Op woensdag 20 april debatteerde de Tweede Kamer met staatssecretaris Knapen over de ontwikkelingsorganisatie SNV. De PVV had een Telegraaf-artikel uit 1974 meegenomen over SNV. Daar werd gerept over wantoestanden en verspilling van belastinggeld. Het artikel gaf een beeld van een organisatie die ondanks vele misstanden en financieel wanbeheer omhoog gehouden moest worden. Geen fraai beeld. Ook nu ligt SNV weer onder vuur.
Begrip
Tijdens het debat wordt SNV afgerekend op hun status van zelfstandige organisatie. En wordt ze verkwisting van belastinggeld verweten. Wij mogen als Kamer dan weinig begrip tonen voor de bijzondere positie die SNV als ‘technisch assistentie bureau’ in het veld van ontwikkelingsorganisaties inneemt, SNV toont op haar beurt stuitend weinig begrip voor de agressie die ze inmiddels oproept.
Interim directeur
In een laatste poging de boel te redden heeft de Raad van Toezicht een goede interim-directeur aangesteld uit hun eigen personeelsbestand. Hij heeft de belangrijke taak om de zoveelste reorganisatie door te voeren. De organisatiecultuur moet ingrijpend veranderen, de arbeidsvoorwaarden versoberd en bovendien aan hem de taak om een bezuiniging weg te werken. Ga er maar aanstaan. Succes.
Meer schuldigen
SNV krijgt terecht flink van jetje, maar ze zijn niet de enige schuldigen in dit drama. De schijnwerpers zijn alleen op SNV gericht, terwijl het ministerie, de bewindsvoerders zowel als ambtenaren het dossier SNV toch jaren van bureau naar bureau hebben geschoven zonder echte keuzes te maken.
Er zijn verschillende momenten in de geschiedenis aan te halen waarop er door het ministerie ingegrepen had moeten worden. Zo hadden ze bij de juridische verzelfstandig van SNV op 1 januari 2002 strenger moeten zijn. SNV kreeg een riante regeling mee en had tot 2007 de tijd om ook financieel zelfstandig te worden. Dat is SNV in die jaren daarna niet gelukt. Dat zou toch wat moeten zeggen. Er zijn vele consultants die wél hun geld verdienen met opdrachten van de ngo-sector en (lokale) overheden. Waarom SNV dan niet? In een paar landen financiert de Wereldbank een deel van het werk van SNV, waarom kunnen ze dat niet uitbouwen?
Bij het afsluiten van de nieuwe subsidie in 2006 heeft de toenmalige minister Van Ardenne weer een gelegenheid laten liggen om SNV hard aan te pakken. Het was toen het moment geweest om concretere output doelstellingen af te spreken omdat evaluatie na evaluatie laat zien dat er onvoldoende zicht is op de concrete resultaten van de inspanningen van SNV. Het ministerie had de eisen aan SNV moeten verzwaren, de subsidietermijn moeten verkorten en moeten staan op versnelde financiële onafhankelijkheid op straffe van korting op de instellingssubsidie. Het is makkelijk om daar een CDA-minister verantwoordelijk voor te houden; ook onder PvdA-verantwoordelijkheid is er te weinig gedaan.
Capaciteitsopbouw
Het is nu aan de interim-directeur, aan de nieuwe Raad van Toezicht, maar zeker ook aan het ministerie om te laten zien dat we een volwaardige Nederlandse organisatie kunnen opbouwen die effectieve en resultaatsgerichte capaciteitsopbouw als kerncompetentie heeft. Keer op keer constateren we dat het gebrek aan capaciteit een belemmering voor ontwikkeling is. De inzet van SNV om capaciteit te versterken in ontwikkelingslanden is in deze tijd meer dan nodig. Aan het werk!
