Siemen Cox waagt een sprong in het diepe met een Oesterzwammenkwekerij in de krochten van het verlaten Rotterdamse zwemparadijs Tropicana. Diep weggestoken in de kelders hangen zakken vol koffiedik en stro waar prachtige paddenstoelen uit groeien. Want afval = voedsel. Foodguerilla ging op bezoek.
Het koffiedik komt van lokale horeca en Siemen plant er paddenstoelen op. Die gedijen erg goed op organisch restmateriaal, en na de oogst verkoopt hij ze weer aan het restaurant. Zo klein en simpel kan de cirkel van duurzaamheid zijn. En dat regelt hij vanuit een hangmat aan de Maas in Rotterdam.
Het verlaten Tropicana. Beeld: Frank Hanswijk.
Van woorden naar daden
Rotterzwam ontspruit na een flinke dosis kennis die open source is verkregen via de Blue Economy van Gunter Pauli. Voorbij enorme glijbanen en opgedroogde stroomversnellingen, dalen we af naar de kelders van Tropicana. “In donkere, vochtige ruimtes gedijt de zee van roze en blauwe zwammen het beste,” vertelt de Rotterdammer. Waar Jantje vroeger zijn jas aan de kapstok hing alvorens zijn zwembroekie aan te trekken, daar hangen nu zakken met een reeks Oesterzwam-experimenten.
Experimenten, want Cox is nog op zoek naar het beste substraat, voor de allermooiste en lekkerste zwammen. Druipend van de koffie hangen zakken stro en koffiedik in verschillende verhoudingen, om de humuslaag van de bodem zo goed mogelijk na te bootsen. Ook werkt een labgeek in het voormalige massagehok aan een oesterzwam- kweekje, zodat ze straks de schimmels niet langer hoeven in te kopen. “En als iemand een milieuvriendelijke oplossing kent voor de plastic zakken waarin we Oesterzwammen groeien, laat het ons vooral weten.” Open source is voor Siemen de basis van zijn project.
Van kweek tot bord
Heel wat voedsel legt flink wat kilometers af om op je bord te belanden. Niet deze Rotterzwam, die middenin de stad wordt geteeld. Een stads streekproduct dat binnen een paar uur en 10 km op je bord ligt. Om de voedselafdruk nog verder te verminderen worden de paddenstoelen per bakfiets bij je favoriete restaurant of je achterdeur afgeleverd. Op de terugweg wordt er dan weer wat koffiedik opgepikt van de lokale horeca voor de humus. Zo is het kringetje weer rond.
Afval = Voedsel
Die circulaire beweging zit ook verweven in de missie van Rotterzwam. Op afvalproducten zoals stro en koffieprut wordt een nieuw, waardevol product gegroeid. Daarbij worden de resten van het substraat nadat de oesterzwam is geoogst op een composthoop gegooid. Een paar gulzige wormen doen de rest van het werk, en jij kunt je tuintje ervan bemesten nadien. Upcycling heet dit proces, ook wel cradle to cradle genoemd. Van een product dat afval was, weer iets waardevols creëren zoals voedsel, met respect voor de omgeving. Zo hergebruikt Rotterzwam ook de meubelen en gevonden rekwisieten in en rondom het zwembad. De oude massagestoelen dienen perfect als vergaderstoelen bijvoorbeeld. Of neem de oude behangstomer. Koppel deze aan een Kliko, maak een passende mand van ijzerdraad die in-en-uit de Kliko kan, en je hebt een perfecte, zelfgebouwde machine om het stro mee te reinigen. Zo, 1500 euro bespaard.
Gezond, eerlijk en duurzaam
Cox wil “iedereen vertellen over Rotterzwam, en alle kennis en ervaring delen die ik opdoe. Ik hoop dat er zo over een jaar overal in Nederland aan zwammenthuisteelt wordt gedaan.” Zo is er de workshop paddestoelen kweken. Even spannend is het nog wel of ze mogen blijven; de gemeente Rotterdam kijkt of het allemaal in de bestemmingsplannen past. Maar ze laten zich niet zomaar uit het veld slaan; de kwekerij is niet gebonden aan de locatie, en dus goed verplaatsbaar. Een zoektocht gaat nog uit naar meer initiatieven die zich in het pand willen vestigen. Dus ben jij wel in voor een portie planten kweken op vissenpoep in de lege baden van Tropicana, of een sterk staaltje vertical gardenen? Laat het Siemen weten, bijvoorbeeld via zijn website.
