Robbert Jan Dekker, de dagvoorzitter, begint zijn verhaal met de stelling dat zelfs het gebouw waar we zijn, Castellum Hoge Woerd, duurzaam is. Zo zit op het paviljoen een sedumdak, onder de grond bevindt zich een warmte-koude opslag en zitten er op de wachttorens zonnecellen. Jan Dekker zegt dat FSC afgelopen jaar met veel partners heeft samengewerkt, dat knelpunten in de markt zijn aangepast en dat er hard is gewerkt aan het keurmerk. Inmiddels is bijna 200 miljoen hectare bos gecertificeerd en zijn ruim 30.000 certificaten uitgegeven. In Nederland staat het aandeel van FSC-gecertificeerd hout op ruim 45 procent.
Wat is FSC?
FSC (Forest Stewardship Council) is een internationale organisatie die zich wereldwijd inzet voor het behoud van bos en voor verantwoord bosbeheer. Volgens de organisatie houdt verantwoord bosbeheer in dat '
op evenwichtige wijze rekening wordt gehouden met de ecologische, sociale en economische aspecten die bij bosbeheer horen'.
FSC in Congo
De eerste spreker, Mathieu Auger-Schwartzenberg, werkt al een aantal jaar voor FSC in Congo. Congo kent weinig bestuur en veel corruptie en gemeenschappen zijn er belangrijk. Juist daarom is het van belang dat FSC in Congo actief is, omdat het bedrijf de gemeenschappen laat samenwerken en lokale mensen de zekerheid van een baan geeft.
Ontplofte westerse wereld
De tweede spreker, wetenschapper Ronald Rovers, noemt zichzelf een ‘dwarse denker’. Op een luchtige manier vertelt hij dat de westerse wereld is ‘ontploft’: mensen hebben hier steeds grotere huizen en steeds meer spullen. Dat vraagt veel van onze grondstoffen, terwijl de totale hoeveelheid grondstoffen op aarde niet groeit. Er moet dus een balans zijn tussen de planeet – dat wat de planeet levert – en de mensen – het aantal mensen en het consumptiepatroon. Op dit moment is die balans er niet. Rovers pleit voor ‘Plichten van de mens’ of ‘Rechten van de grondstoffen’, in plaats van ‘Rechten van de mens’. Ook moeten we volgens hem geen ‘plofgebouwen’ meer bouwen, maar biobased gebouwen; gebouwen van duurzaam materiaal.
Ervaren van de natuur bij de tandarts
Daan Bruggink, de derde spreker, is architect en gaat dieper in op het begrip duurzaam bouwen. Een voorbeeld van biobased materiaal is het gebruik van de vezels van bijvoorbeeld aubergine. Dat kan gewonnen worden uit de plant, terwijl de aubergine zelf in de winkel terecht komt. Op die manier wordt al het materiaal van de plant gebruikt. Verder noemt Bruggink het begrip biophilic architecture. Een belangrijk aspect daarvan is het ervaren van de natuur. Als voorbeeld vertelt Bruggink dat hij een opdracht van een tandartsengroep kreeg om een praktijk te ontwerpen waarbij de patiënt uitzicht heeft op de wijde polder, en op die manier tot rust kan komen en minder last heeft van spanningen. Want die kennen we toch allemaal als we bij de tandarts zitten?
Lichtinval
Nadat de drie sprekers aan het woord geweest zijn, sluit Dekker het eerste gedeelte van de dag af door te vertellen dat per hectare bos twee à drie bomen worden gekapt. Door de grotere lichtinval die zo ontstaat, ontkiemen er vaak vanzelf nieuwe plantjes die uitgroeien tot bomen, waardoor men weinig planten hoeft uit te zetten. “De nieuwe bomen worden op z'n vroegst na 30 jaar gekapt”, zegt Dekker. Op die manier krijgen ze voldoende tijd om sterk en dik te worden. Voorts vertelt hij dat in gecertificeerde bossen meer dieren zijn te vinden, en dat lokale arbeiders geïnteresseerd zijn om bij FSC te werken omdat ze dan scholing, werkkleding en goede huizen krijgen. En wanneer ze een vaste baan hebben, kunnen werknemers ook de educatie voor hun kinderen betalen.
De laatste plenaire spreker is Daan Bruggink van @ORGAarchitect, prachtige beelden van biobased gebouwen #FSCevent17 pic.twitter.com/R26tgLNLSE
— FSC Nederland (@FSCNL) 2 februari 2017
Biomassa
Na dit algemene deel zijn er verschillende Speaker's Corners. Henk Wanningen van Staatsbosbeheer vertelt over het gebruik van hout als biomassa om fossiele brandstoffen te vervangen. “In Nederland is de perceptie over boskap vrij negatief. Als er veel boskap plaatsvindt, wordt dat gezien als onnodig.” Toch wordt een derde van het in Nederland gekapte hout gebruikt als brandhout en er wordt nooit meer gekapt dan er aangroeit. Wanningen legt uit dat verjongingsvlakten, vlakten waar veel jonge bomen groeien, niet nadelig zijn. Verjongingsvlakten vangen veel licht waardoor de jonge bomen ‘vanzelf’ groeien.
FSC en de Sustainable Development Goals
Mark Kemna van FSC Nederland praat ons in een tweede Speaker's Corner bij over de vraag wat FSC te maken heeft met de Sustainable Development Goals. Volgens hem moeten bedrijven als FSC naar gemeenten toestappen om die hun hulp aan te bieden, en samen het gemeentelijk beleid door te lichten. “Gemeenten hebben de opdracht gekregen om met de SDGs aan de slag te gaan, maar soms weten ze niet hoe ze dat moeten aanpakken.” Volgens Mark Kemna zijn de SDGs vrij abstract, dus gemeenten moeten er bestaande instrumenten – zoals FSC – bij pakken en met hen gaan samenwerken.
