Achtergrond

“Geef Mosul haar corridor en red de stad”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Weer rijdt een ambulance met loeiende sirenes over de ringweg langs mijn appartement, schrijft Judit Neurink. "Weer denk ik: de hoeveelste is dat van vandaag, en hoeveel burgers zijn er nu weer omgekomen?" 

Dagelijks worden gewonden van het slagveld in West-Mosul naar ziekenhuizen in mijn woonplaats Erbil overgebracht, nadat ze bij de eerstehulpposten ter plaatse zijn gestabiliseerd.

Het westen van Iraks tweede stad ligt inmiddels grotendeels in puin, en in de strijd tegen de islamitische terreurgroep ISIS zijn al honderden doden gevallen. Vaak burgers, die bijeengedreven werden in gebouwen vanwaar ISIS-scherpschutters het Iraakse leger onder schot namen. Vorige maand kwamen in een pand honderden burgers om toen de coalitie deze uitlokking van ISIS met bommen beantwoordde. Mogelijk was de aanval extra dodelijk, doordat de terreurgroep zelf explosieven bij of in het pand had geplaatst.

Honderden mensen zijn doodgeschoten omdat ze probeerden te vluchten; ontheemden uit West-Mosul vertelden me over dode vrouwen en kinderen die ze langs de weg hadden zien liggen. Als afschrikwekkend voorbeeld heeft ISIS tientallen lijken van ‘betrapte’ vluchtelingen aan lantarenpalen gehangen.

Oorlog is lelijk, maar wat ISIS uitspookt slaat alles. En dat komt niet alleen doordat ze iedereen die niet haar zijde kiest als ongelovig ziet, en dus als de vijand. Belangrijker is dat de groep in Mosul totaal klem zit, omdat alle uitwegen zijn afgesloten – en dat burgers bovendien door de Iraakse regering zijn opgeroepen vooral thuis te blijven om problemen met de opvang te voorkomen.

Oorlog is lelijk, maar wat ISIS uitspookt slaat alles

Het is een werkelijkheid die weinig aandacht heeft gekregen in de media, toen de wereld over de Amerikanen en Irakezen heen viel vanwege het grote aantal burgerdoden in Mosul.

Toen de slag om Mosul werd gepland, was er sprake van een corridor waardoor ISIS-strijders de aftocht zouden kunnen blazen – net als eerder in Falluja, Ramadi en Tikrit was gebeurd. Daar werd die vluchtweg ook door burgers gebruikt, wat tot acute problemen leidde, met kampen die nog niet gereed waren en burgers die onder de brandende zon in de woestijn moesten bivakkeren.

Die corridor is in de militaire plannen voor Mosul op het laatste moment geschrapt, vermoedelijk omdat Iran al die strijders niet in Syrië wilde hebben. Ze moesten allemaal in Mosul omkomen, was het scenario. Maar wat op papier simpel lijkt, is in werkelijkheid veel ingewikkelder. Want doordat de strijders geen uitweg hebben, zitten ze hier vast, en veel van hen zijn gehard in de strijd in Afghanistan en Tsjetsjenië. Bovendien gooien ze alle trukendozen open: dood gaan ze toch, dus dan liefst met zoveel mogelijk schade voor de tegenstander.

Dood gaan ze toch, dus dan liefst met zoveel mogelijk schade voor de tegenstander

Ook burgers kunnen geen kant op. Ze zitten in dichtbevolkte, oude wijken van Mosul, waar smalle straten de gevechten bemoeilijken, vrijwel geen huis meer onbeschadigd is en ISIS hen gebruikt als menselijk schild. Een corridor zou burgers een uitweg bieden, zelfs al zou dat betekenen dat nog eens vele duizenden onderdak moeten krijgen in al overbevolkte kampen.

Nu de strijd zich al weken voortsleept, wordt duidelijk hoe verkeerd de beslissing was om de corridor te schrappen. Een dichtbevolkt, historisch stadscentrum is een belazerde plek om gemotiveerde guerrillastrijders een kopje kleiner te maken. Pak ze erbuiten, tijdens hun vlucht naar Syrië bijvoorbeeld.

Geen corridor betekent bovendien niet, dat ISIS elders niet actief is: er zijn nog steeds bomaanslagen in Bagdad, en strijders infiltreren weer in het bevrijde Tikrit.

In plaats toe te kijken en bijna pro-forma te protesteren tegen de vele burgerdoden in Mosul, zou de wereld zich sterk moeten maken om alsnog een corridor te openen. Niet alleen omdat burgers recht hebben op bescherming, maar ook omdat de meest wrede ISIS-strijders dan de aftocht blazen, en de stad eerder en met minder schade kan worden bevrijd.

Hoofdfoto: Wikimedia Commons, Mstyslav Chernov

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons