Het is zo een vanzelfsprekend en vertrouwd beeld: schappen vol met bananen in de supermarkt. Maar de snelwerkende koolhydraten die je na het sporten weghapt, je tussendoortje op werk, je zelfgebakken (of zelfgekochte) bananenbrood zijn misschien straks verleden tijd. Althans, als we het onderzoek mogen geloven.
Volgens de onderzoekers zijn schimmelziekten de boosdoeners. Deze ziekten kunnen de bananenindustrie wereldwijd binnen vijf tot tien jaar op de knieën dwingen. En het is snel gegaan. De schimmels vormen tegenwoordig een constante bedreiging voor de banaan, en dat terwijl ze afgelopen eeuw pas om de hoek zijn komen kijken. Er zijn drie varianten schimmelziekten die de banaan bedreigen, waarvan één variant de bananenproductie het sterkst in de weg zit. Boeren zouden banenenbomen vijftig keer per jaar moeten bespuiten, willen ze deze schimmelziekte enigszins onder controle houden. En zo een overmatige bespuiting is niet alleen duur, maar ook gevaarlijk voor het milieu en de gezondheid van mensen.
Een bijkomend probleem is het feit dat de bananen die we in de supermarkt zien liggen vrijwel allemaal Cavendish-bananen zijn. En omdat dit allemaal klonen zijn van dezelfde plant, is het vragen om problemen. Het gebrek aan diversiteit in de bananenfamilie maakt het verdwijngevaar relatief groot.
Nuance
Maar een professor brengt nuance aan in het paniekbericht. 'De schimmels worden inderdaad resistenter, maar dat is zeker geen reden om te zeggen dat de banaan zal verdwijnen', zegt Dr. Ronny Swennen van de afdeling plantenbiotechniek van KU Leuven tegen de Vlaamse nieuwssite HLN. Volgens Swennen komt 'alleen' de export mogelijk in het gedrang. 85 procent dient voor lokale consumptie en wordt niet bespoten; slechts 15 procent is bestemd voor export. Bovendien zouden er in Afrika zo'n 200 bananensoorten zijn die al jarenlang zonder pesticiden gekweekt worden, ondanks de aanwezigheid van bladschimmel.
Dus misschien is het nog niet zo erg gesteld met de banaan als het onderzoek beweert. De wetenschap staat in ieder geval niet stil. Er worden alternatieve oplossingen bedacht; zo zou de schimmel onder controle gehouden kunnen worden door een andere manier van bemesten of telen. Er is dus nog hoop voor de geliefde kromgele rakker.
