De nieuwe ranglijst van energiebedrijven kwam afgelopen december uit, op initiatief van verschillende milieuorganisaties en de Consumentenbond. Stijf onderaan de lijst staat de energiereus Essent. Deze noemt zich echter de grootste producent van groene stroom. Essent is het dan ook niet eens met de beoordeling. Wie heeft er nu gelijk?
Score Essent:
MensN.v.t.
MilieuTransparantieGreenwashing
Plaatjes
Om erachter te komen wat voor een bedrijf Essent is, klik dan op ‘het bedrijf’ onderaan hun website. Op die pagina staan zes titels met zes bijbehorende plaatjes die samen de identiteit van het bedrijf moeten uitbeelden. Boven de titel ‘profiel’ staat een foto van een stapel buizen. Boven ‘MVO’ (maatschappelijk verantwoord ondernemen) staat een plaatje van een stal, met daarin een boer met koeien, en op de achtergrond een Essent elektrische reclameauto. Bij de titel ‘opwekking’ staan windmolens, bij ‘biomassa’ een handvol houtsnippers. Bij de titel ‘elektrisch rijden’ staat weer een foto van de Essent elektrische reclameauto. Op het laatste plaatje bij ‘sponsoring’ staat een verhit publiek dat met groene vlaggen zwaait, fans van FC Groningen. Al met al, het bedrijf geeft een leuke en groene indruk van zichzelf. Laten we voor de zekerheid de zes titels en plaatjes nog even nalopen.
Essent: 1 van de big 5Essent levert gas, elektriciteit, warmte en energiediensten aan 2,5 miljoen consumenten en bedrijven in Nederland en België. Dat verklaart meteen de buizen uit het plaatje, want daardoor gaat gas en warmte. Essent behoort tot ‘big 5’ grootste energieleveranciers van Nederland. De jaaromzet van Essent als leveringsbedrijf was 6,3 miljard euro in 2013. Essent is onderdeel van de Duitse energiereus RWE , met meer dan 20 miljoen klanten in Europa. Eind 2013 werkten er 3.115 mensen bij Essent en RWE Generation, de productietak van RWE in Nederland. De omzet van Essent steeg in 2013 voor het derde jaar op rij door de aanwas van klanten en een koude winter in 2013.
Energieprojecten
In een 48 pagina’s tellend MVO-rapport beschrijft Essent op openhartige toon haar belevenissen met stakeholders, regelgeving, subsidies, bloedkolen, het Energieakkoord, protesten tegen de Eemshaven kolencentrale en duurzame energieprojecten. In het hoofdstuk ‘Klimaatbescherming’ vertelt Essent dat de opwekking van energie efficiënter en schoner moet, gemeten aan de gemiddelde CO2 uitstoot per geproduceerde MWh, maar die is omhoog gegaan. Essent vertelt daar niet bij dat ook de absolute CO2 uitstoot van het bedrijf alweer groter is geworden, dat volgt pas op de één na laatste inhoudspagina. Het rapport voldoet weliswaar de aan de GRI A+ voorwaarden wat betekent dat het rapport erg compleet is. Maar een referentie naar de stal met boer en koeien in het plaatje, die ontbreekt.
Uitleg bij categorieënMens = Arbeidsvoorwaarden bij de productie in lagelonenlanden
Milieu = Beperken van de uitstoot van broeikasgassen en milieuvervuiling
Transparantie = Mate waarin het bedrijf publiekelijk inzage geeft in haar voortgang met verantwoord ondernemen
Greenwashing = Mate waarin een merk zich groener voordoet dan kan worden aangetoond
Uitleg bij score0 ster = geen beleid, 1 ster = eerste mijlpalen behaald, moet beter, 2 ster = stappen gezet, kan beter, 3 ster = goed op weg, 4 ster = merk doet al het mogelijke
Opwekking
Het bovengenoemd MVO-rapport (p.42) geeft ook de cijfers van Essent’s energieopwekking: 89% fossiel, 7% biomassa en 3% is afkomstig van windmolens. Dat er nou juist windmolens op het plaatje bij de kop ‘opwekking’ staan, is niet bepaald representatief. De totale productie van groene energie en het deel windenergie zijn in de afgelopen jaren nauwelijks gestegen, terwijl de omzet van Essent wel fors groeide. Desondanks is Essent de grootste producent van groene energie in Nederland. Tenminste, als je biomassa als groen mag aanmerken.
De totale productie van groene energie en het deel windenergie zijn in de afgelopen jaren nauwelijks gestegen
Canadese bossen
De houtsnippers op het plaatje geven een getrouw beeld van wat biomassa is: Essent stookt hout mee in kolencentrales. Dat hout is geïmporteerd, bijna tweederde vanuit Amerikaanse en Canadese bossen. Volgens drie hoogleraren is biomassa foute boel, want het duurt honderd jaar voordat een nieuwe boom de verstookte koolstof weer uit de lucht heeft opgenomen. Ook de onderzoekers van de ranglijst voeren een lijst argumenten tégen biomassa aan. Zo zou biomassa helpen om kolencentrales in stand te houden. Essent stelt juist dat de productiebossen duurzaam worden beheerd en dat wordt gegarandeerd door het Green Gold Label. Dit systeem zit niet perse ondeugdelijk in elkaar. Maar een label met zo'n ronkende naam, beheerd door een aparte stichting, dat suggereert bij de leek toch iets van een onafhankelijk keurmerk. Het bestuur achter het Green Gold Label wordt echter bemand door mensen van Essent en RWE.
Supersnel laden
Als we afgaan op de plaatjes, vertegenwoordigt elektrisch rijden een-zesde deel van Essent’s identiteit. Dit thema wordt in het MVO-verslag in één zin vermeld onder het kopje ‘Co-Creatie’ (overigens heb ik nooit begrepen waar dat voor dient, samen met diverse marktpartijen onrealistische ideeën bedenken). Essent draaide mee in een pilotproject voor het supersnel laden van elektrische auto’s (stopgezet), en een pilot voor het delen van elektrische auto’s (ook stopgezet). Wel heeft Essent 350 laadpunten in Amsterdam neergezet. Of daar groene stroom uitkomt, dat ligt aan de keuze van de elektrische automobilist. Essent maakt niet bekend welk deel kiest voor groene stroom.
Klimaatexpert
Éen van de critici op de ranglijst van energieleveranciers is de gewaardeerde klimaatexpert Sible Schöne van de mooie klimaatcampagne HIER.nu. Hij ontmaskerde enkele jaren geleden de zogenaamd ‘groene’ stroomcertificaten van Scandinavische waterkrachtcentrales. Ook voert hij legitieme argumenten aan vóór het bijstoken van biomassa, volgens hem is het wel een effectieve manier om de CO2 uitstoot terug te dringen, en hard nodig om de reductiedoelen uit het Energieakkoord te behalen. Nu wil het geval dat de houtstoker Essent behalve van FC Groningen ook hoofdsponsor is van het HIER Klimaatstraatfeest, ‘de grootste klimaatbesparingscampagne van Nederland’. Het logo van Essent staat op de homepage HIER.nu. Dat geeft een zweem van, wiens brood men eet… wiens woord men spreekt, en dat is niet handig. Daarbij krijgt Essent de kans om zich in ruim 2.000 Nederlandse straten te profileren als een klimaatvriendelijk bedrijf.
Ik als consument
Toen ikzelf ongeveer 15 jaar geleden overstapte naar groene stroom (NUON, het bleek later 'sjoemelstroom', ik wist niet beter), deed ik dat met het idee dat als meer mensen overstappen op groen, de kolencentrales kunnen sluiten.
De commerciële homepage van Essent brengt vooral de voordelige grijze stroom onder de aandacht van potentiële klanten. Het MVO-rapport van Essent geeft niet aan of de nieuwe aanwas van Essent-klanten voor groen kiest. Of Essent echt probeert om onze elektriciteit te vergroenen en groene energie te vermarkten? De mooie plaatjes suggereren het, de harde cijfers bewijzen het tegenovergestelde.
Hoe meet Rank a Brand?Bedrijven moeten open zijn over hun beleid en prestaties voor duurzaamheid. Daarmee kan de consument de meest duurzame keuzes maken. Rank a Brand kijkt daarom alleen naar wat de bedrijven bekendmaken, zie FAQ, bijvoorbeeld in jaarverslag, MVO-rapport of website. Rank a Brand hanteert voor iedere sector een specifieke lijst met criteria waar de scores op gebaseerd worden. Binnen de criteria wordt zoveel mogelijk verifieerbare informatie gebruikt zoals keurmerken en certificeringen. Lees hier meer over de werkwijze.
Geeft een merk geen informatie over klimaat, milieu of het beleid voor arbeidsomstandigheden in lage lonenlanden? De ervaring bij Rank a Brand is dat het merk dan meestal geen tot weinig beleid hierop voert.
