Oerol 2016: Kiemkracht

Van 10 tot en met 19 juni is locatietheaterfestival Oerol weer op Terschelling. De verhalen die verteld worden, reiken veel verder dan het eiland. OneWorld selecteert drie voorstellingen met wereldse thema’s. Vandaag deel 2: Kiemkracht.

De werkelijkheid is vaak nog een tikje bizarder dan fictie. Dat geldt zeker voor het verhaal van Kiemkracht: regisseuse Gienke Deuten brengt hiervoor ijsberen en zingende plantenzaadjes samen bij een bunker op Spitsbergen, een eilandengroep boven Noorwegen. Een onalledaagse combinatie, maar ze baseert zich op de werkelijkheid (afgezien van het zingen): op Spitsbergen staat écht een wereldzaadbank. In de Svalbard Global Seed Vault kunnen alle landen zaden opslaan. Zo is er altijd nog een voorraad als er bij lokale zaadbanken iets misgaat door oorlog, een natuurramp of mismanagement.

Het is een absurdistisch gegeven, dat de fantasie van Deuten op hol doet slaan. “De voedselgoudmijn van de wereld ligt opgeslagen op een plek waar niets groeit. Het heeft iets weg van sciencefiction om een opslag in een ijsberg uit te hakken. Aan de ene kant vind ik het heel hoopvol dat daar zo’n diversiteit aan gewassen bewaard wordt voor als het fout gaat, het is een soort ark van Noach. Tegelijkertijd zit er iets fatalistisch in: dat je ervan uitgaat dat we het hier kunnen laten ontploffen.” We kunnen nog zo’n fantastische bunker bouwen als reactie op klimaatverandering, maar moeten we ons niet juist richten op het oplossen van dat probleem?

Ze maakte er een kindervoorstelling over, die ook voor volwassenen bedoeld is. Het publiek wordt door ijsberen welkom geheten in de controlekamer van de zadenbunker op Spitsbergen. Bewaker Ulle, van top tot teen ingepakt tegen de vrieskou, doodt zijn tijd met puzzelen en de piepjes en de knopjes in de gaten houden. Maar het wordt steeds drukker in de bunker met mensen die zaad komen brengen of halen.

Een manager van een failliete supermarkt en zijn twee caissières vallen hem lastig; ze willen iets hebben om te kunnen verkopen. Ondertussen komen er radioberichten door waaruit blijkt dat de zeespiegel stijgt: er zijn zeehonden gesignaleerd rond het puntje van de Eiffeltoren. Ulle raakt ervan in de stress; hier was hij niet op voorbereid. En de zaadjes zelf maken het hem ook moeilijk. Die willen naar buiten, ontkiemen!

Is een jong publiek wel vatbaar voor de onderliggende boodschap? Juíst wel, denkt Deuten. “De beste wereldverbeteraars zijn volgens mij kinderen van een jaar of negen. Dat is een leeftijd waarop ze bewust zijn van de grootte van de aarde en van onze invloed als mens. En zij zijn de generatie die straks oplossingen zal moeten bedenken voor problemen met voedsel.”