die moraal, die in de Indiase steden net zo hardnekkig is als in de dorpen, wordt steeds minder gepikt door jonge vrouwen die zich beetje bij beetje vrijvechten via studie, werk en keuzes in kleding en liefde.

Kalita besluit: door vrouwen in het gareel te houden, wordt een cultuur in stand gehouden waarin mannen denken het recht te hebben vrouwelijke studenten lastig te vallen. “Slachtoffers krijgen juist het gevoel dat ze zelf schuld hebben en niet mogen klagen. Wij strijden tegen deze cultuur. Veiligheid is belangrijk, maar op een manier waar we sterker van worden. Dat bereiken we niet met sloten op de deur, maar juist met meer vrouwen op straat.”

Niet alle vrouwen wilden met hun volledige naam en/of leeftijd in het artikel staan.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons