Achtergrond

Moyee Coffee gaat samenwerken met WakaWaka

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Maar dat was niet het enige doel. Vlak voor vertrek bezocht ik in Haarlem Merijn en Karianne van WakaWaka. Die lampen en telefoonopladers op zonne-energie zijn al op veel plekken ter wereld te vinden, maar nog niet in Ethiopië. Terwijl het elektriciteitsnet daar nou niet bepaald uitblinkt in betrouwbaarheid en beschikbaarheid. Zon daarentegen, is er in overvloed.

Moyee’s samenwerking met kleine koffieboeren is een mooie kans om in het klein te bekijken wat zonne-energie kan betekenen voor de miljoenen boeren in Ethiopië. Zonne-energie kan een geweldige hulp zijn voor boeren: naast een kostenbesparing, brengt het ze licht in de avonduren voor het huiswerk van de kinderen en hun cursus over landbouwtechnieken; ze kunnen hun telefoon opladen – waarop wij vervolgens weer enquêtes kunnen uitvoeren en klantvragen kunnen sms-en.

Maar zowel Moyee Coffee als Wakawaka geloven in trade over aid, dus we zijn op zoek naar een duurzaam systeem waarin onderlinge handel in plaats van donatie ervoor zorgt dat boeren erop vooruitgaan. En dus willen we testen of zonne-energie kan concurreren met hun huidige energievoorziening. Wat zijn ze nu kwijt aan verlichting? Hebben ze een generator? Betalen ze in het dorp voor het opladen van hun telefoon? Kopen ze batterijen voor een zaklamp? Veel belangrijke vragen, die ik voorlegde aan onze boeren. Met een WakaWaka in de tas, om te laten zien hoe het werkt en te testen wat ze het waard vinden.

Bihonegn gaf aan het ons te vertrouwen hem een goede prijs te noemen – die zou hij dan wel betalen.

Neem Bihonegn, een koffieboer van 55 jaar met 6 kinderen. In zijn lemen hut met golfplaten dak heeft hij natuurlijk geen elektra, dus ’s avonds na zessen zie je al snel geen hand voor ogen. Nu heeft hij een simpele lamp die werkt op 3 penlites. Dat blijkt hem per jaar omgerekend 25 euro te kosten, de kosten voor de lamp zelf die het vaak maar een jaartje volhoudt meegerekend. Dat is een hoop geld voor iemand die met zijn koffie niet meer dan 300 euro per jaar verdient.

Met goede moed ging ik met mijn Ethiopische collega Gashaw – die met Bihonegn in het Amhaars kan praten – terug naar deze vriendelijke boer om te vragen hoeveel hij wilde betalen voor een WakaWaka Light. In de veronderstelling dat hij zijn boerenslimheid zou gebruiken om een voor hem goede prijs uit de onderhandeling te krijgen. Dat liep anders: Bihonegn gaf aan het ons te vertrouwen hem een goede prijs te noemen – die zou hij dan wel betalen. Immers, als wij hem vertellen dat de Wakawaka goed voor hem is, dan zal dat wel, toch? Wat te doen als iemand zijn lot zo in je handen legt? Voor nu losten wij het op door dit testexemplaar voor 300 birr (13 euro, of zo’n 5 kilo groene bonen) aan hem te verkopen – dat heeft hij in ieder geval snel terugverdiend.

Andere, jongere boeren bleken meer bereid te onderhandelen. Daaruit bleek echter dat de waarde die zij aan de Wakawaka toekennen, nog niet in verhouding staat tot de waarde en het bedrag dat zij kunnen besparen. Van WakaWaka in Rwanda weten we dat boeren zo’n bedrag ook niet in een keer kunnen ophoesten. Daar werken ze met een pay-as-you-go model: een wekelijkse mobiele betaling die het apparaat activeert. De betaling ligt net iets lager dan het bedrag dat de boer nu aan kerosine of batterijen uitgeeft. Bijvoorbeeld: boer Bihonegn betaalt wekelijks 50 eurocent voor batterijen. Als we daar de betaling op baseren voor zijn Wakawaka, is hij op korte termijn niks extra kwijt en op lange termijn – na afbetaling – veel goedkoper uit. En veel belangrijker: zijn gezin is verzekerd van licht in de avonduren!

We weten dus zeker dat zonne-energie kleine boeren in Ethiopië kan helpen en ze binnen 1 à 2 jaar een besparing oplevert. Bovendien is een start in de oogstperiode het ideale moment: dan hebben de boeren cash – dat kunnen ze beter direct investeren in zonne-energie dan dat ze hun zo geliefde honingwijn gaan drinken… Dat inzicht in het eigen huishoudboekje is er bijna niet, dus er is voor Moyee en WakaWaka nog werk aan de winkel voordat zonne-energie op grote schaal kan worden verspreid onder de Ethiopische boeren. Wordt vervolgd! 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons