Achtergrond

Slag om Mosul: gebaseerd op een waargebeurd verhaal

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De volle maan beschijnt de donkere heuvels van het platteland ten oosten van Mosul. Het is bijna middernacht. Op een kleine Peshmerga-basis bij de frontlinie proberen sommige strijders nog wat te slapen. Een deel doet dat binnen, anderen liggen buiten. Ze slapen door als 100 meter verder konvooien met gepantserde jeeps, trucks en tanks in grote stofwolken richting de voorste linies rijden. ‘Fuck IS’ roept een Koerdische Peshmerga-strijder vanachter het stuur, zijn hoofd ver uit het raam. 

Tegen vijf uur is iedereen klaar wakker. De zon kruipt langzaam tevoorschijn. Explosies klinken in de verte. Hier hebben de Peshmerga twee jaar op gewacht. Eindelijk is de grote operatie om Mosul van IS te verlossen, begonnen. Ook de laatste strijders springen in hun jeeps of pick-uptrucks en rijden naar de voorste linie.

Die linie ligt zo’n 25 a 30 kilometer van de stadsgrenzen van Mosul. Tot aan Mosul liggen dorpen die IS twee jaar geleden veroverde en waar nu de Peshmerga de boel schoon gaan vegen.

Al wekt de operatie bij het eerste dorp de indruk dat de Koerdische bezem er al doorheen is geweest. Hier mag de pers meekijken en dus moeten er voor het oog van de camera geen zaken ernstig misgaan. Er staan ook opvallend veel strijders klaar voor zo’n klein dorp. Machtsvertoon. Ze blijven rechtop staan, binnen bereik van eventuele sluipschutters. Tenzij die er helemaal niet meer zitten.  Tanks op een heuveltje schieten op onduidelijke doelwitten. De camera’s van de wereldpers zoomen in. Spektakel.

De Peshmerga aan dit front zijn allemaal mannen. Er is één pick-up met vrouwelijke Peshmerga. Die zijn er meer als blikvanger van de camera’s, dan dat ze vandaag een rol hebben in de aanval.

Speciale troepen rijden na een uur voorzichtig het dorp in. Er klinken twee zware explosies. Zwarte rook stijgt op. Ambulances, de bezemwagens van elk militair konvooi, gaan naar voren. Ze rijden daarna met zwaailichten aan weg. Enkele gewonden zouden er zijn, maar we mogen hen niet zien.

Misschien wordt vooral nagespeeld, zoals het is gegaan, toen IS hier eerder werd verdreven

Spreekwoordelijk is de waarheid in elke oorlog het eerste slachtoffer. Maar ik twijfel zelfs aan deze slachtoffers. De ambulances zouden ook decorstukken kunnen zijn in de ‘goed nieuwsshow’, die zo een realistischer tintje krijgt. Een hard bewijs heb ik (nog) niet, maar ik vind het nog veel meer tegen de journalistiek ingaan om wat hier gebeurt klakkeloos als waar aan te nemen. Misschien wordt vooral nagespeeld, zoals het is gegaan, toen IS hier eerder werd verdreven. Want ook dat blijft vaag. In het dorp is geen beweging van IS te zien.

De voorstelling is mede mogelijk gemaakt door het Pentagon, berucht vanwege een speciale pr-afdeling, die zich bezighoudt met enscenering. De Amerikanen hebben hier uiteraard een dikke vinger in de pap. Zij betalen salarissen van de Peshmerga, leveren wapens en laten vanuit straaljagers hun bommen vallen. Zoals IS flink inzet op propaganda, zo kan de vijand van IS dat ook. Met heel veel een klein doelwit naderen (boodschap: we hebben mensen zat). Doen alsof je opmars snel gaat (boodschap: ga maar vast weg). Doen alsof je onverschrokken bent. We hebben het allemaal ook al van IS gezien.

Al blijft dit uiteraard een serieus oorlogsgebied. Waar je ook nooit weet of IS niet met grotere raketten, vanuit de dorpen verderop juist op deze plek gaat mikken. Misschien juist wel omdat ze weten dat er veel pers is. IS zet ook bomauto’s en zelfs bom-drones in. En dan zijn hier ook nog Amerikaanse troepen als doelwit. Ze zijn gemixt met de Koerden. Er zijn o.a. forward air-controllers, die vanaf de grond aanwijzingen geven aan de straaljagers. Ik kom een Amerikaan tegen als ik een kleine Peshmerga-stelling op een heuveltje binnenloop. Zijn ergernis, als ik mijn camera op hem richt, lijkt niet gespeeld. Hij duikt gauw weg in een soort hut verstevigd met zandzakken, met daarnaast een Humvee-jeep. ‘Eric’ staat groot op de zijkant gespoten.

De stad Mosul wordt een ingewikkelder gevecht. Maar de eerste media-slag is binnen. 

Aan het eind van de dag claimen de Koerden dat ze 40 vierkante kilometer op IS hebben veroverd. De persberichten lijken al voor de aanval te zijn geschreven. Niemand weet hoeveel dorpen eigenlijk al zo’n beetje in hun handen waren. Dat kan ook makkelijk geheim blijven. IS meldt dergelijk terreinverlies niet. Dat schaamt zich al genoeg dat het kalifaat krimpt als een zijden overhemd dat op 90 graden is gewassen.

Het is niet onlogisch als IS besluit veel dorpen makkelijker op te geven en zich terug te trekken in Mosul. Ten eerste kunnen ze zonder hier aanwezig te zijn, nog steeds slachtoffers maken. Ze hebben ter afscheid overal boobytraps achtergelaten.

De stad Mosul wordt een ingewikkelder gevecht. Maar de eerste media-slag is binnen. Jammer dat de persberichten niet melden: ‘deze aanval is gebaseerd op een waargebeurd verhaal’.

Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds. In het kader van het OneWorld project ‘Nederland in Oorlog’.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons