Werk je niet voor een ideële organisatie en je hebt ook geen felbegeerde baan als duurzaamheidsmanager bij een bedrijf? Ook bij doorsnee bedrijven kun je de strijd tegen internationale ongelijkheid aangaan, bijvoorbeeld als lid van de Ondernemingsraad (OR). FNV Bondgenoten organiseerde vrijdag 2 november een studiemiddag over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), specifiek voor OR-leden.
De zaal is goed gevuld, met vooral vakbondsmannen. Een van hen vraagt: “Mijn bedrijf heeft veel taken uitbesteed aan onderaannemers, wat kan een OR daarmee?” Het is voor hem nieuw dat bedrijven ook verantwoordelijkheid dragen voor eventuele misstanden lager in de keten. Misschien niet juridisch, maar wel maatschappelijk.
“De ondernemingsraad kan bijvoorbeeld vragen stellen als een bedrijf besluit de productie te verplaatsen naar lagelonenlanden,” aldus Mariëtte van Huijstee, die is uitgenodigd om deze middag iets te vertellen namens haar werkgever SOMO, een stichting die onderzoek doet naar Multinationale Ondernemingen. “Bedrijven zijn bij belangrijke beslissingen verplicht zich vooraf te verdiepen in de mogelijke gevolgen voor werknemers, of die nu in Nederland wonen of ver weg. Sla maar eens internationale richtlijnen erop na.”
Sjef Stoop van FNV Formaat: “Een OR kan MVO beleid initiëren, stimuleren, monitoren en controleren. Dat is belangrijk, want MVO heeft invloed op de reputatie, op de werksfeer en ook de kapitaalmarkt. Een CEO is misschien enthousiast na een lezing van een MVO-goeroe. De ondernemingsraad kan dan een rol spelen om goede voornemens in te bedden in de organisatie, zodat die ook blijven hangen als de CEO vertrekt.”
Een van de OR-leden die naar deze studiemiddag is gekomen, is Coen van Loon (50). Hij is in dienst van GMF Gouda – Goudsche Machinefabriek. “Ik kom wel eens als inspecteur bij Chinese en Indonesische bedrijfjes die machineonderdelen aan ons leveren. Ik zag ze daar rondlopen op slippers. Toen heb ik erop aangedrongen dat de werkgevers veiligheidschoenen met stalen neuzen zouden regelen. Dat is toen ook gebeurd, ja. Maar tot aan deze studiemiddag had ik nog nooit van de term Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen gehoord. Of ik me verder erin ga verdiepen? Ik zal eens informeren of daar vraag naar is.”
Michael Dekker is als werknemer van AkzoNobel internationaal kaderlid van de vakbond. Zijn ambitieniveau ligt hoger. “Ik probeer bruggen te slaan tussen Europese en Latijns Amerikaanse vakbondsleden die nog niet georganiseerd zijn, om binnen de OR een eigen iMVO commissie op te richten. AkzoNobel doet er alles aan om in de Dow Jones Sustainability Index te komen, maar ik denk dat er evengoed nog veel te verbeteren valt.”
Tips voor OR-leden:
- Zorg dat je weet wat er speelt in de landen waar je leveranciers werken.
- Sla er eens internationale richtlijnen op na, zoals de OESO-richtlijnen, Ruggie’s guiding principles en ILO-arbeidsnormen.
- Choose your battle, zoek gemeenschappelijke belangen tussen de werkgever en de OR.
- Wees niet te verontwaardigd; hou je bij de feiten. Maak foto’s, zodat werkgever zelf kan zien wat er moet veranderen.
- Ga in gesprek met verschillende stakeholders, waaronder ook actiegroepen.
- Voorkom Greenwashing door goed te controleren wat het beleid oplevert.
- Vertrouw niet op slappe keurmerken, vaak geïnitieerd door bedrijven zelf.
- Maak iMVO serieus: zie toe op monitoring en verificatie.
- Meld echte misstanden bij het OESO meldpunt, dat ook bemiddeling aanbiedt.
- Bij het aantrekken van een nieuwe CEO of commissaris, kun je MVO-prestaties opnemen in het zoekprofiel.
Foto (cc)
