Achtergrond

Staatsolie zet Angola op zijn kop

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Lucia Kula (30) kwam als jong meisje naar Nederland met haar ouders. Nu is ze voor het eerst terug in haar geboorteland Angola en doet ze onderzoek naar seksueel geweld tegen vluchtelingen. Voor OneWorld blogt ze de komende acht maanden over haar ervaringen. Vandaag deel 9.

De afgelopen weken zijn zeer turbulent en interessant geweest in Angola. Politiek gezien hebben de ontwikkelingen met betrekking tot het staatsoliebedrijf, Sonangol en de ontwikkelingen rondom de positie van vice-president Manuel Vicente, onvoorspelbare gevolgen gehad. De meeste mensen die ik spreek zijn natuurlijk niet te spreken over de ontwikkelingen binnen het staatstbedrijf. Verrassend, of misschien ook niet, is dat de meeste niet op de hoogte zijn van de juridische problemen waarin de vice-president zich in bevindt. Dat laatste wordt redelijk goed uit het nieuws gehouden waardoor men zich een beetje afzijdig houdt van commentaar.

In februari van dit jaar werd naar aanleiding van een grootschalig juridisch onderzoek in Portugal bekend dat ook de Vice-Angolese president, Vicente, officieel betrokken was bij het onderzoek van het corruptieschandaal. Vicente wordt verdacht van omkoping van de Portugese Openbare Aanklager Orlando Figueira. Figueira, die onder andere verantwoordelijk was voor een staatstonderzoek naar de Angolese diplomaat, wordt ervan verdacht tenminste 200.000 euro in ontvangst te hebben genomen om het onderzoek stop te zetten.

Slop
Als de voormalige topman van het staatsbedrijf Sonangol en Vice-President, werd Vicente gezien als een van de topkandidaten voor een mogelijke opvolging van Jose Eduardo Dos Santos, als partijleider van de MPLA en als presidentskandidaat in 2018. Begin maart, nadat Dos Santos bekend had gemaakt dat hij in 2017 zou aftreden, en binnen de MPLA de mogelijke kandidaten binnen de partij werden gepoold, werd Vicente niet genoemd. Officieel werd er niets gezegd over zijn juridische problemen in Portugal, maar het kwam zeker als een verrassing en werd door prominente politici en journalisten gezien als afstand nemen door de partij. Wat voor Vicente volgt is nog onduidelijk, verschillende Angolese media hebben de afgelopen weken gemeld dat ook hij zijn aftreden aangekondigd heeft, echter is dit nog niet bevestigd door een officiële bron.

De situatie rondom Isabel Dos Santos is daarom des te opmerkelijker omdat ook zij vaak als mogelijke opvolger van haar vader wordt gezien. Isabel is de afgelopen week  door papa Dos Santos aan het hoofd van staatsoliebedrijf Sonangol gezet. Met de huidige oliecrisis die alle olielanden heeft getroffen, is Angola econonomisch gezien in een slop terecht gekomen, omdat olie namelijk het eerste inkomsten van het land is. Het staatsbedrijf probeert dus het water boven het hoofd te houden nu de olieprijs niet meer de nodige winst binnen brengt. Isabel is aan het roer gezet om hopelijk het staatsbedrijf in een nieuwe (winst)richting te kunnen sturen en een divers financieel portfolio voor het bedrijf te creëren. Waar de investeringen uiteindelijk zullen belanden is nog een grote vraag gezien de geschiedenis die de familie Dos Santos met staatsfondsen heeft. De benoeming van Isabel kwam als een verrassing en heeft velen hun ongenoegen doen uiten met hoe Dos Santos, nogmaals dochter Isabel een bedrijf of positie cadeau doet.

Nepotisme
Wat natuurlijk ironisch is, is het feit dat de huidige kritiek niet nieuw is. Velen vragen zich af hoe Isabel dos Santos zich de afgelopen 12 jaar heeft verrijkt. Er is geen verantwoording voor haar rijkdom. Kijken naar de posities die zijn bekleed, en de ondernemingen die zij onder haar hoede heeft, is er vaak een directe lijn te trekken naar de grotere staatsbedrijven of staatssubsidies. Dit is voor de meeste een bevestiging dat er in Angola een ernstige vorm van nepotisme heerst. De president heeft een aantal kinderen die allemaal belangrijke posities bekleden in (staats)nationale bedrijven. De ongelijkheid kun je op dit punt in sommige gevallen misschien niet eens veroordelen, maar wat je wel kunt veroordelen is het klimaat dat hiermee gecreëerd wordt.

Van zowel locals als internationale vrienden hoor ik wat er speelt binnen de hogere kringen in Angola. Politici die privélessen voor hun kinderen regelen. Kinderen die op internationale scholen zitten en ouders (politici, inclusief ministers) die tot 70% van de tijd in het buitenland zijn, vaak in Portugal. Een voorrecht die de gewone Angolees niet heeft. Goed en divers onderwijs is schaars, de mogelijkheden om in het buitenland te studeren nog schaarser. Het maakt het voor de bevolking steeds moeilijk om vertrouwen in het leidinggevenden te hebben. Het executivo, zoals de regering met aan het hoofd Dos Santos, hier in Angola wordt genoemd, zou als de komende verkiezingen in 2018 volgens de regels verlopen veel moeten doen om het volk voor zich te winnen. Binnen de MPLA, de regerende partij, is er weinig angst voor verlies. Er wordt immers al 40 jaar geregeerd.

Revolutie
Ik kan niet zeggen of de gemiddelde Angolees, nu er meer in het spel staat zich, meer met de politieke situatie in het land gaat bezig houden, maar wat wel duidelijk is dat het politieke sentiment geleidelijk aan verschuift. Afgelopen week was er in Benguela een anti-regeringsdemonstraties in solidariteit met onder andere de vijftien Angolezen die eerder in het jaar veroordeeld waren. Wat anders was aan deze demonstratie is dat het niet voortijdig werd verboden, dat er geen sprake was van intimidatie of geweld vanuit de politie.

De demonstranten hebben gebruik kunnen maken van hun grondrechten zonder direct gestraft te worden. Of dit de norm wordt, durf ik niet te zeggen, maar dit brengt zeker hoop en opent deuren voor anderen die ook graag gehoord willen worden. De frustrerende economische en politieke positie waarin Angola zich bevindt heeft in andere landen vaak voor revolutionaire opstand gezorgd, iets dat ik sommige gevallen positief is uitgevallen. Voor Angola zie ik een grote opstand nog niet gebeuren. Niet omdat het niet nodig is, maar omdat de mensen nog niet het punt hebben bereikt van no return EN omdat na een kleine 12 jaar vrede en stabiliteit, de meesten 40 jaar van geweld en verlies nog heel helder voor zich kunnen zien. Ik vind het spannende tijden en ben zeer benieuwd wat het allemaal met zich kan brengen.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons