Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Wie is er nog tegen de transitie van fossiele naar duurzame energie? Ook fossiele reus Shell is tegenwoordig vóór, en draagt dat enthousiast uit. En zo kon Marjan van Loon, president-commissaris Shell Nederland, een van de hoofdsprekers zijn op het Nationaal Sustainability Congres afgelopen donderdag.
Aan de gang met de energietransitie
Onder leiding van sociaal ondernemer Talitha Muusse ging Van Loon donderdag in gebouw 1931 in Den Bosch in gesprek met duurzaamheidsadviseur Jan Paul van Soest. Haar agenda die ze anderhalf jaar geleden van topman Ben van Beurden meekreeg, zo zei ze, is ‘aan de gang te gaan’ met de energietransitie, ‘omdat wij als Shell het verschil kunnen maken’. “We weten nog niet precies welke richting het op gaat, maar in die anderhalf jaar is er al veel bereikt.” Wat dan precies, wilde Van Soest weten. “We hebben meegeholpen aan de energietransitie en we zijn intern aan het leren om ons voor te bereiden op het Energieakkoord 2.0. Onze plannen met wind op zee willen we opschalen.” Hoewel Shell investeert in windmolens op zee, blijft het vrolijk olie oppompen, en boort het zelfs weer naar olie op de Noordpool – zo merkten Van Soest en Muusse op. “Betekent dat niet dat je opwarming van de aarde met 3 of 4 graden accepteert?” ‘Wij onderschrijven de klimaatdoelen van Parijs.” “Maar moet je dan niet”, zo ging Van Soest verder, “een energiepakket aanbieden dat binnen de tweegraden-grens blijft?”
“Op welke datum stopt Shell met de olie-exploitatie?
Van Loon gaf toe dat Shell nog ‘kan versnellen’. “Maar dan moeten burgers, aandeelhouders, belastingbetalers wel aan die versnelling bij willen dragen.” Als voorbeeld gaf ze een nieuw initiatief waarmee zakelijke gebruikers van de Shell tankpas hun CO2-uitstoot kunnen compenseren. “We moeten naar nieuwe producten en nieuwe businessmodellen. Het Energieakkoord 2.0 wordt erg belangrijk. Het gaat geld kosten, maar wel heel veel banen opleveren.”
Van Soest en Muusse waren nog niet overtuigd. Muusse: “Op welke datum stopt Shell dan met de olie-exploitatie?” Van Loon omzeilde de vraag met een betoog over het belang van gas als vervanging voor kolen, die buiten Nederland nog een grote rol in energieproductie spelen.
Van Soest en Muusse waren nog niet overtuigd. Muusse: “Op welke datum stopt Shell dan met de olie-exploitatie?” Van Loon omzeilde de vraag met een betoog over het belang van gas als vervanging voor kolen, die buiten Nederland nog een grote rol in energieproductie spelen.
Elektrodenbedrijf
En zo bleef het pingpongen tussen de Shell-directeur en haar gespreksgenoten. Shell is niet de ergste fossiele energieleverancier, constateerde auteur van De Twijfelbrigade Van Soest, en het erkende veel eerder dan concurrent Exxon Mobil de realiteit van door de mens veroorzaakte opwarming. Maar het zou leidend moeten worden in plaats van volgend, en de omslag moeten maken van een ‘moleculenbedrijf’ naar een ‘elektrodenbedrijf’. Juist op basis van opgebouwde expertise. “Shell heeft kennis van bodemprocessen en zou zich op aardwarmte kunnen storten. En de buizen waardoor nu nog olie stroomt, zouden in de toekomst waterstof kunnen transporteren. En het zou in plaats van ‘minder schadelijk’ juist een positieve klimaatdoelstelling moeten hebbeb.
Voor Van Loon is Nederland de proeftuin voor verduurzaming. “Het moet op nationaal niveau gebeuren, samen met andere partijen. Drie jaar geleden hebben we geconstateerd dat een wereldwijde CO2-prijs er niet gaat komen. Ik krijg heel veel vrijheid om in Nederland aan de gang te gaan. En ik heb geregeld town hall meetings over de energietransitie in onze fabrieken in Pernis en Moerdijk bijvoorbeeld waarbij mensen zeggen: ‘Hier kan ik morgen mee aan de slag’. Shell Nederland kan de duwer en katalysator worden voor Shell Internationaal.”
Voor Van Loon is Nederland de proeftuin voor verduurzaming. “Het moet op nationaal niveau gebeuren, samen met andere partijen. Drie jaar geleden hebben we geconstateerd dat een wereldwijde CO2-prijs er niet gaat komen. Ik krijg heel veel vrijheid om in Nederland aan de gang te gaan. En ik heb geregeld town hall meetings over de energietransitie in onze fabrieken in Pernis en Moerdijk bijvoorbeeld waarbij mensen zeggen: ‘Hier kan ik morgen mee aan de slag’. Shell Nederland kan de duwer en katalysator worden voor Shell Internationaal.”
“Ik heb nog geen enkel elektronicabedrijf horen zeggen dat ze nog maar de helft van hun producten gaan maken
Voor de aanwezige (MVO-)managers in Den Bosch waren de toezeggingen van Van Loon te vrijblijvend en te vaag. Het businessmodel van Shell blijft (voorlopig?) zo veel mogelijk olie en gas oppompen en verkopen en dat staat op gespannen voet met de energietransitie.
Er zijn echt andere businessmodellen nodig voor een duurzame economie, betoogde Fairphone CEO Bas van Abel even later. Over zijn eigen branche: “Bedrijven zeggen vergroening na te streven, maar ik heb nog geen enkel elektronicabedrijf horen zeggen dat ze nog maar de helft van hun producten gaan maken. Het zou pas echt impact hebben als je fors minder gaat verkopen. Met alles wat je creëert, richt je ook weer schade aan. Je moet dus minder winst willen maken.”
Zijn oproep om ‘als mens’ beslissingen te nemen, kreeg veel bijval uit de zaal. “We moeten zaken niet meer als consument, investeerder, leverancier benaderen, maar als mens die zich om de aarde en haar bewoners bekommert. Toen Tim Cook vier jaar geleden aankondigde dat Apple duurzaamheid voortaan hoog in het vaandel zou schrijven, ging de koers van het aandeel Apple prompt omlaag. Het zijn onze pensioenfondsen die nog steeds zwaar investeren in de fossiele industrie om de waarde van onze pensioenen overeind te houden. We zijn er zelf bij!”
Er zijn echt andere businessmodellen nodig voor een duurzame economie, betoogde Fairphone CEO Bas van Abel even later. Over zijn eigen branche: “Bedrijven zeggen vergroening na te streven, maar ik heb nog geen enkel elektronicabedrijf horen zeggen dat ze nog maar de helft van hun producten gaan maken. Het zou pas echt impact hebben als je fors minder gaat verkopen. Met alles wat je creëert, richt je ook weer schade aan. Je moet dus minder winst willen maken.”
Zijn oproep om ‘als mens’ beslissingen te nemen, kreeg veel bijval uit de zaal. “We moeten zaken niet meer als consument, investeerder, leverancier benaderen, maar als mens die zich om de aarde en haar bewoners bekommert. Toen Tim Cook vier jaar geleden aankondigde dat Apple duurzaamheid voortaan hoog in het vaandel zou schrijven, ging de koers van het aandeel Apple prompt omlaag. Het zijn onze pensioenfondsen die nog steeds zwaar investeren in de fossiele industrie om de waarde van onze pensioenen overeind te houden. We zijn er zelf bij!”
