Op de Filipijnen zijn westerse bedrijven helemaal niet zo netjes als ze doen overkomen, meent Loretta Ann ‘Etta’ Rosales (74), een actviste op leeftijd. Ze is de voorzitter van het Comité voor Mensenrechten in de Filipijnen. Afgelopen week bezocht ze de Conference on Human Rights and Business in Amsterdam.
Botsende belangen
Volgens Rosales moeten veel westerse bedrijven op de Filipijnen hun omgang met de mensen in het land verbeteren. Als voorbeeld noemt ze Glencore, een grote onderneming die onder meer investeert in mijnen op de Filipijnen. Voor de mijn in Tampakan, op het eiland Mindanao, is werk gepland dat de leefsituatie van de omwonenden in gevaar brengt. Zo zou onder meer het water erg vervuild worden. Ze wordt fel: “Hoe kun je überhaupt nog overwegen door te gaan als je weet dat het zo schadelijk is voor de mensen en voor de biodiversiteit? Het is een van de grootste tegenstellingen in het leven: jullie ontwikkelingsorganisaties en jullie financierende instellingen komen naar ons toe, maken ons bekwaam, bevoegd en bewust over onze rechten, de mensenrechten. Vervolgens komen jullie transnationale bedrijven met jullie grote investeringen en schenden jullie diezelfde mensenrechten. Nou, dat botst.”
Motivatie
Haar bevlogenheid om te strijden voor mensenrechten stamt uit de tijd dat Ferdinand Marcos president was. Veertien jaar onderdrukking, corruptie en geweld. “Een slachtoffer van marteling, zo word ik vaak genoemd." Maar ze is veel meer dan dat. "Post-Marcos kreeg ik de kans om in het Filipijnse congres te zitten en me te bemoeien met het formuleren van wetten. Wetten omtrent mensenrechten. Wetten waarvan ik vond dat ze aangenomen moesten worden, gebaseerd op mijn eigen ervaringen als activist in strijd tegen het dictatorschap. En als slachtoffer van de staat van beleg.” Het onderwerp is zwaar, toch begint ze te glimlachen. “Weet je wat pas leuk is? Een aantal wetten is niet in mijn tijd aangenomen, maar dat zal nu wel gebeuren.”
Positieve verschuiving
De praktijk dat mensenrechten overal moeten gelden, laat op de Filipijnen nog op zich wachten. “Redelijk laat realiseerden we ons dat het niet alleen gaat om schendingen van politieke rechten en burgerrechten – zoals moord, geen eerlijk proces of privacyschending – maar dat ook sociale en economische rechten worden geschonden. Bedrijven vervuilen bijvoorbeeld drinkwater of pikken land in. Zo schenden ze de mensenrechten van de lokale bevolking, want die heeft schoon water en akkers nodig om te leven. In 1993 werd deze onderlinge samenhang met het bedrijfsleven erg duidelijk. Sindsdien is er een positieve verschuiving en houden bedrijven steeds meer rekening met mensenrechten. Maar nog lang niet genoeg.”
De activiste van bijna 75 blijft zich inzetten voor mensenrechten. “Uiteindelijk zijn we allemaal onderdeel van deze global village en hebben we elkaar nodig.”
De conferentie over Human Rights and Business werd georganiseerd door ICCO, CNV Internationaal, PwC en VBDO. Etta Rosales kwam op uitnodiging van ICCO naar Nederland. De foto werd gemaakt tijdens de conferentie door Maarten Schuth.
