Arme landbouwgrond in Afrika. Dat klinkt een beetje als een ver-van-mijn-bed-show.
Juist niet! Ten eerste is het een probleem dat ons allemaal aangaat. Voor het verbouwen van genoeg eten kunnen we het ons niet veroorloven om landbouwgrond aan uitputting kwijt te raken: in Europa is eigenlijk alle beschikbare grond al in gebruik en de mondiale vraag naar voedsel gaat enorm toenemen. Wereldwijd verliezen we per jaar tien miljoen hectare grond door uitputten en onkundig gebruik. Dat gebeurt als er jaar op jaar verbouwd wordt, zonder genoeg natuurlijke organische mest — eventueel aangevuld met kunstmest — ervoor terug te geven. Als de grond eenmaal uitgeput is, kost het decennia om die te herstellen. Een grote oorzaak is dat we ons eten van ver halen: wij kopen in bulk landbouwgoederen op uit de hele wereld en eten en verwerken die hier. In Afrika kunnen arme boeren de mest die nodig is om dit te compenseren niet betalen, of het die onvoldoende beschikbaar.
Waarom is dat een probleem?
Neem een banaan uit Afrika. Die wordt daar door de grond gevoed. Vervolgens eten wij hem hier op: de waardevolle meststoffen van banaan en schil komen in de groencontainer en het riool. Dat levert een paradoxale situatie op: in Afrika worden bodems steeds armer, hier hebben we te maken met sloten die groen staan van de algen door de overvloed aan voedingsstoffen die in het oppervlaktewater komen. Die algen leveren dan weer zuurstofarm water op, waardoor bjivoorbeeld vissen sterven. De kringloop is totaal uit balans.
Een soort mestprobleem dus.
Precies, dat werkt ook zo: we importeren soja uit Zuid-Amerika om aan onze koeien en varkens te geven, waarna we met al die reststoffen niet weten wat we aan moeten. Het punt is ook nog dat fosfaat een voor de landbouw onmisbare stof is die aan het opraken is. Wij maken er lagen van voor onder de snelweg. Dat is toch van de gekke! Beter zouden we die fosfaat weer terugsturen naar Afrika, zodat daar gronden bemest en onderhouden kunnen worden. We zouden ook hier compost kunnen maken om te exporteren. Dat zijn natuurlijk omslachtige manieren, maar we moeten op een of andere manier de kringloop sluiten.
Zo, dat is een heel verhaal. Hoe ga je nietsvermoedende dagjesmensen dit vertellen?
We stellen een weegschaal op met aan de ene kant een bordje met Afrika en aan de andere kant een bordje Europa. Voorbijgangers mogen een banaan bij Afrika weghalen en dan de schil bij Europa neerleggen. We hopen dat dat de disbalans in een oogopslag duidelijk maakt.
Kijk voor meer informatie over de actie in de agenda.
Wat: Nutrilicious
Wanneer: 7 oktober
Waar: Amsterdam
Deze actie is onderdeel van een reeks acties die door heel Nederland plaatsvindt van 1 t/m 15 oktober in aanloop naar Wereldvoedseldag. Kijk voor meer informatie over de andere Call to Actions op www.oneworld.nl/wereldvoedseldag/calltoaction.
