Elke dag krijgt onze minister-president vele telefoontjes, maar staat hij er wel bij stil dat in zijn telefoon zogenaamde ‘bloedmineralen’ zijn verwerkt? MVO-Nederland nodigde Mark Rutte uit voor een werkbezoek bij Fairphone, waar hij een rondleiding kreeg op het kantoor van de sociale onderneming. OneWorld-reporter Belle de Jonge liep mee.
Het kantoor van Fairphone aan de Piet Heijnkade in Amsterdam ziet er modern uit. Een industrieel ogende inrichting met een aantal vintage meubelstukken. Onder de werknemers is een grote diversiteit aan nationaliteiten. Op tafel staat chocolade van Tony Chocolonely en water met komkommerschijfjes klaar. Mark Rutte is onder de indruk van het kantoor. “Wat een uitzicht!”, roept hij (op de IJhaven red.). “Jullie kantoor doet me denken aan het kantoor in de film ‘The Intern’ met Robert De Niro, die ik in het vliegtuig heb gezien.”
Zelf uit elkaar schroeven
Nadat hij is bijgepraat over Fairphone, wordt hij rondgeleid door het kantoor. De eerste stop is uitleg over het ontwerp. De Fairphone bestaat uit onderdelen die makkelijk te vervangen zijn en die de consument zelf uit elkaar kan schroeven. Zo gaat de telefoon lang mee en hoeft je niet om het jaar een nieuwe telefoon (inclusief bloedmineralen en kinderarbeid) te kopen. Rutte neemt de proef op de som en mag zelf ook een Fairphone uit elkaar schroeven.
Daarna loopt hij langs de andere afdelingen van het bedrijf en krijgt onder andere uitleg over de mineralen die in de telefoon zitten. Die mineralen worden ook wel bloedmineralen of conflictmineralen genoemd, omdat de mijnen in conflictgebieden liggen en er bij het winnen van mineralen zoals tin vaak sprake is van erbarmelijke arbeidsomstandigheden. Fairphone heeft veel contacten in Oost-Afrika met eigenaren van mijnen die de omstandigheden waaronder de mineralen worden gewonnen proberen te verbeteren.
Datzelfde geldt voor de fabrieken in China. Door de grote hoeveelheid kleine onderdeeltjes in de telefoon en grote aantallen producenten en leveranciers is het alleen moeilijk te achterhalen of alles op een ethisch verantwoorde en duurzame manier is verkregen.
Het maken van een eerlijke telefoon is een stapsgewijs proces. We werken hard, maar 100 procent eerlijk is de telefoon nog niet
Van een volledig 'eerlijke' telefoon kan dan ook nog niet worden gesproken, vertelt Tessa Wernink, mede-oprichter van Fairphone. Maar het maken van een eerlijke telefoon is volgens haar ook niet hun enige doel. “We willen een inspiratie zijn voor grote bedrijven, kennis delen en laten zien hoe het anders kan. Fairphone wil de verbinding tussen de consument en de producten sterker maken. Ons doel is om mensen te laten nadenken over de weg die hun telefoon (en andere producten) heeft afgelegd voordat zij hem in hun handen kregen. Hoe is de telefoon gemaakt, en met welke materialen? Via de consument willen wij druk uitoefenen op de gehele industrie. Als de consument gaat vragen om een eerlijk geproduceerde telefoon dan kan de Fairphone uiteindelijk geen uitzondering, maar de regel worden!”
Na zijn bezoek is Rutte zoals gebruikelijk enthousiast: “Supergaaf! Bedrijven hebben goud in handen als ze verduurzamen.” Hopelijk bedoelt hij dan wel maatschappelijk verantwoord verkregen goud.
