Achtergrond

Duurzaamheid? Dat is niet hip, maar noodzakelijk

Bio-sapjes en T-shirts van biologisch katoen, onbespoten appels, ecologisch afwasmiddel, elektrische auto’s en bakfietsen. Is dat waar duurzaamheid echt om draait? Marieke Eyskoot, auteur van Dit is een goede gids – voor een duurzame lifestyle, loodst ons door onze duurzame dilemma’s.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
De spierwitte ‘duurzame bijbel’ van Marieke Eyskoot biedt eerste hulp bij duurzaam leven. Je vindt er interviews met duurzame pioniers, stof om na te denken en vooral veel tips. Eén daarvan is: begin met datgene wat bij jou best past. Als je dierenrechten belangrijk vindt, probeer te stoppen met vlees eten, laat zuivel links liggen, kies voor cosmetica die diervriendelijk is. Besteed je veel aandacht aan je kleding? Kies dan voor duurzame mode. Het geldt evengoed voor voedsel, verzorging, wonen, werken en vrije tijd.

Als je je eerste duurzame stappen in de richting zet die jou in het bijzonder bezighoudt, is het ook gemakkelijker om te beginnen, stelt Eyskoot. “Dan doe je dingen die bij jou passen. Je hoeft ook niet direct heilig te worden en met alles tegelijkertijd te beginnen, dat gaat je gewoon niet lukken.”

Meestal is het zo dat als je één duurzame keuze maakt, het snel andere vragen oproept. Eet je geen vlees? Dan zie je na een tijd in dat je eigenlijk ook geen of minder zuivel zou moeten eten. Dat creëert een duurzaam sneeuwbaleffect. “Je kijkt rond en je begint je af te vragen wat dit voor drankje is”, zegt Eyskoot terwijl ze naar het gemberbiertje op tafel van het Amsterdamse hotel Zoku wijst. “Dan kijk je verder. Wat smeer ik eigenlijk op mijn huid, wat stop ik in mijn mond, wat vind ik eigenlijk van vliegen?”

De kunst is om hier evenwicht in proberen te vinden en geen perfectie na te streven, vindt Eyskoot. “We moeten oké zijn met ‘het goed’ doen. Niet perfect.” Eyskoot vindt dat één van de belangrijkste boodschappen van haar boek. Maar wat wil dat eigenlijk zeggen? Het ‘goed doen’?

Is het je eigen keuze om mensen uit te buiten?

Marieke Eyskoot is expert in duurzame mode en lifestyle. Beeld: Melody Lieftink
Kritisch en alert blijven is cruciaal als het om duurzame keuzes gaat. We worden dagelijks gebombardeerd met reclames. Winkels staan vol spullen en we laten ons allemaal af en toe verleiden door promoties als ‘twee halen, één betalen’, of een T-shirt van 5 euro. “Soms vergeten we dat wanneer we ergens voor betalen, we tegelijkertijd een boodschap aan de winkel of het merk geven: ‘ik vind het ongelofelijk goed wat je doet. Hier is mijn geld zodat je ermee door kan gaan’. Op deze manier steunen we een bepaalde ontwikkeling. Ik veronderstel dat de meeste mensen iets willen steunen waarbij mensen eerlijk worden behandeld. Dat iets goedkoop is wil niet zeggen dat het weinig kost, maar dat iemand anders dan jij de prijs betaalt.” De vraag is of er leed bij mag zitten. “Gelden bepaalde regels alleen voor ons en niet voor mensen die elf uur per dag onze kleren naaien? Mogen we dieren uitbuiten? Zou het eigenlijk een keuze mogen zijn om aan exploitatie van mensen of de aarde bij te dragen? Denk aan het verhaal van journalist Teun van de Keuken, die zichzelf aangaf als medeplichtige aan slavernij omdat hij dat door het consumeren van chocola in stand hield. Misschien moeten we ons allemaal aangeven bij de politie?”

Dat iets goedkoop is wil niet zeggen dat het weinig kost, maar dat iemand anders dan jij de prijs betaalt.

Duurzame keuzes draaien niet alleen om het kopen van biologische melk maar om de bijdrage aan een eerlijkere wereld. Het gaat om vrouwen- en dierenrechten en streven naar een betere wereld en niet om ons moreel goede gevoel. Duurzaamheid ziet Eyskoot dan ook niet als een hippe bezigheid. “Mensenrechten: is dat hip volgens jou?”, vraagt ze glimlachend.

Onze keuzes zijn één ding. Volgens Eyskoot is er daarnaast een duidelijke actie van de overheid nodig. “Het is onacceptabel dat we nog steeds producten kunnen kopen die op een oneerlijke manier worden geproduceerd. Het is toch raar dat er in de winkels spullen liggen die gemaakt zijn op een manier die we voor onszelf echt niet zouden accepteren. Daar moet snel een eind aan komen.”

Motor voor verandering

Eén ding is zeker: we zijn er nog niet, maar de duurzaamheidsbeweging zit niet stil. Afgelopen zaterdag gingen mensen in zes Nederlandse steden de straat op om schonere lucht te eisen. In april is in Groningen de aftrap gegeven voor plastic attacks in supermarkten. Steeds meer Nederlanders kopen fairtrade producten. Volgens Eyskoot is de verandering  gaande. “Ik zie het in de manier waarop we met eten, kleding, vliegen, Zwarte Piet en #metoo omgaan. Als ik kijk naar gesprekken die we nu hebben – die voerden we een aantal jaren geleden niet. We maken wel degelijk stappen. We staan kritisch tegenover consumptie en we bedenken alternatieven zoals ruilen, delen en repareren. We zijn ons ook bewuster van issues op het gebied van diversiteit, feminisme, gelijke behandeling – ook een belangrijk onderdeel van een duurzame samenleving. Daar moet nog veel gebeuren, maar het is in beweging. Soms zien we niet dat we vooruitgang boeken omdat we er te dichtbij zitten.”

Soms denk je: ‘ik moet al zo veel’, maar als je het omdraait is het tegelijkertijd: ‘ik kan al zo veel!’

Volgens Eyskoot onderschatten we vaak de impact die we kunnen hebben op de duurzame verandering. Niet alleen tijdens het inkopen maar ook in dagelijkse contacten met mensen. “Denk maar aan dat ene gesprek met een goede vriendin of een onbekende in de trein dat de loop van je leven heeft veranderd. We kunnen veel meer dan we denken. Door onszelf vragen te stellen en daardoor andere keuzes te maken, kunnen we de ontwikkelingen wel degelijk een andere kant opsturen. Soms denk je: ‘ik moet al zo veel’, maar als je het omdraait is het tegelijkertijd: ‘ik kan al zo veel!’

De paradox van duurzaam geluk

Het ABC van dierenleed in jouw kledingkast

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons