Volgens Van Odijk kan de infrastructuur in steden radicaal anders. Ze is één van de drijvende krachten achter De Ceuvel in Amsterdam-Noord, een vooraanstaand voorbeeld voor de circulaire stad. Ook is ze projectleider van ‘Circulair Buiksloterham’, een project om Buiksloterham, een wijk in Amsterdam-Noord, binnen twintig jaar circulair en duurzaam te maken.
Circulair
De circulaire economie is een systeem dat bedoeld is om de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren. In plaats van het huidige lineaire systeem, waarin van grondstoffen producten worden gemaakt die uiteindelijk vernietigd of weggegooid worden, streeft een circulair model naar een kringloop waarin grondstoffen en producten hergebruikt worden.
Radicaal anders
Met onder andere De Ceuvel wil Van Odijk bewijzen dat de infrastructuur in steden heel anders kan. “Nu loop je tegen allemaal barrières aan als je deze systemen wilt veranderen. Financiële en technische barrières, maar ook juridische barrières. Er zijn enorme wetboeken milieubeheer opgetuigd die op lokaal, nationaal en Europees niveau regelgeven. Daarom is het bijvoorbeeld zo lastig om biogas van organisch afval lokaal op kleine schaal te produceren. Of om zelf drinkwater te produceren.”
Cleantech Playground
In een project als De Ceuvel wordt deze ‘nieuwe’ infrastructuur concreet gemaakt. “Wij maken het sluiten van kringlopen fysiek. Op De Ceuvel kunnen mensen bijvoorbeeld zelf komen kijken hoe dat eruit ziet. De Cleantech Playground, zoals wij De Ceuvel ook wel noemen, is een plek waar we continu nieuwe innovaties kunnen uitproberen. Zo hebben we op het gebied van afvalwater en drinkwater cleantech installaties, en is het terrein grotendeels zelfvoorzienend op energiegebied. Daarnaast is er een tuin aangelegd om de vervuilde bodem te zuiveren.”
Huidig systeem
Volgens Van Odijk kunnen we de infrastructuur in steden veel efficiënter vormgeven. Dat brengt niet alleen vervuiling en energieverbruik terug, maar kan ook een kostenbesparing opleveren. “Het huidige systeem functioneert in principe prima, maar het is niet de goede stedelijke infrastructuur voor een circulaire toekomst. Het inzamelen en zuiveren van afvalwater werkt naar behoren, maar we kunnen maar tien tot vijftien procent van nutriënten zoals fosfaat terugwinnen. Dat komt omdat we al het afvalwater bij elkaar gooien. Maar als je bijvoorbeeld urine zou scheiden, heb je een geconcentreerde stroom die je veel beter kunt behandelen.”
“Het huidige systeem werkt dus wel, maar het is totaal niet effectief in de zin van circulaire economie. Ik weet zeker dat wanneer we dat systeem anders inrichten, het ook kosten bespaart. Zoals transportkosten van afvalwater en het enorme energieverbruik van de waterzuivering. Er moet een kantelpunt komen. We hebben met De Ceuvel in ieder geval het pad geopend richting innovatie en leren hoe we het beter kunnen doen.”
Groter geheel
Volgens Van Odijk is alles onderdeel van een groter geheel. “Het draait niet om een bepaald gebied dat circulair moet worden. Het gaat veel meer over het op zo’n manier inrichten van steden en landen dat de stad of het land een bepaalde rol vervult in de circulaire economie. Wat je zult zien in een circulaire toekomst is bijvoorbeeld minder transport van goederen en mensen over de hele wereld. Er zal veel meer op lokale schaal gebeuren. En producten moeten voorzien worden van een soort barcode. Dan kan iedereen zien welke grondstoffen in het product zitten, waar ze vandaan komen en hoe je deze kunt hergebruiken. Producten moeten dus veel meer worden ontworpen voor hergebruik.”
Talent inzetten
Volgens Van Odijk moeten nieuwe technologieën een positieve impact hebben op de maatschappij en onze omgeving. “Jongeren zitten in een unieke positie waarin we kennis, wereldwijde verbondenheid en technologie tot onze beschikking hebben om een verschil te maken. Met Metabolic ontwikkelen we momenteel software- en hardware producten om basisvoorzieningen zoals schoon drinkwater, energie en sanitaire voorzieningen beschikbaar te maken voor mensen in ontwikkelingslanden. We willen die technieken zo goedkoop en makkelijk mogelijk maken, zodat mensen de technologie ook zelf gemakkelijk en goedkoop kunnen bouwen.”
In Van Odijks circulaire toekomst staat hergebruik centraal, en is de stad zo vriendelijk mogelijk voor mens en milieu. “Ik kom net terug van een conferentie met jonge ondernemers uit heel Europa. Daar werkten we aan nieuwe businessplannen voor producten en diensten met impact. Ik denk dat we onze talenten moeten inzetten om te gaan ondernemen. Het draait daarbij niet om geld verdienen, maar om het maken van schaalbare concepten die echte impact hebben.”
