Achtergrond

Kind van de Rekening

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

We hebben een nieuw kabinet. Zoals verwacht presenteerden Rutte en Samsom een pijnlijjk pakket aan bezuinigingen. De formatie verliep verspoedig. Het gesteggel om de bedragen ook. Iedereen heeft wat te klagen. De ene groep wat meer dan de andere – de student nog het meest van allemaal – maar de “bruggen-bouw-coalitie” krijgt ook lof. Als iedereen ontevreden is zullen de maatregelen wel “eerlijk” zijn, zo wordt er voorzichtig in de redcationele commentaren geschreven.

Als de VVD’ers over elkaar heen buitelen om zich te beklagen over de misselijkmakende linkse nivelering in de zorg, dan wrijven de laatste arbeiders van Nederland zich vergenoegd in de handen. En als de PvdA-kiezer verschrikt reageert op de belastingverlaging in het toptarief, dan grijnzen de nieuwe rijken op de Gooise golfbaan. Alleen bij de Telegraaf zijn ze flink boos. De Wakkerste Krant van Nederland is een hetze tegen de verhoogde zorgpremies voor de “rijkere” Nederlander gestart.

Opvallend genoeg maken ze zich veel minder druk om de grootste bezuiniging van allemaal: één miljard euro op ontwikkelingshulp. Naast de bestaande kortingen en lagere afdracht door de koppeling aan het BNP, krijgt de goede doelen-sector opnieuw een veeg uit de pan. Het is nu eenmaal crisis dus ook in Afrika trekt men de broekriem maar eens aan, lijkt de heersende gedachte. In werkelijkheid weet iedereen natuurlijk dat deze maatregel na de crisis zal blivjen bestaan en dat Nederland nooit meer zoveel aan ontwikkelingshulp zal besteden als in een ver paars verleden de gewoonte was. Het politieke klimaat is teveel veranderd. De publieke opinie gedraaid. Ontwikkelingshulp is – met dank aan de Telegraaf – in een zwart daglicht komen te staan. Er zou teveel aan de strijkstok blijven hangen. Goede doelen werken niet. En die arme Afrikaantjes kijken eigenlijk best wel vrolijk. Dus wie heeft er nou een auto of een hutje nodig als hij een sterrenhemel en gezonde benenwagen heeft?

Tot mijn eigen verbazing las ik het bedrag van één miljard euro zonder zelfs maar met de ogen te knipperen. Het viel te verwachten dat ook op het gebied van ontwikkelingshulp flink zou worden gekort. Het is niet goed als de Nederlander voortdurend in moet leveren terwijl de bestedingen aan ontwikkelingshulp onveranderd hoog blijven, dacht ik voor een luttel ongeblik. Toen drong de aard en omvang van het bedrag tot mij door. Eén miljard euro. Daar kun je in een straatarm land als Ethiopië 22.000.000.000 broodjes van kopen. Ergo: iedere Ethopiër kan 279 dagen lang een broodje eten (en dan heb ik dit aantal nog naar beneden afgerond).

Toevallig keek ik juist afgelopen week de Britse film “The girl in the café”. Deze tv-film van de BBC uit 2005 gaat over een G8-top in Reykjavik waarbij Groot-Brittanië als een van de Grote Acht voortdurend de Milleniumdoelstellingen probeert te agenderen, terwijl de andere zeven lidstaten respectievelijk veiligheid (VS), economische goei (Rusland & China) en export (alle acht) belangrijker vinden. De film is niet ijzersterk, maar de politieke oproep wel. Elke seconde sterven er drie kinderen onder de vijf jaar door de honger. Bij elke knip van de vinger sterft er ergens op deze aarde een jong kind terwijl er voedsel en geld in overvloed is. Hun lot ligt in onze handen. Hun honger schuilt in het overschot aan vet op onze buik.

In de film stuurt de Britse delegatie niet zozeer aan op meer noodhulp of hogere ontwikkelingshulpbudgetten, maar pleit zij voor een pakket aan maatregelen waarin aid, trade en sustainable development aan elkaar worden gekoppeld. De overige zeven lidstaten proberen deze zaken juist stseeds van elkaar los te koppelen. Maar met duizenden broodjes alleen (VS) of meer economische handel (China & Rusland) kom je er niet. Boeren hebben zaad nodig zodat ze het graan zelf kunnen verbouwen en op den duur de overschotten zelfs kunnen exporteren. Zo komt er structurele economische groei op gang. En als de productie van dat graan dan ook nog eens op duurzame wijze gebeurt, heb je ook de toekomstige generatie van brood én zuurstof voorzien.

Noodhulp is een goedkope pleister als het om armoede gaat. Ontwikkelingshulp is simpele symptoonbestrijding voor de verwoesstijning als gevolg van klimaatsverandering. Alleen als de verschillende maatregelen aan elkaar gekoppeld worden en overheden daadwerkelijk bereid zijn om de handelsblemmeringen voor zuidelijke landen af te schaffen (iets waarin de EU enorme stappen heeft gezet), de enorme voedseloverschotten door landbouwsubsidies in eigen land aan te pakken (iets waarbij de EU nog steeds een groot obstakel vormt) en zich in te zetten voor een duurzamere en schonere wereld kunnen armoede, ziektes en vervuiling tegen worden gegaan.

Door de nieuwe koppeling van ontwikkelingshulp aan handel wordt hierin door Nederland een voorzichtige stap gezet. Maar de 250 miljoen euro die voor dit potje is gereserveerd is niet toereikend. Daarbij dreigt het gevaar dat deze ontwikkelingshulp opnieuw de Nederlandse economie moet spekkken in de plaats van onontwikkelde gebieden zelfstandig verder te helpen – zonder afhankelijkheid van de Nederlandse overheid en/of het bedrijfsleven.
Rutte en Samsom hebben redelijk snel hun regeerakkoord gepresenteerd. De heren hadden haast. Misschien teveel haast. Ook Nederland heeft zich verbonden aan de Milleniumdoelstellingen die al in 2015 moeten worden gehaald. We zullen onze beloftes niet waarmaken. Niet alleen geven we minder aan ontwikkelingshulp dan we in 2000 plechtig hebben beloofd – ook verbinden we aid nog steeds aan een eenzijdige notie van trade en geven we sustainable development te onvoldoende aandacht. Maar de eerste stap is gezet, laten we nu hopen dat tussen het luidruchtige gekakel over zorgpremies en hpotheekrenteaftrek de kinderen niet vergeten worden. Want met elke knip van de vingers – sterft er weer één. En zij zijn uiteindelijk nog steeds het echte kind van de rekening.  

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons