De afgelopen twee weken werden Samuel Levie en Sebastiaan Aalst van FoodCabinet horendol van de media: is biologisch nou wel of niet logisch? En kun je nog met goed vertrouwen aan het vlees? Als zelfs zij de bomen door het bos niet zien, hoe moet de leek dan nog kiezen voor ‘verantwoord’ voedsel?
Misschien herken je het gevoel. Je staat voor een schap vol kleurrijke verpakkingen, stapels vol vers fruit of een stelling anonieme vleeslapjes en vraagt je af wat nou eigenlijk de juiste keuze is als het aankomt op je eigen gezondheid en de toekomst van onze planeet. De serie ‘De tien geboden van goed eten’ in de Volkskrant biedt wellicht uitkomst. Journalist Mac van Dinther behandelt tien eetregels en ging vorige week in op de vraag: ‘to bio or not to bio?’.
Waarom zouden we biologisch eten? De gangbare argumenten: biologisch smaakt beter, is gezonder en beter voor het milieu, gaan niet altijd op. Volgens Van Dinther moeten we ons dan ook niet blindstaren op die argumenten, maar moet de consument zich vooral afvragen waar hij bij wil horen. “Bij een technocratisch systeem dat steunt op megastallen en multinationals… …en gedreven wordt door efficiëntie en winstmaximalisatie? Of bij een systeem dat gelooft in een schonere wereld, dat kwaliteit boven kwantiteit stelt, de verbinding tussen consumenten en boeren wil herstellen en wellicht ooit offers (minder vlees eten) van ons zal vragen?’’
Fijn, zo’n helder stuk. Zo zal het wel ongeveer in elkaar zitten, dachten wij. Totdat niet veel later – uit de eigen gelederen van de Volkskrant – scherpe kritiek kwam van wetenschapsjournalisten Ronald Veldhuizen en Hidde Boersma. Volgens hen leidt de conclusie van Van Dinther er enkel toe dat we nog langer in een principiële discussie blijven hangen, terwijl we juist geen enkel dogma kunnen gebruiken bij het vinden van pragmatische wegen om de landbouw te verduurzamen. Zij schuwen de stevige uitspraken niet: ‘Biologisch eten is niets meer dan een tegeltje aan de wand dat het geweten sust’. En daarmee zetten ze de discussie weer helemaal op scherp. Iedereen kruipt weer terug in de loopgraven en we blijven allemaal lekker in ons eigen paradigma hangen.
Goed, door het lezen van de Volkskrant is de consument niet echt geholpen bij de keuze wat er wel en niet met goed geweten in het boodschappenmandje kan. Gelukkig hebben we meer dan 170 duurzaamheidskeurmerken in ons kleine kikkerlandje en een nieuwe App KeurmerkenWijzer van Milieu Centraal die ons de weg wijst in het keurmerkwoud. En zo ontdek je dat een biologisch product wellicht weer niet voldoet aan het criterium “eerlijke handel”. Eigenlijk wisten we het al wel, duurzaamheid is gewoon super ingewikkeld.
In de hoop nog ergens zonder zorgen ons avondmaal bijeen te scharrelen, fietsen we richting de Amsterdamse Noordermarkt. Wat een verademing, alles biologisch maar niks geen keurmerken. Toch doet het Parool verslag van een niet al te ontspannen sfeer op de markt waar de Amsterdamse foodie zo graag vertoeft. Tegen de afspraken in blijken niet alle producten op de markt biologisch te zijn en dat irriteert de marktvereniging, die het biologische dogma 100% gerespecteerd wil zien, mateloos. Marktkoopman Wim Steinhauer is hierover eerlijk: ‘Ik zoek de allerhoogste kwaliteit, en soms is dat nu eenmaal niet biologisch.’
Met lood in de schoenen gaan we door naar de slager. De woorden ‘schandaal, risico, leugens…’ galmen nog door ons hoofd. Is het eten van vlees echt zo gevaarlijk? Volgens Tjibbe Joustra, Voorzitter van Onderzoeksraad voor de Veiligheid wel. Hij stelde vorige week dat 200.000 Nederlanders elk jaar ziek worden als gevolg van vleesconsumptie. Echter, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) reageerde sussend dat er minder dan 0,002 procent risico is om ziek te worden van het eten van vlees. In het Parool van 31 maart hakt de hoofdredacteur van foodlog.nl de knoop door: ‘vermoedelijk staan we zelfs in de top van meest voedselveilige landen’.
We zijn het zat. We willen gewoon een verantwoorde en gezonde maaltijd eten. En toch is onze zoektocht nog niet tot een einde gekomen. Net als we het op willen geven stuiten we op een station op een advertentie van de HEMA: zo makkelijk kan beter eten zijn. We leven op! Eindelijk! Het water loopt ons in de mond. Wat wordt ons voor lekkers aangeboden? We kijken nog een keer en worden weer spontaan depressief. Het blijkt om een worstenbroodje te gaan met een energiedrankje. Samen voor 2,50. Zo makkelijk kan beter eten zijn? We zijn de weg kwijt en bij de HEMA zijn ze dat al helemaal. Na flink wat consternatie op twitter geven ze dat gelukkig zelf eerlijk toe.
