“Veel mensen weten niet dat twintig procent van de gebouwen in Nederland historische panden zijn (voor de Tweede Wereldoorlog gebouwd, red.)”, vertelt Rademaker. “Dit zijn ongeveer 1,5 miljoen gebouwen. Veel van deze gebouwen zijn absoluut niet energiezuinig. Er is nooit wat veranderd in deze panden, bijvoorbeeld qua isolatie.”
Veel historische gebouwen zijn absoluut niet energiezuinig
Initiatiefnemer Wubbo Ockels wilde in 2012, naar aanleiding van het 400-jarig bestaan van de Amsterdamse grachten, laten zien dat grachtenpanden duurzamer konden. Hij zocht daarom een projectteam van net-afgestudeerde jongeren en zette deze vraag uit bij een netwerk van jonge duurzame ondernemers. Hij ontmoette Rademaker, die net zijn master Industrial Ecology had afgerond. Rademaker werd medeoprichter en is inmiddels verantwoordelijk voor de financiën, strategie en aansturing van De Groene Grachten.
“Veel mensen weten ook niet hoe historische panden verduurzaamd kunnen worden. We hebben De Groene Grachten als stichting opgericht om deze mensen te helpen. De verduurzaming van historische panden is ook belangrijk, omdat de energierekening van deze panden anders blijft stijgen. Hierdoor zouden de historische panden alleen betaalbaar zijn voor de elite.”
Energieslurpers
Op de website van De Groene Grachten is het mogelijk om gratis een Groene Menukaart samen te stellen. Deze Menukaart geeft je vijf ‘gerechten’. Deze gerechten staan voor verschillende opties om jouw pand duurzamer te maken, bijvoorbeeld door het aansluiten van een luchtwarmtepomp, en om energie te besparen. Als je meer hulp wilt, of je woning compleet wilt verduurzamen, kun je een advies op maat aanvragen. “Iemand uit het projectteam, ik bijvoorbeeld, komt dan langs in het betreffende pand voor een eerste indruk om vervolgens een uitgebreid plan op te stellen. We zien vaak gelijk waar de energieslurpers zich bevinden.”
De ene persoon wil alles zelf doen, terwijl de ander juist alleen de deur open wil doen voor hulptroepen
De Groene Grachten zorgt er vervolgens voor dat het plan wordt uitgewerkt door de juiste partijen, die zorgvuldig worden geselecteerd. “Als je als bewoner je pand wilde verduurzamen moest je wel met tien verschillende partijen aan tafel gaan zitten. Dit hoeft nu niet meer, wij regelen alles. Je kunt natuurlijk wel zelf bepalen hoeveel hulp je van ons wilt. De ene persoon wil alles zelf doen, terwijl de ander juist alleen de deur open wil doen voor hulptroepen.” Wanneer het project is afgehandeld, blijft De Groene Grachten altijd in contact met de uitvoerders van het project en met de klant zelf. Mochten er regels voor vergunningen veranderen, dan laten ze dit ook aan afgeronde projecten weten. “Wellicht kunnen er door een verandering nu opeens wél zonnepanelen worden geplaatst.”
Makkelijke duurzame verandering
“We willen laten zien dat het niet moeilijk is om historische panden te verduurzamen. Vorig jaar kwam er bijvoorbeeld een jong gezin bij ons langs. Ze hadden hun woning nog gerenoveerd in 2005 en wilden niet opnieuw compleet renoveren. Ze wilden hun woning echter wel duurzamer maken. Uiteindelijk hebben we een zonneboiler in de woning laten plaatsen, waardoor je CO2-uitstoot voorkomt én op je energiekosten bespaart. Je gebruikt zonne-energie om water op te warmen. De zonneboiler kende een terugverdientijd tussen de tien en vijftien jaar.”
Het gaat helaas niet altijd zo makkelijk. Er bestaan nu eenmaal vergunningen en regels. Een pand renoveren kan niet zomaar. “Natuurlijk lopen we wel eens tegen stomme regeltjes aan. Bijvoorbeeld wanneer een historisch pand geen zonnepanelen mag krijgen, zelfs als je ze niet eens kunt zien vanaf een openbare plek. We focussen daarom op wat wél kan, en we stellen de lokale politiek altijd zoveel mogelijk op de hoogte. Zo proberen we de regelgeving te veranderen. We hopen dat er in de toekomst steeds meer mogelijk is, want onze plannen zijn nog lang niet op.”
Motivatie
De Groene Grachten begon in Amsterdam, met het verduurzamen van grachtenpanden, maar is inmiddels al werkzaam in heel Nederland. Ook kennen ze een jaarlijks evenement, de Solar Parade, een evenement in Amsterdam waar ze mensen inspireren over een duurzame toekomst. Solarboten en andere innovatieve elektrische boten varen dan door de grachten. De Groene Grachten houdt zich ook bezig met grote projecten, zoals ‘1 hectare Daknatuur’, waarbij een natuurgebied wordt verspreid over Amsterdamse daken.
We willen zoveel mogelijk mensen motiveren
“We lanceren binnenkort ook een project in Groningen, een competitie voor 180 studentenhuizen. De Groene Grachten heeft tien tips opgesteld om historische studentenhuizen duurzamer te maken. Inwoners van verschillende studentenhuizen doen er alles aan om deze tips uit te voeren en zo punten te verdienen en prijzen te winnen. Eén van de prijzen: mee met ons op een verzorgde elektrische boottocht door de Amsterdamse grachten. Een van de tips is bijvoorbeeld: stimuleer de oud-inwoners van je studentenhuis om hun eigen woning te verduurzamen.” Dit is volgens Rademaker waar De Groene Grachten voor staat. “We willen zoveel mogelijk bewoners van historische panden stimuleren om hun pand te verduurzamen. We willen zo veel mogelijk mensen motiveren.”
