Jeroen van Wijck beleeft als stedeling het plattelandsleven als hulp op boerderij de Groene Griffioen. Vandaag legt hij uit waarom koeien geen machines zijn.
De Keuringsdienst van Waarde zond vorige week een aflevering uit over een zoektocht naar een koe die wel negentig liter melk per dag zou ‘geven’. Ze waren op dat idee gekomen omdat in een eerdere aflevering door een kaasmeisje werd gesteld dat dit soort wonderkoeien bestaan. Vooral van boeren kwamen er veel negatieve reacties; zij achten het onmogelijk dat een koe zo veel melk per dag kan produceren.
Jeroen van Wijck beleeft als stedeling het boerenleven. Opgeleid als psycholoog, en met een carrière in de digitale creatieve industrie, is hij nu deeltijd bio-boer bij de Groene Griffioen.
De koeien bij ons op de boerderij geven per dag 20 liter. Soms een beetje meer, soms een beetje minder. Dat is in vergelijking met een niet biologisch melkveebedrijf aan de lage kant. Maar dat neemt een biologische boer voor lief.
Op de Dairy Campus, een innovatiecentrum voor de zuivelsector in Leeuwarden, denken ze er niet zo over. Daar zetten ze, zoals de trend is, in op 'efficiëntie'. En efficiëntie is met zo weinig mogelijk middelen zo’n groot mogelijke opbrengst krijgen. Dat een koe daar van het slachtoffer wordt, dat terzijde.
Het is niet goed dat een koe wordt bekeken als een efficiënte machine, het is nou eenmaal een dier. Dat de huidige foktechniek het mogelijk maakt om een koe meer dan zestig liter per dag te laten produceren zegt nog niet dat je dat mag of moet doen. Er moet nog eerst een discussie gevoerd worden of het ethisch is of die foktechnieken worden ingevoerd. Bij het inzetten van hoogwaardige technologie bij mensen wordt die ethische discussie altijd gevoerd. Bij dieren schijnt het niet nodig te zijn.
Een koe die zoveel melk moet produceren kan daar eigenlijk niet tegenop eten en drinken. Al snel raakt zo’n koe in een zogenoemde negatieve energiebalans. En dat betekent niets anders dan dat ze zichzelf opeet. Sterke vermagering is het gevolg. Let maar eens op als de koeien straks weer in de wei staan: zie je koeien met ingevallen buik en zie je de ribben? Dan weet je dat het koeien zijn die gefokt zijn volgens het rendements-denken en teveel melk ‘moeten’ geven.
Om te voorkomen dat een koe van z’n stokje gaat omdat haar melkmachine overuren staat te draaien zonder genoeg olie en benzine, geeft een boer kunstmatig voedsel in de vorm van propyleen glycol, dat gebruikt een koeien-lichaam als een suiker, energie dus. Een soort Red Bull, maar dan voor koeien.
Ik vind dat er te snel vernieuwende foktechnieken worden ingezet om koeien meer melk te laten produceren. Er wordt me te snel over de ethische kant, het dierenwelzijn, van de zaak heen gestapt. Ik hoor de embryohandelaar in de aflevering van de keuringsdienst nog net even zeggen dat ze ook inzetten op diervriendelijkheid, terwijl hij daarvoor sprak over de verhoging van voedsel-efficiëntie en mest-efficiëntie. Ammehoela, met je diervriendelijkheid. En zoals de Rotterdamse studenten het zo fijntjes verwoorden:
Pleurt op met je rendementsdenken!
