Poolse minister die oerbos liet kappen is ontslagen

Verboden te fietsen

Hoewel de verantwoordelijke minister is vervangen, loopt de inbreukprocedure die de Europese Commissie eerder bij het Europees Hof van Justitie in Luxemburg tegen Polen heeft aangespannen, gewoon door. Tijdens een vrij rustig verlopen hoorzitting in Luxemburg kort voor de kerstvakantie meldde Szyszko nog dat hij geen enkele aanleiding zag om zijn standpunt te wijzigen, en weigerde hij toe te geven dat hij onzorgvuldig had gehandeld bij het vergroten van de kapquota begin 2016.

Maar angst voor de financiële sancties die het Hof kan opleggen, zorgde toch voor voorzichtigheid in de verdere activiteiten van Staatsbosbeheer in het woud. Uit pure frustratie besloot de dienst wel nog even het halve woud van Bialowieza gedurende de kerstvakantie tot verboden gebied te verklaren voor wandelaars en fietsers. Dat resulteerde in een tijdelijke blokkade van de Europese Green Velo fietsroute en boze reacties van fietsers uit het buitenland.

Bomen planten?

Maar de kap ligt sinds de dwangsomuitspraak van 20 november volledig stil. Staatsbosbeheer probeert wel nog stiekem gekapt hout op te halen en te verkopen. Maar na de strijd om de kap volgt het gevecht om de herbeplanting. In grote delen van het woud zijn natuurwaarden aangetast en kapvlaktes ontstaan. Staatsbosbeheer zal proberen het bos te herplanten met zo veel mogelijk ‘gewenste’ boomsoorten.

Lokaal zijn er al veel plekken waar eiken in keurige rijen zijn aangeplant en soms ook hele vlaktes met hekken worden beschermd tegen de grazers in het woud. Met die acties wordt de natuurlijkheid van het bijzondere woud verder aangetast. Natuurjournalist en fotograaf Adam Wajrak riep op hier onmiddellijk mee te stoppen. Aangezien het Europees Hof elke vorm van commercieel bosbeheer in het woud heeft verboden, kan die aanplant best wel eens resulteren in een nog grotere boete, wegens het niet naleven van de Natura 2000-regelgeving.

Onschuldig

Voor de natuurbeschermers die de afgelopen maanden de kap vaak hebben weten te blokkeren, was er deze week nog meer goed nieuws. De bospolitie had een rechtszaak wegens ordeverstoring en het blokkeren van bosbouwwerkzaamheden aangespannen tegen de natuurbeschermers die afgelopen zomer de velmachines blokkeerden, maar de rechtbank verklaarde ze onschuldig. De natuurbeschermers handelden immers ten gunste van een groter goed, namelijk de bescherming van het woud. Voorts oordeelde de rechter dat de mate van illegaliteit van het kapbesluit groter mag worden vermoed dan de mate waarin de natuurbeschermers illegaal handelden.

Onbesuisd

Het is overduidelijk dat de nieuwe minister flink wat heeft op te ruimen na de onbesuisde acties van zijn voorganger. Minister Kowalczyk gaf meteen na zijn benoeming te kennen dat hij zich zal neerleggen bij de uitspraak van het Europees Hof van Justitie, die eind deze maand op de rol staat. Zijn baas, de nieuwe premier Morawiecki, weet donders goed dat Polen eenvoudig niet buiten de miljardensubsidies uit Europa kan. Strafkortingen daarop kan de populistische regering zich simpelweg niet permitteren, omdat ze haar ruimhartige sociale beleid dan niet kan voortzetten en zo de steun van de bevolking riskeert.

Het lijkt dus de goede kant op te gaan. Maar ondertussen is er veel schade toegebracht aan het woud van Bialowieza – natuurschade die pas over honderden jaren zal zijn hersteld.