Je kunt best in je eentje de wereld veranderen. Kijk maar naar boer Sadirman (65) uit Indonesië. Op de ontboste heuvel in zijn dorp plantte hij in de afgelopen 19 jaar meer dan 10.000 bomen om de droogte tegen te gaan. Tussen de gehuchten die kampen met chronisch water tekort heeft zijn dorp nu het hele jaar water. Sadirman is volgens de schoolkinderen hun groene held.
Ze zijn er nog wel. Simpele mensen met een opvallende liefde voor de natuur zonder dat ze er zelf te veel ruchtbaarheid aan geven. Maar ondertussen beschermen ze wel een heel dorp al jaren tegen de droogte. Ze moesten er voor vechten. De omgeving doet ze nog wel eens te snel af als zonderlingen. Uiteindelijk komen ze er wel en worden ze een voorbeeld voor de generatie die na ze komt. Deze mensen moeten we koesteren.
Eenvoudige familie
Boer Sadirman (65) uit het gehucht Dali in centraal Java is zo'n voorbeeld. Afkomstig uit een eenvoudige familie waar nauwelijks geld was voor enige opleiding, besloot deze autodidact al weer bijna 20 jaar geleden zoveel mogelijk bomen op de heuvel, de Gendol Hill, te planten. Aan de voet daarvan staat zijn huisje. Door illegale houtkap stond de berg er bijna helemaal kaal bij.
Maar het was niet voor het uiterlijk dat Sadirman besloot voor nieuwe begroeiing. Door de ontbossing zakte het grondwaterpeil steeds verder. De rubberbomen gaven al lang geen rubber meer. De rijstboeren kampten met een chronisch watertekort. Tijdens het droge seizoen was er bijna geen druppel meer te verkrijgen. Boer Sadirman begreep dat de bomen die voorheen op de Gendol Hill stonden met hun diepe wortels het grondwater vasthielden.
Ik zag met eigen ogen hoe boot na boot volgeladen met bomen de speciale politiepost op het water passeerde
Een milieuorganisatie was in geen velden of wegen te bekennen. Aan de lokale overheid had Sadirman ook niet veel. Het is algemeen bekend dat ambtenaren en politie in ruil voor geld de andere kant uitkijken als de 'bosmaffia' met grote zaagmachines toeslaan. Pas na een enorme kaalslag vertrekken ze. Dagenlang zie je ze nog langs een hoofdweg de bomen in vervoerbare stukken hakken. De politie rijdt er nochalant voorbij zonder te informeren waar al die stronken vandaan komen.
Het grootste dieptepunt maakte ik ooit mee in de jungle van Borneo. Waar de politie extra werd betaald om illegale houthakkers aan te pakken. Ik zag met eigen ogen hoe boot na boot volgeladen met bomen de speciale politiepost op het water passeerde. De boswachters grepen niet in. Maar het is niet alleen het regenwoud dat zwaar te lijden heeft. Er is bijna geen oerbos meer op Java te bekennen. De boeren ondervinden de gevolgen daarvan.
[[{“fid”:”39613″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Gendol Hill vol met bomen”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Gendol Hill vol met bomen”},”type”:”media”,”attributes”:{“class”:”artikel_volle_breedte file-file-styles-artikel-volle-breedte file-styles media-element styles”,”id”:”styles-6-0″}}]]Gendol Hill staat nu vol met bomen.
Sadirman begreep als de beste dat hij van niemand iets kon verwachten. Van zijn eigen geld kocht hij twintig jaar geleden de eerste plantjes en zaden. Hij koos naast rubberbomen, die vooral het water absoberen, voor de banyan of de bodhiboom. De opvallend gevormde bladeren zorgen voor een snelle afvoer van regenwater. "Het was niet goedkoop hoor", weet hij nog te vertellen. Twintig jaar geleden betaalde je al zo 6 euro voor een banyanstek. Voor zijn deur begon hij een mini tuincentrum met stekjes en zaden in potjes.
Ze vonden mij maar een rare man met al die stekjes en plantjes voor mijn deur die ik later rond de berg plantte
De boomplantactie was bedoeld om de dorpelingen het hele jaar van water te voorzien. Maar nu moet je niet denken dat zij Sadirman steunde. "Ze vonden mij maar een rare man met al die stekjes en plantjes voor mijn deur die ik later rond de berg plantte. Ze vonden het maar verspilling van tijd. Toen het eerste groen op de berg verscheen lieten de boeren er hun koeien grazen." Hij moet er zelf om lachen. Sadirman kocht nieuwe plantjes.
Waardering
Na twintig jaar dragen de dorpelingen hun eigen milieuactivist toch eindelijk op handen. Door de jaren heen zijn ze Sadirman's inzet gaan waarderen. In de districten verderop waar ze hun kale berg niet opnieuw beplantten, kampen ze al maanden met een groot watertekort. De verwachting is dat het pas in november weer zal gaan regenen. Het dorp van Sadirman ontvangt iedere dag water vanuit de bergen. De boeren hebben pijpen aangelegd die niet alleen de 800 huishoudens bedienen maar ook de rijstvelden.
Weet Sadirman ook hoeveel bomen hij in de afgelopen jaren heeft geplant? Het kost hem even wat denkwerk. "Het zouden er zo'n 11.000 moeten zijn", zegt hij. Het waren ooit zijn stekjes. Ruim honderd hectare grond maakte hij weer groen.
Groene held
Op de lokale school van zijn dorp is de bomenplanter tegenwoordig een groene held. Kinderen leren waarom het illegaal kappen leidt tot de ondergang van een samenleving. In hun vrije tijd helpen ze Sardirman met zijn stekjes en het planten van bomen en struiken. Want zijn taak zit er nog lang niet op al heeft hij de pensioengerechtige leeftijd bereikt. "We hebben nog zeker 20.000 bomen en struiken nodig om zeker te zijn van een goede watervoorziening." Zolang hij zich nog fit voelt blijft hij planten. Daarna mag de nieuwe generatie het overnemen.
