Je kunt berekenen hoe groot de kans is dat een land getroffen wordt door een natuurramp, maar dan weet je nog niet hoeveel risico jij als bewoner van dat land loopt. Het maakt namelijk een wereld van verschil of jij in Nederland of in Bangladesh woont. De kans op een overstroming is er ongeveer even groot, maar door haar rijkdom is Nederland veel beter in staat maatregelen te nemen om een overstroming te voorkomen.
Dit probleem nam The Guardian deze week onder de loep in haar ontwikkelingsblog aan de hand van de wereld risico index, een rapport van de Verenigde Naties. Het rapport houdt rekening met die ongelijkheid door voor elk land niet alleen de kans op een natuurramp te berekenen, maar ook hoe goed een land voorbereid is op het voorkomen van of omgaan met een natuurramp. Factoren als de staat van gezondheidszorg en de kwaliteit van de huizen worden zo meegenomen in de uiteindelijke risicoscore.
Opvallend is dat de meest gevaarlijke landen allemaal rond gebieden in Oceanië, Zuidoost-Azië of Midden-Amerika liggen. Rampen komen er heel vaak voor en veel landen zijn relatief slecht uitgerust om daar mee om te gaan. Kijk je naar het aantal mensen dat mogelijk het slachtoffer van een natuurramp kan worden, dan staat Afrika bovenaan de lijst door het effect van aanhoudende droogte op de voedselzekerheid.
Deze observaties haalde The Guardian nog meer uit het rapport:
1. Eilanden lopen het meeste gevaar
Eilanden zijn vaak extra kwetsbaar door hun ligging op zee. Als ze klein van formaat zijn, kan een enkele storm al veel schade aan kan richten. Op de eilandstaat Vanuatu, voor de kust van Australië, loopt een derde van de bevolking elk jaar risico slachtoffer te worden van een natuurramp. Dat zijn zo’n 95,000 mensen. Daarbij komen rampen er ook vaak voor: vorig jaar werd het eiland binnen enkele weken achtereenvolgens getroffen door een aardbeving, een cycloon en een volkaanuitbarsting.
Eerder maakte OneWorld deze longread over hoe mensen op de Filippijnen omgaan met zwaar weer. Typhonen komen er als gevolg van klimaatverandering steeks vaker voor.
Ook Japan en de Filippijnen zijn relatief kwetsbaar. Ze hebben vaak te maken met zwaar weer en liggen op een breuklijn, waardoor aardbevingen en vulkaanuitbarstingen vaak voorkomen. Eilanden die op een beschutte plekken liggen, zijn weer een stuk minder gevaarlijk: Barbados, de Seychellen en Cyprus scoren allemaal heel laag.
2. Japan investeert
Japan is het enige hoogontwikkelde land dat meer dan 10 procent kans heeft op een natuurramp, dat blijkt uit het rapport. Maar omdat Japan veel geld investeert in haar verdediging tegen rampen, valt het risico op veel schade mee. Toch kan het voorkomen dat het een ramp het land verrast, waarschuwt het rapport. In 2011 veroorzaakte een zware aardbeving een tsunami, wat een ramp met kerncentrale als gevolg had: 15.000 mensen kwamen om het leven.
3. Qatar is het veiligste land op aarde
Al sinds 1900 heeft er geen enkele natuurramp in Qatar plaatsgevonden. Dat dankt het land aan haar ligging, ver weg van de plekken waar rampen veel voorkomen.
4. In Afrika dreigt de droogte
In het zuiden en oosten van Afrika hebben landen last van extreme droogte als gevolg van El Nino, een weersomstandigheid die de regenval rond de wereld beïnvloedt. Meer dan 36 miljoen mensen zouden honger lijden. Van de landen beneden de Sahara valt maar 11 procent in de categorie met het laagste risico, vergeleken met 70 procent in Europa.
5. De index kan de toekomst niet voorspellen
In het rapport staat ook dat de kansberekeningen op rampen niet hetzelfde zijn als een ramp ook echt voorspellen. Zo staat Nepal op plek 138 in de index, maar vielen er meer dan 8.000 doden bij een zware aardbeving vorig jaar.
