Duurzaam ondernemen in Marokko: ‘Een kwestie van mentaliteit’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

“Ik werk al twintig jaar in deze branche, maar de drie jaar die ik nu bij APM Terminals zit hebben mijn ogen geopend”, zegt Asid Mohammed Houbane, General Manager Humane Resources bij APM Terminals in Tanger, Marokko. Duurzaam ondernemen is in Marokko nog lang niet vanzelfsprekend.

Toch is dat is precies wat APM Terminals voor ogen heeft in haar bedrijfsvoering. Het Nederlandse bedrijf met ruim vijftig containerterminals wereldwijd investeert veel in duurzaamheid. “Het is vooral een kwestie van mentaliteit”, legt Houbane uit. “Duurzaamheid is niet iets wat Marokkanen van huis uit meekrijgen.” Het was dan ook een hele klus om die bewustwording te implementeren in Tanger. “Je moet het zien als een baby die van het begin af aan opgevoed moet worden”, zegt de HR manager. 

De motor van je auto niet onnodig laten draaien, computers en lichten uit aan het eind van de werkdag. Mensen staan er niet bij stil

Om dat voor elkaar te krijgen investeerde het bedrijf in intensieve personeelstrainingen. Zowel op het gebied van veiligheid als op het gebied van besparen. “De motor van je auto niet onnodig laten draaien, computers en lichten uit aan het eind van de werkdag. Mensen staan er niet bij stil”, volgens Houbane. “Maar laatst vertelde een werkneemster mij dat ze haar buren advies had gegeven. Ze wilden besparen op de elektriciteitsrekening. Dat vind ik fantastisch om te horen.” 

Hiërarchie
Ook het doorbreken van de hiërarchie kreeg veel aandacht. “Je baas ergens op aanspreken is in Marokko not done, maar wij vinden het veel belangrijker dat bijvoorbeeld veiligheidsmaatregelen door iedereen worden nageleefd. Om dat te kunnen bereiken moeten onze werknemers elkaar daarop kunnen aanspreken. Zelfs als het hun leidinggevende betreft.” Langzaam maar zeker begint het tot de mensen door te dringen. Houbane geeft het voorbeeld van een chef die zijn auto op een gevaarlijke plek had geparkeerd en daarop werd aangesproken door een van zijn ondergeschikten. “In eerste instantie gaf hij de werknemer een uitbrander, maar uiteindelijk verplaatste hij toch zijn auto. Acht jaar geleden was dat niet gebeurd.”

APM Terminals werkt in Marokko aan duurzaamheidWerken aan duurzaamheid op de werkvloer

APM Terminals richt zich niet alleen op eigen personeel maar ook op partners. “We werken zo veel mogelijk met kleine, lokale partijen zodat die kunnen groeien”, zegt Houbane. Maar daar wil het bedrijf wel wat voor terug. “We verwachten dat ook onze partners verantwoordelijk ondernemen. Bijvoorbeeld door hun personeel een eerlijk salaris uit te betalen en ze te verzekeren.” De eerste vraag die Houbane in de meeste gevallen krijgt is hoeveel dat gaat kosten. “Bedrijven zijn bang dat het ze meer kost dan dat het ze oplevert. Wij gaan dan met ze rond de tafel en maken samen een overzicht van de kosten en kijken naar wat haalbaar is”, zegt hij. “Dat is wennen voor veel bedrijven. In Marokko hebben partners van grote bedrijven in de meeste gevallen diens eisen maar te accepteren.”

Het bedrijf dat de beveiliging van ons terrein verzorgt vervangt momenteel haar hele wagenpark voor elektrische auto’s

“We realiseren ons dat onze partners niet altijd aan alle eisen kunnen voldoen. Maar het belangrijkste is dat we blijven pushen en zelf zo veel mogelijk het goede voorbeeld laten zien”, aldus Houbane. “Uiteindelijk moet het zich als een olievlek verspreiden.” Hoewel in eerste instantie huiverig voor de kosten, worden de meeste partners uiteindelijk ook enthousiast. “Het bedrijf dat de beveiliging van ons terrein verzorgt vervangt momenteel haar hele wagenpark voor elektrische auto’s. De eerste rijden hier”, verklaart Houbane trots. 

Bijenkasten
Het bedrijf probeert ook wat terug te doen voor de gemeenschap. Zo zijn er onlangs bijenkasten gekocht en in de omgeving weggezet. Lokale vrouwen maken de honing en verkopen die. Een deel van de opbrengst mogen ze houden. Toen enkele jaren geleden een vijfjarig kind werd aangereden en stierf, besloot APM Terminals gratis fluorescerende regenjassen uit te delen aan schoolgaande kinderen. Voor scholieren die ver van school wonen rijden er tegenwoordig schoolbusjes die grotendeels door APM Terminals worden gefinancierd. “Veel kinderen stoppen met school omdat de afstand er naartoe te groot is”, legt Houbane uit. 

Duurzaamheidslabel
APM Terminals is een van de zeventig bedrijven in Marokko met het label Duurzaam Ondernemen van de Confederatie Bedrijven in Marokko (CGEM). Said Sekkat staat aan het hoofd van de commissie die acht jaar geleden dit duurzaamheidslabel voor Marokkaanse bedrijven ontwikkelde. “Bedrijven die in aanmerking willen komen voor zo’n label, moeten voldoen aan verschillende eisen op het gebied van duurzaamheid”, vertelt hij. Die eisen zijn vastgelegd in een handvest wat bestaat uit negen verschillende onderdelen zoals mensenrechten, bescherming van het milieu, eerlijke concurrentie en sociale betrokkenheid. Sekkat ziet een toenemende interesse vanuit Marokkaanse bedrijven. “Duurzaam ondernemen wint aan populariteit, ook in Marokko”, aldus Sekkat. “Bedrijven zijn zich steeds meer bewust van hygiëne, veiligheid en het milieu. Ze willen bijdragen aan de aanpak van de klimaatverandering.” Behalve de plannen op het gebied van duurzame energie is er in Marokko geen landelijke strategie die duurzaam ondernemen aanmoedigt. “Het komt nu nog echt vanuit de bedrijven zelf.” 

Europese landen zoals Zweden, Noorwegen en Denemarken laten zich door ons model inspireren

Een bedrijf dat in aanmerking wil komen voor het duurzaamheidslabel meldt zich vrijwillig aan bij CGEM. Op basis van bedrijfsbezoeken, gesprekken met personeel en de controle van de bedrijfspapieren wordt bepaald wat er moet gebeuren om aan alle negen pijlers te voldoen. In sommige gevallen kunnen aanpassingen in een paar maanden worden gerealiseerd. Maar soms kost dat meer tijd. “Bijvoorbeeld als er complete systemen moeten worden vervangen.” 

Het aantal bedrijven dat een label aanvraagt neem gestaag toe, merkt Sekkat tot zijn genoegen. En ook vanuit het buitenland is er interesse. “Senegal, Tunesië en Beiroet tonen interesse in ons handvest”, vertelt hij, “Maar ook Europese landen zoals Zweden, Noorwegen en Denemarken laten zich door ons model inspireren.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons