Column

Van ebola genezen met heilig water

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De markt voor fleswater is sinds de ebola-uitbraak in West-Afrika geëxplodeerd. In Sierra Leone alleen, zijn al tientallen verschillende  merken  voor de reguliere drinker: Aqua Royal Water, Miha Purified Water, Long Life Purified Water, So 'Pure Purified Water. De rijken drinken hun 'eigen' Desani, Aquafina of Sparkletts, waarmee ze hun lifestye kenmerken. Het merk bepaalt je sociale klasse en geeft je garantie op een gezond en lang leven. De allerarmsten komen helaas nog steeds in aanraking met besmet (drink)water.  Een bron die ziektes als tyfus, hepatitis A en E en cholera makkelijk kan overbrengen.

Het merk bepaalt je sociale klasse en geeft je garantie op een gezond en lang leven

In de jaren zeventig en tachtig was er nog helemaal geen markt voor fleswater. Water verkopen werd toen beschouwd als een misdaad, vergelijkbaar met het ontduiken van belasting. Alleen de overheid had destijds het recht om schoon drinkwater via een waterleiding te verkopen. Uiteraard alleen beschikbaar voor huishoudens die zich dit konden veroorloven. Daar hoorde mijn familiehuis niet bij. Het schone drinkwater van de overheid kwam ons niet toe. Dat moesten we zelf gaan zoeken, ergens tussen de rotsen waar een natuurlijke waterbron uit de grond stroomde.  

Dit was mijn ochtendtaak. Als kleine jongen moest ik elke morgen drie kilometer overbruggen om onze plastic emmers te vullen met koel water. De grote waterton die in de keuken van mijn ouderlijke huis stond, moest elke ochtend aangevuld worden voordat we ons konden wassen, ontbijten en naar school gaan. In de jaren negentig veranderde het straatbeeld. Een slimme zakenman reed rond met een tank vol schoon drinkwater die hij voordelig aanbood aan huishoudens zonder kraanwater. Omdat zijn dienst betaalbaar was en de zware watertaak kon verlichten, werd hij door de burger niet gezien als misdadiger, maar als barmhartige Samaritaan. Ook mijn ouders kochten zijn product in, zodat wij meer tijd over hadden om ons huiswerk te maken en eindelijk op tijd op school konden komen.

Een nieuwe Markt
Na het nieuwe millennium begonnen meerdere  creatieve geesten schoon drinkwater te verpakken in fancy flesjes met nieuwe namen voor de oeroude vloeistof.  Aqua noemden ze het, waarbij werd gesuggereerd dat het drinken van Aqua een geheel andere intense beleving zou geven. Het sloeg aan, de rijken namen afstand van kraanwater met als gevolg dat het voor de overheid geen prioriteit meer had om waterleidingen te onderhouden en voor iedereen toegankelijk te maken. Een nieuwe markt was aangeboord. Water werd vanuit de hele wereld in schepen geladen en naar ons land gebracht. Stel je voor: water laden in schepen die varen op water naar een land waar voldoende water is. Ik noem dit een onnozele kameel. En luister nog eens naar Bob Marley: ‘In the abundance of water the fool is thirsty.’

Heilig water in Sierra LeoneHeilig flesjeswater in Sierra Leone. Foto: cc

Heilig water
De allerarmsten die én geen kraanwater én geen Aqua kunnen betalen, worden door de kerk gesust met heilig water. Wat de overheid laat vallen neemt de kerk over. Zo gaat het nu eenmaal: de kerk als redder van de armen. Op deze manier kunnen de armen wellicht nog voldoening krijgen uit hun armoedige bestaan. Bijzonder is dat alle predikanten beschikken over een recept voor heilig water. Zoals de Nigeriaanse predikant Temitope Joshua, die recent nog met 4.000 flessen van zijn heilige en gezalfde water naar Sierra Leone trok ter bestrijding van ebola. Door jezelf met zijn heilige water spiritueel te reinigen, genees je van ebola, verkondigt hij. Wordt zijn boodschap serieus genomen? Ik vrees van wel. Hoe kan het anders in een land waar meer kerken zijn dan ziekenhuizen, waar 95 procent gelovig is en 70 procent analfabeet. Een gevaarlijke combinatie die hardnekkig vecht tegen alle goed bedoelde interventies.

Werk aan de winkel
In 2000 hebben de lidstaten van de Verenigde Naties afgesproken om vóór 2015 belangrijke vooruitgang te boeken op het gebied van armoede, onderwijs, gezondheid en milieu. Er zijn acht concrete doelstellingen vastgelegd: de zogenaamde millenniumdoelen. Voor iedereen toegang tot schoon drinkwater vormt het zevende doel. Ik kan niet spreken voor alle landen, maar in Sierra Leone heeft meer dan 65 procent van de bevolking nog steeds geen toegang tot schoon drinkwater. De overige 35 procent drinkt Aqua.

Handen wassen
Om het ebolavirus te bestrijden adviseren medici om handen vaak te wassen onder een lopende kraan met zeep in plaats van in bak water waar ook anderen hun handen in wassen. Volgens de medische wetenschap een simpele manier om besmetting te voorkomen, alleen een onmogelijke opgave in een land waar kraanwater geen gangbare zaak is.  Momenteel is Sierra Leone vergeven van internationale NGO’s om de bevolking te helpen ebola te bestrijden, maar wat gebeurt er als het virus straks is teruggedrongen naar zijn onbekende rustplaats? De wereld trekt zich terug en het leven gaat gewoon verder zoals het was. Betekent dit dat de ziekte ook daadwerkelijk is verslagen zodat we de overwinningsdans op ebola kunnen vieren?

De zakenmensen, de kerk en de overheid beginnen straks te vechten om de zielen

Ik denk dat het echte werk pas begint als ebola is verslagen en alle hulpverleners zich hebben teruggetrokken. De afstand tussen Aqua-drinkers en putdrinkers wordt door de ebolaravage alleen maar groter. De zakenmensen, de kerk en de overheid beginnen straks te vechten om de zielen. De armen hebben weinig te besteden en zijn daardoor voor de zakenmarkt en de overheid minder interessant. Gelukkig is er altijd nog het heilige water wanneer de onnozele kameel de waterput leegdrinkt.

Foto: cc

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons