Een strijdbare Erwiana Sulistyanningsih (23) maakt een vreugdedansje als het recht deze vrijdagochtend in haar voordeel heeft gesproken. Haar Chinese bazin die haar zeven maanden zwaar mishandelde, gaat voor zes jaar de gevangenis in. Met haar volle wangen en gave huid is Erwiana bijna onherkenbaar. Als een zielig hoopje mens, lichamelijk zwaar toegetakeld en amper 25 kilo zwaar keerde de Indonesische huishoudhulp in januari terug vanuit Hong Kong in Indonesië.
Als Erwiana door chronische vermoeidheid even in slaap viel, stopte zij als straf de stofzuigerslang in haar mond
De zaak Erwiana is in Hong Kong geen uitzondering. Volgens een rapport van Amnesty International wordt 60 % van alle buitenlandse huishoudhulpen in de stadstaat mishandeld. De regering weigerde lange tijd de uitbuiting serieus te nemen. Hulpen durfden – ook wegens gebrek aan financiële middelen – geen rechtszaak tegen hun baas aan te spannen. Erwiana besloot de media te zoeken ondanks het dreigement van haar Chinese bazin haar ouders in dat geval te zullen vermoorden.
Tien dollar salaris
De getuigenissen tijdens de rechtszaak waren mensonterend. De Chinese vrouw voor wie ze werkte, sloeg haar niet alleen met stokken en kledinghangers. Als Erwiana door chronische vermoeidheid even in slaap viel, stopte zij als straf de stofzuigerslang in haar mond. Dagenlang werd ze zonder eten opgesloten in het rommelhok. Nadat Erwiana na zwaar gewichtsverlies niet meer kon lopen, zette haar bazin haar met tien dollar aan salaris op het vliegveld van Hong Kong.
De 21-jarige Mia werd verkracht en halfdood op het vliegtuig naar Jakarta gezet. Daar overleed ze twee dagen later in een ziekenhuis.
In Indonesië trekken belangenorganisaties van pembantu's, huishoudhulpen, al lange tijd bij de regering in Jakarta aan de bel. Jaarlijks keren honderden Indonesische bediendes zwaar mishandeld of zelfs in een doodskist terug naar huis. Vrouwen eisen betere rechtsbescherming. Daarnaast willen ze dat hun werktijden per wet worden geregeld. Indonesië is een van de grootste leveranciers van goedkope bediendes in Azië en het Midden-Oosten. Meer dan zes miljoen Indonesische hulpen werken veelal gedwongen in het buitenland omdat ze daar twee keer zoveel verdienen als de honderd dollar per maand in eigen land. Jaarlijks sturen deze migranten 7 miljard dollar naar huis waarmee ze niet alleen hele gezinnen en halve dorpen financieel onderhouden. Ze dragen ruim 2 % bij aan het Bruto National Product.
Toch worden ze als moderne slaven behandeld. Saoedi-Arabië spant de kroon. 90 % van alle Indonesische vrouwen die er werkt wordt uitgebuit. Vorig jaar waren er 5.000 klachten wegens mishandeling en verkrachting. De 21-jarige Mia werd nadat ze door de zoon van haar baas was verkracht halfdood op het vliegtuig naar Jakarta gezet. Daar overleed ze twee dagen later in een ziekenhuis.
Wettelijk verbieden
President Joko Widodo was vorige week op bezoek in Maleisië, waar eveneens voor het eerst een echtpaar terecht staat wegens het uithongeren van hun Indonesische huishoudhulp. Hij wil de uitzending van jonge vrouwen naar het buitenland wettelijk verbieden.
Lita Anggraini
Maar volgens Lita Anggraini van de Indonesische Belangenorganisatie voor Huishoudhulpen zijn schoonmaaksters, kindermeisjes of kokkinnen in eigen land heus niet beter af.
Ze verwijst naar de seksuele mishandeling van de jonge Siti, die na vier maanden zwaar getraumatiseerd en blind aan één oog, door haar Indonesische baas bij haar ouders werd gedumpt.
Er is bijna geen gezin waar ook maar iemand zijn bed opmaakt of zijn sokken opruimt
Lita Anggraini is enkele dagen geleden voor het Indonesische parlement in hongerstaking gegaan met als eis dat het parlement de Conventie voor Huishoudelijke Hulpen van de ILO, de Internationale Arbeidsorganisatie, ratificeert. In 2012 beloofde de toenmalige president Susilo Bambang Yudhoyono het verdrag te ondertekenen waarin de arbeidsvoorwaarden van hulpen zijn vastgelegd. Het parlement schuift het debat al jaren voor zich uit. "Iedere Indonesiër heeft goedkope bediendes in huis die zeven dagen per week werken en bijna nooit vrij zijn. Er is bijna geen gezin waar ook maar iemand zijn bed opmaakt of zijn sokken opruimt. Niemand is bereid zijn pembantu een fatsoenlijk salaris te betalen, ook de minister van Arbeidszaken niet ", stelt Lita. Ze gaat door met haar hongeractie tot de wet is aangenomen.
Wie biedt ze een baan aan?
Ze vindt dat het verbod op Indonesische vrouwen die in het buitenland willen werken geen enkele zin heeft. "Hoe kan de president van Maleisië en Saoedi-Arabië verwachten dat zij respectvol met onze huishoudhulpen om gaan als we zelf onze bediendes misbruiken", vindt Lita Anggraini. Bovendien: biedt de Indonesische regering deze miljoenen terugkerende vrouwen een baan aan?
Belangenorganisaties zijn verheugd met de veroordeling van de zakenvrouw in Hong Kong. Het leert gezinnen wereldwijd dat ze fatsoenlijk met hun huishoudhulp moeten omgaan. Wie dat niet doet, weet dat die voor jaren de cel in gaat.
Droom
Erwiana heeft besloten van het smartegeld dat haar voormalige bazin haar moet betalen een opleiding voor accountant te volgen. Dat was jarenlang haar grote droom. Om haar studie te betalen besloot ze huishoudhulp in Hong Kong te worden. Ze wil nooit meer voor een ander poetsen.
