Achtergrond

Duurzaam brood bakken in Caïro

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Zes jaar geleden verruilde Anne van Leeuwen Amsterdam voor Caïro, waar ze sinds drie jaar een duurzame bakkerij vanuit huis runt. Van Hollands oerbrood tot zuurdesem, Anne bezorgt haar broden op de fiets in de 20 miljoen zielen tellende metropool. Ze probeert zo duurzaam mogelijk te werken; een uitdaging in een land waar er geen vertaling voor dit woord bestaat. We zoeken haar op in haar minibakkerij.

Anne woont in Doqqi, een middenstandswijk in Caïro. We leerden elkaar bijna tien jaar geleden kennen in Damascus, waar we allebei een zomercursus Arabisch volgden. Anne studeerde toen antropologie en Arabisch. Ze besloot in 2011 te emigreren naar Caïro, waar ze tijdens haar studie al eens een half jaar verbleef. “Ik vond Caïro gelijk fantastisch. Het is een stad die nooit slaapt. Ik kan hier op de markt bijvoorbeeld middenin de nacht nog groente kopen als ik dat wil.” Anne streek hier neer in één van de meeste roerige periodes van het land. Ze maakte de nasleep van de revolutie, de regeringsperiode van de Moslimbroederschap en de staatsgreep mee. “Je beleeft het anders wanneer je er woont. Caïro is gigantisch, het zijn meestal kleine gebiedjes waar kort onrust en gevaar heerst en die kun je heel goed mijden. Daarnaast ben ik buitenlander. Dan heb je toch een andere positie.”

Klanten vinden het geweldig dat we met de fiets bezorgen. Het is persoonlijker

De oven piept, hij is voorverwarmd. Zes ronde broden staan klaar om gebakken te worden. De duurzame bakkerij die ze vanuit haar huis runt, begon als hobby naast haar baan als docent Nederlands. Bread & Butter is inmiddels uitgegroeid tot een kleine onderneming. “Ik bakte in Nederland al graag en toen ik naar Caïro vertrok nam ik wat bakspullen mee. Ik begon met taarten, maar in Caïro ontdekte ik het geheim van brood bakken. Het is magisch om met eenvoudige ingrediënten lekker brood te maken.”

Corruptie en taalvaardigheid

Vrienden stimuleren vrienden haar om haar brood te gaan verkopen. “Het Europese brood dat ik maak, bestaat hier niet. Brood is hier een massaproduct, er zit niet zoveel smaak aan.” Een huisgenoot zorgde voor Annes eerste opdracht: cateren voor een vijfdaagse workshop. “Door die opdracht had ik een budget waarmee ik spullen kon inslaan. Via via kreeg ik meer aanvragen: van expats tot Egyptenaren.” Anne wilde haar bedrijf in kleine stappen op bouwen. “Het kost tijd voor je de juiste taalvaardigheden hebt, de contacten en voldoende inzicht in de samenleving om een goed draaiende zaak op te zetten.” Ook moest ze zich verhouden tot de wijdverspreide corruptie en de wildgroei aan bureaucratie. “Daar liep ik bijvoorbeeld tegenaan toen ik mijn oven importeerde. Het heeft me wel wat extra gekost om die vanaf het vliegveld hier te krijgen.”

Anne bakt brood

Anne met collega Islam. Foto: Zoë Papaikonomou

Een van Bread & Butters trademarks is de bezorging per fiets. In Caïro is fietsen óf een vrijetijdsbesteding voor rijke Caïrenen, óf een praktisch vervoermiddel voor de lagere klassen. Met haar buitenlandse uiterlijk is Anne op de fiets een ongewone verschijning. “Mensen vinden het leuk, je krijgt voortdurend vrolijke, verbaasde blikken.” Islam Sabry, die sinds een jaar bij Anne in dienst is, beaamt dat. “We hebben natuurlijk ook een mooie, kleurrijke fiets. Die valt wel op in het Caïreense verkeer. En klanten vinden het geweldig dat we met de fiets bezorgen. Het is persoonlijker.”

Plastic tasjes

Anne en Islam hopen dat ze eraan bijdragen dat fietsen voor meer ondernemingen een manier van bezorgen wordt. Daarnaast probeert Anne ook op andere manieren duurzaam te werken. Ze gebruikt zoveel mogelijk lokale producten. Maar in een stad met 20 miljoen mensen waar je bij elke aankoop een plastic tasje krijgt, voelt het soms als een druppel op een gloeiende plaat. “In kleinere kring kunnen Egyptenaren onze manier van werken wel waarderen, maar Egypte is gewoon een heel arm land. Mensen hebben andere prioriteiten. Ze moeten overleven.” Islam vult aan dat ook restaurants en bedrijven niet met duurzaamheid bezig zijn. “Overal waar ik heb gewerkt, staat geld verdienen op de eerste plaats. Er wordt heel veel verspild.”

Egyptenaren vertrouwen hun overheid niet

“In Nederland heb je allerlei overheidscampagnes die duurzaamheid stimuleren; Egyptenaren zouden zoiets niet zo snel van hun regering aannemen,” legt Anne uit: Egyptenaren vertrouwen hun overheid niet. Toch geeft ze de moed niet op. “Onze vorm van werken wordt wel opgemerkt. De reden dat ik laatst te gast was bij het populaire Egyptische kookprogramma El Sit Ghalia is dat de makers het mooi vonden wat ik doe. Zij wilden mijn werkwijze als voorbeeld geven aan de vele jonge Egyptenaren die werkeloos zijn. Maar natuurlijk heb ik het als buitenlander wel makkelijker, er kleeft al snel een exotisch tintje aan alles wat ik doe.”

[[{“fid”:”53951″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Anne van Leeuwen in Egyptisch kookprogramma”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Anne van Leeuwen in Egyptisch kookprogramma”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Anne van Leeuwen in Egyptisch kookprogramma”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]

Live brood bakken bij een bekend kookprogramma op de Egyptische televisiede (vanaf 10de minuut).

De oven piept weer, de broden zijn klaar. Islam brengt er vijf weg op de fiets, de laatste is voor mij. Met een warm brood onder de arm neem ik afscheid van Anne. Hoe zal ik haar over een paar jaar aantreffen? “Misschien in een andere woning, maar Bread & Butter blijft voorlopig een bakkerij vanuit huis. Ik heb geen haast.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons